Kadınların bazıları kadının doğum uzmanına başvurduğunda yumurtalıklarında kist olduğu söylenir. Ancak kadınlar bunun ne anlama geldiğini bilemedikleri için endişe yaşarlar. Aşağıdaki yazımızda yumurtalık kistleri hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Yumurtalıkta içinde sıvı bulunan yapılara yumurtalık kisti denir. Boyutları kistin çeşidine göre faklılıklar gösterebilir. Birkaç mm ile 3-4 cm arasında değişen büyüklüklerde olabilir. Kistin çapı büyüdükçe daha çok sıkıntı yaşanmasına neden olur.
İçindekiler
Yumurtalık kistlerinin belirtileri nelerdir?
En önemli belirti kasık ağrısı, cinsel ilişkide ağrı ve menstruasyon dönemlerinde ağrı şikâyetleridir. Bazen over kistlerinin çapı büyür ve kendiliğinden rüptür olur (patlar) ya da yumurtalık kendi ekseninde döner (torsiyon) böyle durumlarda şiddetli kasık ağrısı, bulantı ve kusma şikâyetleri görülür. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Yumurtalık kistleri (over kistleri) kötü huylu mudur?
Yumurtalık kistleri sıklıkla kötü huylu değildir. Ancak bazen yumurtalık kanserleri de benzer belirtiler verebilir. Bu nedenle ayırıcı tanı önemlidir. Yumurtalık kanserleri daha çok menopoz döneminden sonra ortaya çıkar.
Yumurtalık kistlerinin çeşitleri
Fonksiyonel yumurtalık kisti: Folikül kisti- korpus luteum kisti ve teka kisti gibi yumurtalık kistleri bu grubun içindedir. Üreme çağındaki kadınlarda (ergnlerde, 15-49 yaş grubunda) sıklıkla görülür. Menstrula siklusu gerçekleştiren hormonların etkisiyle meydana gelir.
Folikül kisti: Yumurtalıklarda gelişen folikülde ovülasyonun (yumurtlama) meydana gelmezse folikül kisti oluşur. Sıklıkla 3-5 cm büyüklüğündedir. Belirtiler sıklıkla menstrual siklusun ikinci yarısından sonra başlar. Kasık ağrısı şikâyetlerine neden olur. Sıklıkla kendiliğinden geriler. Bazen rüptür olabilir veya kendiliğinden gerilemeyebilir. Bu durumda cerrahi tedavi veya ilaç tedavisi gerekebilir.
Korpus Luteum Kisti: Korpus luteum bildiğimiz gibi gelişen folikülde yumurtlama meydana geldikten sonra geride kalan yapıdır. Sarı cisimcik olarak da adlandırılır. Normalde korpus luteum gebelik oluşmadığında kendiliğinden kaybolur. Ancak bazı durumlarda içinde sıvı birikerek kistleşir. İyi huylu bir kisttir. Çoğunlukla kendiliğinden birkaç ay içinde geriler. Kadında ağrı şikayetleri yoğunsa ve gerilemiyorsa tedavi gerekir.
Hemorajik kist: Bu kistlerde iyi huylu oluşumlardır. Yumurtalıklarda oluşan kistlerin içinde kanama maydana gelirse hemorajik kist olarak tanımlanır. Çok sık görülür. Sıklıkla kendiliğinden iyileşir.
Teka kisti: Gebelik sırasında karşımıza çıkan kistlerdir. Gebelikte salgılanan BHCG hormonunun etkisi ile teka hücreleri aşırı uyarılarak kistler meydana gelebilir. Yumurtalıklar çift taraflı büyüktür. Gebelikte BHCG hormonunun azalması ile kendiliğinden geriler. BHCG düzeyinin normalden fazla olduğu durumlarda (mol gebelik, IVF tedavisi) gibi daha sık görülür.
Dermoid kist: Dermoid kistlerin içinde saç, kemik, diş vb dokular bulunabilir. Boyutları fazla olabilir. 5-10 cm büyüklüğüne ulaşabilirler. İyi huylu oluşumlardır. Sıklıkla kendi ekseninde dönerek torsiyone olabildikleri için acil cerrahi gerekebilir. Çok fazla büyümeden cerrahi olarak çıkarılmaları önerilir.
Endometriozis (Çikolata kisti): Rahim çini örten endometrium denilen dokunun yumurtalıklarda bulunma ve kistleşmesidir. En sık belirtisi menstruasyon dönemlerine denk gelen şiddetli kasık ağrısıdır. İyi huylu oluşumlardır. Tedavide haplar (doğum kontrol hapları) ve cerrahi kullanılabilir. Detaylı bilgi için tıklayınız > Endometriozis
Yumurtalıkta kist hamileliği engeller mi?
Yumurtalık kistleri çoğunlukla hamile kalmayı engellemez. Kistler ortadan kaybolduktan sonra veya kistler varken gebelik meydana gelebilir. Sadece endometriozis dediğimiz kistler gebelik oluşumuna engel olabilir. Bunlar tedavi edildikten sonra kadın gebe kalabilir.
Yumurtalık kisti patlaması olabilir mi?
Evet kistin içindeki sıvı miktarı çok arttığında kist rüptür (patlar) olur.
Yumurtalık kisti tanısı nasıl konulur?
Jinekolojik muayene, ultrason, MR, tomografi ve kan testleri (CA 125) doğru tanıyı koymada kullanılır.
Yumurtalık kistlerinin tedavisi
İlaç tedavisi (doğum kontrol hapları) ve cerrahi tedavi kullanılabilir. Cerrahi tedaviye karar verirken kistin çapı ve kişinin yaşadığı semptomlar dikkate alınır. 5’cm den büyük kistler genellikle cerrahi olarak çıkarılır. Cerrahide laparoskopik ameliyatlar daha sık kullanılır.
Son günlerde basında yumurtalık kisti bitkisel tedavisinden bahsedilmektedir. Ancak doktora danışılmadan bu yöntemlerin kullanılması kadına zarar verebilir. Dikkatli olunmalıdır.
