<\/span><\/h1>\n\n\n\nAmerika Birle\u015fik Devletleri\u2019ndeki modern hem\u015firelik eti\u011fi literat\u00fcr\u00fc neredeyse bir bu\u00e7uk as\u0131rl\u0131k bir ge\u00e7mi\u015fe sahiptir ve ba\u015flang\u0131c\u0131 1873 y\u0131l\u0131nda yay\u0131nlanan bir dizi dergi makalesine kadar uzan\u0131r. O zamanlar, Amerika Birle\u015fik Devletleri\u2019nin ilk ger\u00e7ek hem\u015firelik dergisi olan \u201cThe Trained Nurse and Hospital Review\u201d adl\u0131 dergi, hem\u015firelikte etik konulu alt\u0131 makaleden olu\u015fan bir dizi yay\u0131mlam\u0131\u015ft\u0131r.1<\/sup> Literat\u00fcr daha erken tarihli kitaplar oldu\u011fundan bahsetse de Isabel Robb\u2019un 1900 y\u0131l\u0131nda yay\u0131mlanan \u201cNursing Ethics: For Hospital and Private Use\u201d2<\/sup> adl\u0131 kitab\u0131 genellikle Amerika Birle\u015fik Devletleri\u2019ndeki ilk hem\u015firelik eti\u011fi kitab\u0131 olarak kabul edilir. O g\u00fcnlerden bug\u00fcne kadar, hem\u015firelik eti\u011fi literat\u00fcr\u00fc geni\u015f, derin ve kapsaml\u0131 olmu\u015f, zaman zaman \u00f6z d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcmsel (kendine g\u00f6ndermeler yapan) ve cesur bir hal sergilemi\u015ftir. 1960\u2019larda biyoeti\u011fin y\u00fckseli\u015fiyle birlikte, zaten kapsaml\u0131 olan hem\u015firelik eti\u011fi literat\u00fcr\u00fc yeniden filizlenmeye ba\u015flayarak bu konuya odaklanan yirmi y\u0131ll\u0131k bir dergi olan Nursing Ethics dergisini de i\u00e7ine alacak \u015fekilde b\u00fcy\u00fcm\u00fc\u015ft\u00fcr. Bu nedenle, literat\u00fcr\u00fcn geni\u015f kapsam\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnde, hem\u015firelik eti\u011fi konusunda ke\u015ffedilecek yeni ufuklar, bulunacak yenilikler kald\u0131 m\u0131 acaba diye sorabiliriz. Hem\u015firelikte ve biyobilimlerde ger\u00e7ekle\u015fecek ve \u015fimdilik hayal bile edemedi\u011fimiz ilerlemeler d\u0131\u015f\u0131nda ke\u015ffedilecek bir \u015feyler kalm\u0131\u015f olmas\u0131 pek m\u00fcmk\u00fcn g\u00f6r\u00fcnm\u00fcyor. Yine de, hem\u015firelik eti\u011fi literat\u00fcr\u00fcnde yeni konular zaman zaman kendini g\u00f6sterebiliyor. \u00d6rnek olarak, Yilderim ve arkada\u015flar\u0131n\u0131n3 <\/sup>2007 y\u0131l\u0131nda hem\u015fireler aras\u0131nda \u201cmobbing\u201d konusunda yay\u0131mlad\u0131klar\u0131 ve daha \u00f6nce kimsenin e\u011filmedi\u011fi bir konuya parmak basan makale verilebilir. Freda ve Kearney4<\/sup> taraf\u0131ndan yay\u0131mlanan makale de hem\u015firelik edit\u00f6rlerinin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 etik sorunlara odaklanarak yeni bir konuyu g\u00fcndeme ta\u015f\u0131makta, Freda, Broome ve di\u011ferleri ise hem\u015firelik hakemlerinin kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kald\u0131\u011f\u0131 etik sorunlara dikkat \u00e7ekmektedir.5,6<\/sup> K\u00fcresel hem\u015firelik toplulu\u011fu ve hem\u015fire g\u00f6\u00e7\u00fc ise yeni yeni ba\u015f g\u00f6steren bir ahlaki sorundur.7<\/sup> \u00c7\u0131\u011f\u0131r a\u00e7\u0131labilecek bir ba\u015fka alan ise hem\u015firelik e\u011fitiminde etik sorunlard\u0131r. Hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcnde, hem\u015firelik e\u011fitimi ba\u011flam\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan belirli etik sorunlar hakk\u0131nda makaleler bulunmaktad\u0131r. Ne var ki, \u0130ngilizce dilindeki hem\u015firelik eti\u011fi literat\u00fcr\u00fcnde