Fetal sağlığın değerlendirilmesinde en çok kullanılan testlerden biridir. NST, eksternal elektronik fetal monitör kullanılarak uygulanır. Bu testin ana mantığı fetal hareketlerle Fetal kalp hızında akselerasyonların gelişip gelişmediğinin değerlendirilmesidir.
Normal sağlıklı bir fetüs gebelik süresince aktiftir ve her fetal hareket ile fetal kalp atımında hızlanma olur. Non Stres Test ile bu ilişki değerlendirilir. Noninvaziv (iğne vb. kullanılaz) olması, kontrendikasyonunun olmaması, evde ya da klinikte güvenle uygulanması testin faydalarındandır.
NST ne zaman uygulanır?
28. haftanın altındaki gebeliklerde yanlış sonuç oranı %50’nin üzerindedir. 28-32 haftalar arasında ise bu oran %18-34 arasında olup 33. haftadan sonra term fetüslerdeki orana yaklaşmaktadır. Bu nedenle NST 32 haftadan büyük fetüslere uygulanır.
NST ne sıklıkla uygulanır?
Non Stres Test fetüsün o anki durumu hakkında bilgi verir. Fetüsle ilgili uzun vadeli bilgi vermez. Fakat Non Stres Test ile ablasyo plasenta gibi akut gelişen olaylar önceden kestirilemez. Yapılan çalışmalar sonucunda haftada iki defa NST çekilmesinin uygun olduğu düşünülmektedir. Daha sık çekildiğinde ölü doğum hızını azalttığını gösteren yayınlar vardır.
NST ve Hemşirelik Girişimleri
NST’nin uygulanması sırasında;
- Gebeye işlemin amacı açıklanır.
- Gebenin en son ne yediği, sigara içip içmediği, ilaç alıp almadığı sorgulanır.
- İşlemin 2 saat öncesinde gebenin yemek yemesi önerilir.
- Leopold manevraları yapılarak bebeğin sırtı bulunur.
- Fetal monitörün TOCO probu (uterus kontraksiyonları için )ve US probu (bebek kalp sesi için) uygulanır.
- Gebeye bebeğin hareketini hissettiğinde basmak üzere eline buton verilir.
- Gebe semifawler pozisyona getirilerek sola doğru çevrilir.
- 20 dakika boyunca kayıt yapılır. Bu süre içerisinde gebeye fetüsün hareketini hissettiğinde butona basması söylenir.
- NST sonuçları reaktif ya da non-reaktif olarak vurgulanır.
NST’nin Yorumlanması sırasında;
Reaktif NST : 20 dakikalık süre içerisinde en az 15 atımlık ve 15 saniye süren 2 veya daha fazla akselerasyonun olması
Non-reaktif NST: 40 dakikalık süre içerisinde en az 15 atım/dk ve 15 sn. süren akselerasyonlardan ikiden az veya uygun olmayan akselerasyonların olması
Non Reaktif NST Durumunda hemşirelik girişimleri?
1-Süre Uzatma: Test 20 dakika daha uzatılarak tekrarlanır. Fetüsün 20-70 dakika süren uyku periyotları dikkate alnırsa en fazla 1 saat süre ile çekilir.
2-Elle Uyarma: Fetüs abdomenden elle uyarılarak Non Stres Test tekrarlanır.
3-Vibro Akustik Stimülasyon (VAS) : Fetal uyku periyodları sırasında nonreaktif sonuçları ortadan kaldırmak için kullanılan sesli bir uyarıdır. Fetüs anne karnında nispeten sessiz bir ortamdadır. Annenin barsak ve kalp sesleri 5-60dB civarındadır. 100-105dB civarında verilen düşük frekanslı bir ses uyku halindeki bir fetüsün uyanmasına neden olur. Son yıllarda vibroakustik stimülasyon oluşturmak için elektronik yapay larenks kullanımı yaygındır. Aygıt annenin abdomenine dayanır. 100-105dB frekansında vibroakustik uyarı oluşturur. Fetüsün başına yakın olarak 3sn süren uyarı verilir. Herhangi bir akselerasyon olmazsa 1 dakika sonra 3sn. ile tekrarlanır. Toplam uyarıların arası en az 1 dakika olacak şekilde 3 kez tekrarlanır. Akselerasyon oluşması beklenir. Eğer NST non-reaktif devam ediyorsa Kontraksiyon Stres Test ya da Biyofizik Profili yapılır.
Yrd.Doç.Dr. Zübeyde Ekşi
M.Ü. SBF Hemşirelik Bölümü
