Tuvalet Eğitimi

Tuvalet eğitimi oyun çocukluğu dediğimiz dönemde kazanılması gereken en önemli özelliklerden biridir. Mesane ve bağırsak oyun çocuğunun bağımsızlık ve otonomi kazanmasını sağlar. Tuvalet egitiminin başarısı hem çocuk hem de ebeveynin hazır olmasına bağlıdır. Normal büyüme ve gelişmeyi bilen ebeveynlerin tuvalet eğitimi sırasında daha gerçek beklentileri vardır ve daha az hayal kırıklığı yaşarlar.

Tuvalet Eğitimi İçin İdeal Yaş Nedir ?

Mesane ve bağırsak kontrolü spinal kordun miyelizasyonu ve sfinkter kas kontrolünün gelişimi ile 18-24 aylarda gelişir. Tuvalet eğitiminin başlama zamanı aileden aileye ve kültürden kültüre değişmekle birlikte uzmanlar en uygun zamanın 18-24 aylar arasında olduğu ve kızların erkeklere göre daha erken tuvalet alışkanlığı kazandığı yönünde görüş bildirmiştir.

Peki Çocuğunuzun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunu Nasıl Anlayacaksınız?

Verdiğiniz cevaplarda “Evet” sayısı daha fazlaysa çocuğunuz eğitimi almaya hazır demektir. Cevaplarda “Hayır” sayısı daha fazlaysa eğitime başlamak için bir müddet daha bekleyip cevapların çoğu “”Evet” olduğunda, çocuğa tuvalet eğitimi vermeye başlayabilirsiniz.

Hangi Durumlarda Tuvalet Eğitimine Başlamak Doğru Olmaz?

• Çocuğun hasta olması
• Taşınma sureci içinde olunması
• Yakınının kaybedilmesi
• Ebeveynlerin boşanma süreci içinde olması
• Çocuğa birden fazla kişinin tuvalet eğitimi vermesi vb.

Tuvalet Eğitimi Duygusal Olarak Çocuğu Nasıl Etkiler?

• Çocuk yeni öğrenme surecı içinde olduğu için, tuvalet alışkanlığını hemen kazanması mümkün değildir bu konuda telaşa kapılmak yanlıştır.
• İletişim kurarken yanlış kelimeler kullanılması çocuğun duygusal olarak kırılmasına ve tepki göstermesine neden olur. “Altını kirletirsen, seni dışarı çıkarmam”, “Altına yaparsan, pis kokarsın, arkadaşların seninle oynamaz” şeklinde tehditkar sözler söylenmemelidir.
• Bunun yerine tuvalette yapılması gereken uygulamaları içeren resimler çocukla yapılıp, tuvalate asılabilir.
• Tuvalet alışkanlığı kazanan çocuğa “bak görüyor musun ne güzel artık tek başına tuvaletini yapabiliyorsun çünkü büyüdün” gibi sözler söylenmeli kendisiyle gurur duyması sağlanmalıdır.

Çocuğa Tuvaletinin Geldiğini Nasıl Öğretebiliriz ?

Çocuğa, tuvalete gitmesinin kendi sorumluluğunda olduğu öğretilmeli zorla hiç bir şekilde tuvalate götürülmemelidir. Sorun çocuğun olduğu için tuvaletinin geldiğini en iyi çocuk bilir. Örneğin, “senin tuvaletin gelmiş hadi bakalım gidip yapalım” gibi ifadeler kullandığımızda çocuk, ebeveynin söylediği zaman tuvalate gider ve uyarılmayınca altına yapabilir.

               Bu durumu açarsak ;

• İlk cümle yerine “tuvalete gir bak  bakalım tuvaletin gelmiş mi ?” denildiğinde, çocuk  tuvaletinin gelip gelmediğine kendi karar verir ve sorumluluk almayı öğrenir.Bu yüzden ebeveyn sürekli hatırlatmamalı , oyuna daldığını hissettiği an küçük hatırlatmalar yapmalı, çocuk altına yapınca da  ne ayıp demek yerine kıyafetini kendi değiştirmesini söylemelidir. Bu şekide çocuğa, “Tuvaletini altına yapabilirsin çünkü senin sorumluluğunda; fakat sonuçlarına sen katlanırsın.“ düşüncesi aşılanmalıdır. Altına yapmadığı zamanlarda ise ebeveyn çocukla gurur duyduğunu ifade etmelidir.  