hem\u015firelik e\u011fitimi ba\u011flam\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlar\u0131 kapsaml\u0131 ve sistematik bir \u015fekilde ele alan bir \u00e7al\u0131\u015fma yoktur; bu, yeni \u00e7\u0131\u011f\u0131rlar a\u00e7\u0131labilecek bir noktad\u0131r.8<\/sup><\/p>\n\n\n\n<\/span>Literat\u00fcr incelemesi \u2014 etik sorunlar ve tabu alanlar<\/strong><\/span><\/h2>\n\n\n\n\u201cHem\u015firelik e\u011fitiminde etik\u201d olarak adland\u0131r\u0131lan literat\u00fcr tamamen hem\u015firelik okullar\u0131nda verilen etik e\u011fitimine ili\u015fkin m\u00fcfredat konular\u0131na, yani \u00f6\u011fretilen etik i\u00e7eri\u011finin ne olmas\u0131 gerekti\u011fine ve t\u00fcm hem\u015firelik m\u00fcfredat\u0131na hangi kuram veya konular\u0131n dahil edilmesi gerekti\u011fine ayr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Ger\u00e7ekten de etik m\u00fcfredat\u0131n\u0131 veya de\u011ferlerin netle\u015ftirilmesiyle ve \u00f6\u011frencilerin sosyalle\u015fmesi, ahlaki formasyonu veya geli\u015fimi ile ilgili sorunlar\u0131 ara\u015ft\u0131ran veya tart\u0131\u015fan y\u00fczlerce makale bulunmaktad\u0131r. Amerika Birle\u015fik Devletleri\u2019nde bu tart\u0131\u015fmalar\u0131n hepsinin k\u00f6keni, 1800\u2019lerin sonlar\u0131nda at\u0131lan temellere dayand\u0131r\u0131labilir. Hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcn\u00fcn ger\u00e7ekten belli bir etik soruna odakland\u0131\u011f\u0131 yerlerde bile sadece tekil konu ba\u015fl\u0131klar\u0131 ele al\u0131nmaktad\u0131r; \u00f6rne\u011fin \u00f6\u011fretim \u00fcyelerinin yay\u0131nlar\u0131nda yazarlar\u0131n belirlenmesi, \u00f6\u011frenciler taraf\u0131ndan kopya \u00e7ekilmesi ya da not vermede \u00f6nyarg\u0131l\u0131 olunmas\u0131 gibi kayg\u0131lar. Ancak hem\u015firelik e\u011fitimi b\u00fcnyesinde ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlar veya ikilemler hakk\u0131nda herhangi bir sistematik analize ve a\u00e7\u0131klamaya literat\u00fcrde rastlamak m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcn\u00fcn bu konuyla ilgili sessizli\u011fi nedeniyle, bu \u00e7al\u0131\u015fma, ilk ba\u015fta \u00f6ng\u00f6r\u00fclene k\u0131yasla daha \u00e7ok hem\u015firelik e\u011fitimi i\u00e7erisinde etik ara\u015ft\u0131rmalar\u0131na bir prolog (ele\u015ftirel giri\u015f) niteli\u011fi kazanm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) ve PubMed veri tabanlar\u0131 kullan\u0131larak \u0130ngilizce dilindeki hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fc taranm\u0131\u015ft\u0131r. Arama kelimeleri olarak etik ve hem\u015firelik e\u011fitimi ile ba\u015flanm\u0131\u015ft\u0131r. Kullan\u0131lan ek terimler aras\u0131nda ise etik, moral (ahlaki), sorunlar, ikilemler, \u00e7at\u0131\u015fma, hem\u015fire, y\u00fcksekokul, okullar ve benzeri yer alm\u0131\u015ft\u0131r. Aramada yakla\u015f\u0131k 2600 makalenin hem\u015firelik e\u011fitiminde etik sorunlar\u0131 ile ilgili oldu\u011fu tespit edilmi\u015ftir. \u0130stisna olmaks\u0131z\u0131n, bu makaleler ya (a) hem\u015firelik m\u00fcfredat\u0131nda \u00f6nemli oldu\u011fu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen etik i\u00e7eri\u011fi ya da (b) etikteki tekil sorunlar hakk\u0131nda olmu\u015ftur. Literat\u00fcr taramas\u0131n\u0131n amac\u0131, literat\u00fcrde rapor edildi\u011fi \u015fekliyle hem\u015firelik e\u011fitimi ba\u011flam\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlar\u0131n