Oksitosin Tedavisinin Yan Etkileri Hemşirelik (Ebelik) Bakımı
Oksitosin tedavisi (Synpitan) uygulaması sırasında travaydaki gebede ve fetüste bir takım yan etkiler ortaya çıkabilir. Ebe ve hemşirelerin oksitosin indüksiyonu başladıkları hastayı oksitosinin yan etkileri yönünden izlemeleri gerekir. Oksitosinin – Synpitanın yan etkileri sıklıkla, uterus hiperstimülasyonu, fetal distres ve sıvı intoksikasyonudur.
Oksitosin İndüksiyonu sırasında karşılaşılabilecek acil durumlar ve yapılması gerekenler.
1. Uterusun hiperstimülasyonu ve rüptürü
Belirtileri:
- 10 dakikada 5 ten fazla kontraksiyon olması
- Bir kontraksiyonun süresinin 90 saniyeden fazla olması
- İki kontraksiyon arasında dinlenme süresinin 60 saniyeden az olması
- Abdominal hassasiyet
- Uterusun kum saati görünümünde olması
- Hastada ciddi huzursuzluk
- Vajinal kanama ( rüptür gelişirse )
- Hipotansiyon
- Taşikardi
İçindekiler
Uterusun hiperstimülasyonu ve rüptüründe hemşirelik bakımı
Oksitosin perfüyonu hemen kapatılır ( Oksitosinin yarılanma süresi 3-4 dakikadır bu nedenle kapatıktan sonra kandaki oksitosin düzeyi düşer ve hiperstimülasyon düzelebilir ).
Hasta sol lateral pozisyona çevrilir
Eğer sıvı kısıtlaması yoksa hastaya saatte 200 cc gidecek şekilde IV sıvı verilir.
Hekime hemen haber verilir.
Rüptür Gelişmişse Yapılması Gerekenler:
- Oksitosin perfüzyonu kapatılır.
- Hastanın bilinç seviyesi ve vital bulguları sürekli izlenir.
- Ameliyathane ile işbirliğine girilir.
- Acil ekipman hazırlanır.
- Yenidoğan doktoruna haber verilir.
- Transfüzyon için kan hazırlanır.
2. Fetal distres
Oksitosin uygulaması sırasında en sık karşılaşılan durum fetal distrestir.
Belirtileri:
- Fetal taşikardi
- Bradikardi
- Azalmış varyabilite
- Geç deselerasyon
- Ciddi varyabl deselerasyon
- Amniyotik sıvıda mekonyum gözlenmesi
- Fetal hareketlerde azalma
Fetal distres de hemşirelik bakımı
- Oksitosin kapatılır. (Kapatıldıktan 4-5 dakika sonra tekrar değerlendirilir. Değerlendirme sonucu fetüsün durumu değişmemişse doğum gerçekleştirilir.)
- Hasta sol lateral pozisyona çevrilir.
- Hastaya dakikada 10 lt gidecek şekilde oksijen verilir.
- Hastaya gönderilen sıvı miktarı artırılır.
3. Sıvı intoksikasyonu
Özellikle oksitosin elektrolit içermeyen mai içersinde verilirse, uzun süre infizyon devam ederse (24 saatten fazla) ve yüksek dozda oksitosin uygulanırsa (25 mü/dk) sıvı intoksikasyonu gelişme riski artar.
Belirtileri:
- İdrar çıkışının saate 25 ml’nin altına düşmesi
- Taşikardi
- Kardiak aritmi
- Hipotansiyon
- Bulantı kusma
Yapılması gerekenler
- Oksitosin perfüyonu hemen kapatılır.
- Hekime hemen haber verilir.
- Aldığı çıkardığı takibine devam edilir.
- Hastanın hayati belirtileri sürekli izlenir.
Kayıt Ve Rapor
- Hastaya oksitosin ne kadar süre ve ne kadar miktar uygulandığı,
- Hastanın yapılan takipleri
- Hastayı bilgilendirme ve bilgiyi algılama durumu
- Doğum izlemi sırasındaki ve doğum sırasındaki izlenimler
- Gelişen acil durumlar ve uygulanan girişimler kayıt edilmelidir.
Hastaların suni sancı olarak adlandırdıkları uygulama ve yan etkileri hakkında bilgi verilmesi gerekir.
Yrd.Doç.Dr. Özlem Can GÜRKAN