Gece Islatmalarını Nasıl Önleyebiliriz ?

Gece ıslatmalarının altında çok farklı sebepler yatabilir.

Bu sebepler ; Doğuştan anomali gibi fizyolojik kökenli,psikolojik veya çocuğun uykusunun ağırlığından kaynaklanabilir.

• Uyumadan 1 – 1.5 saat önce sıvı alımı kesilmeli
• Her gece aynı saate yatması saglanmalı ve bir buçuk iki saat sonra çocuk tuvalete çıkartılmalıdır. Çünkü çocuk uyandırılmadığı zaman tuvaletini yapıp yapmadığını hatırlamayabilir ve altını ıslatabilir.

• Ebeveyn çocukla birlikte tablo oluşturmalı çocukla iş birliği içinde olmalıdır.

• Çocuğun günlük aldığı sıvı miktarıyla tuvalete çıkma sayısı paraleldir. Çocuk gün içinde beş bardak su içmişse dört beş defa da tuvalete gitmiştir. Bunun için bir çizelge hazırlanıp çocuğun aktif katılımı sağlanmalıdır böylece cocuk hem oyun oynuyomuş gibi bu işten zevk alacak hem de egitim süreci hızlanacaktır.
• Çocuğun idrar yolu kasları tam gelişmemiş bu yüzden de altına kacırıyo olabilir. Eğer çocuk çişini tek seferde yapıyorsa yani çişini biraz kaçırıp tutamıyorsa böyle bir durumu düşünebiliriz. Bu durumda ebeveyn çocukla birlikte tuvalete gidip çocuğun tuvaletini yaparken ara ara tutup bırakmasını istemelidir bu şekilde idrar yolu kasları geliştirilebilir.

Tuvalet Eğitiminde Ebeveynler Nelere Dikkat Etmeli ?

• Tuvalet eğitimine zamanın kısıtlı olduğu durumlarda başlamamak önemlidir. Çünkü eğitimin tamamlanması için zaman gerekmektedir.
• Çocuk tuvalete gittiğinde lazımlık kolay ulaşılabilecek bir yerde olmalıdır.
• Çocuğun lazımlığa oturmasını kolaylaştırmak için üstündeki kıyafetlerin kendisinin kolay çıkarabileceği cinsten olması önemlidir.
• Tuvaletten sonra çocuğun temizliğini kendisinin yapması ve ellerini kendisinin yıkaması teşvik edilmeli ve sonrasında uygun bir dille kontrol edilmelidir.
• Tuvalet eğitimi verilmeye başlandığı zaman bezi çıkarmak daha doğrudur çünkü bez kullanılması eğitimin süresinin uzamasına neden olur.
• Çocuğa sık sık tuvaletinin olup olmadığı sorulmamalı onun yerine belirli aralıklara gidip birlikte kontrol edilmesi daha uygundur. Aksi durumda çatışma ya da çocuğun tembelliğe alışması gibi sebeplerden dolayı eğitimde başarısız olunur .
• Tuvalet eğitiminde “aferin” ya da küçük ödüllendirilmelere gitmek önemlidir .
• Çocuk lazımlığa gittiğinde ebeveyn de yanında gitmeli çocuğa arkadaş olmalıdır aksi halde çocuk sıkılır ve çabuk kalkar bu durum eğitimin uzamasına neden olur.
• Çocuk tuvaletini yaptığında ay ne pis , koktu gibi kelimelerden kaçınılmalıdır bu durum çocuğun utanmasına ya da tuvaletten tiksinmesine neden olur .
• Tuvaletin güzelliklerini anlatılması ya da çocuğun sevdiği çizgi film kahramanlarını içeren iç çamaşırları alınması çocuğun tuvalet eğitimini sevmesine neden olur.
• Çocukla oyun oynanarak oyunda bebeklerde tuvalet eğitimini canlandırabilirsiniz bu çocuğun tuvalet eğitimine daha kolay alışmasına neden olur.

 Gizem Tepeli