Çocuklarda Yutma Bozuklukları Nedenleri
Çocuklarda yutma bozukluklarının en başta nedenleri arasında,
- Serebral Palsi, yüzde ve boyunda kas zayıflıkları
- Kullandıkları ilaçların yan etkileri dolayısıyla laterji durumunda olmaları,
- Yarık dudak, yarık damak, vb
- Erken doğum
- Düşük doğum ağırlığı
- Normal motor gelişimlerinde bozukluk vb sebepler gelir.
Pediatrik yutma bozukluğu vakalarında belirti ve semptom olarak çocuğun ağzından besin taşması, besini istememesi, istifra, gözlerde sulanma, geri kaçış, tekrar eden akciğer fonksiyonu, artmış kas tonusu örnekleri verilebilir.
Çocuklarda Yutma Bozukluklarının Değerlendirilmesi ve Rehabilitasyonu
Çocuğun doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası anamnezi alınarak sosyal öyküsü, beslenme öyküsü, konuşma, dil ve kognitif gelişim sıralaması araştırılmalıdır. Çocuğun genel görünüşü, beslenme şekli, beslenirken vücut pozisyonu, çocuğun normal postürü, vb değerlendirilmelidir. Beslenme sırasında balgam, hırıltı, akciğer enfeksiyonu var mı, mutlaka göz önüne alınmalıdır. Refleks ve solunum değerlendirilmesi yanında cranial sinir muayenesi yapılmalıdır.
Rehabilitasyonda ilk amaç, doğru solunum teknikleri ile birlikte doğru yutma işleminin sağlanmasıdır.
Yapılan değerlendirmeler ve muayene sonrasında çocuğun ne yol ile besleneceğine karar verilir. Bazı rehabilitasyon yöntemlerine örnek olarak pozisyonlama önemli yer tutmaktadır. En güvenli beslenme pozisyonu, baş nötralde ya da hafifçe önde, gövde 60-90 derece eğimde, bacaklar ve kolların desteklenmiş bir biçimde olduğu pozisyondur.
Baş, boyun ve gövdenin hareketleri için özel mobilizasyon yöntemleri uygulanabilir. Bununla birlikte azalmış esneklik artırılmış olacaktır.
Dil, dudak ve damak egzersizleri oral yapıların fonksiyonel hareketlerine yarar sağlayacaktır. Pipet yardımı vb araçlar ile bu egzersizler kolaylıkla uygulanabilir.
Larengeal yapıların fonksiyonelliğinin artırılmasında gerekli elektrik stimülasyonu fizyoterapist tarafından uygulanır.
Besinlerin kıvamları ve akışkanlıkları modifiye edilerek yutma bozukluğuna yardımcı olunmalıdır.
Çeneyi göğüs kısmına yaklaştırmak, başın etkilenmiş tarafa döndürülmesi gibi postüral değişikler kullanılabilir.
Stj. Fzt. Burcu Dereli