kapsam ve mahiyetini bulmak ve literat\u00fcrde bu konulara atfedilen dikkatin g\u00f6reli derecesini incelemek olmu\u015ftur. Literat\u00fcr taramas\u0131yla bu sorunlar\u0131n ele al\u0131n\u0131\u015f\u0131n\u0131n yeterli olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131n de\u011ferlendirilmesi ya da belirli makalelerin de\u011ferinin de\u011ferlendirilmesi ama\u00e7lanmam\u0131\u015ft\u0131r. Makalelerin mahiyeti b\u00fcy\u00fck de\u011fi\u015fiklik g\u00f6sterirken (ilk a\u011f\u0131zdan anlat\u0131mlardan edit\u00f6ryel yaz\u0131lar, niteliksel \u00e7al\u0131\u015fmalar, niceliksel \u00e7al\u0131\u015fmalar ve tez \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131ndan sorun analizlerine ve \u00e7ok daha fazlas\u0131na kadar uzanan farkl\u0131 yaz\u0131lar), arama sonucunda tespit edilen makalelerin hepsi incelenmi\u015ftir. D\u00f6rt y\u0131l sonra ise g\u00f6sterilen g\u00f6reli dikkate, a\u011f\u0131rl\u0131\u011fa veya kararl\u0131l\u0131\u011fa tekrar bakmak ve ortaya \u00e7\u0131kan sorunlar\u0131 ve yeni kayg\u0131lar\u0131 belirlemek i\u00e7in yeniden bir inceleme yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
2008 y\u0131l\u0131nda, tespit edilen hem\u015firelik dergisi makalelerinin %10\u2019dan daha az\u0131 m\u00fcfredata ili\u015fkin kayg\u0131lardan ziyade fiilen hem\u015firelik e\u011fitimindeki etik sorunlar\u0131 ele al\u0131yordu. Kayg\u0131lar birka\u00e7 konu ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 etraf\u0131nda toplanm\u0131\u015ft\u0131r. Orant\u0131s\u0131z bir \u015fekilde, makalelerin %21\u2019i yazarl\u0131k eti\u011fi konusuna odaklan\u0131yordu: yazar olarak kimin ad\u0131 kullan\u0131l\u0131r, birinci ve ikinci yazar kim olmal\u0131d\u0131r, \u00f6\u011frenci yay\u0131nlar\u0131nda \u00f6\u011fretim \u00fcyelerine yer verilmesi vb gibi. Makalelerin % 18,4\u2019\u00fc ise d\u00fcr\u00fcstl\u00fck, ispiyonculuk ve \u00e7e\u015fitli bi\u00e7imlerde akademik sahtekarl\u0131k konular\u0131n\u0131 ele al\u0131yordu. Bu makalelerin baz\u0131lar\u0131 \u00f6zellikle ara\u015ft\u0131rma ile ili\u015fkili olarak ger\u00e7ekle\u015fen bilimsel suistimalleri ele al\u0131rken bu kategorideki makalelerin \u00e7o\u011funlu\u011fu kopya \u00e7ekmek, y\u00fcksek teknolojili kopya\/sahtecilik, d\u00f6nem \u00f6devlerinin sat\u0131n al\u0131nmas\u0131, hasta klinik kay\u0131tlar\u0131nda sahtecilik ve intihal gibi \u00f6\u011frenciler taraf\u0131ndan ger\u00e7ekle\u015ftirilen akademik sahtekarl\u0131klara odaklan\u0131yordu. Hem\u015firelik akademi d\u00fcnyas\u0131nda \u00f6nyarg\u0131 (de\u011fi\u015fen bi\u00e7imlerde ortaya \u00e7\u0131kan \u0131rk\u00e7\u0131l\u0131k ve ba\u011fnazl\u0131k), ayr\u0131mc\u0131l\u0131k, adaletsizlik ve insan haklar\u0131 ihlalleri sorunlar\u0131 makalelerin %12,1\u2019inin ana odak noktas\u0131n\u0131 olu\u015fturuyordu. Makalelerin % 9,5\u2019I ise \u201c\u00f6\u011fretim \u00fcyelerinde ahlaki formasyon, de\u011ferler ve de\u011fer \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131\u201d olarak adland\u0131r\u0131labilecek konularla ilgiliydi. Bu makaleler, k\u0131demli \u00f6\u011fretim \u00fcyeleri kar\u015f\u0131s\u0131nda yeni \u00f6\u011fretim \u00fcyelerini s\u0131k\u0131nt\u0131ya sokan ahlaki sorunlardan s\u0131k s\u0131k bahsetmi\u015ftir. \u2018Etik olmayan \u00f6\u011frenci davran\u0131\u015f\u0131,\u2019\u2019 \u2018\u2018indoktrinasyon,\u2019\u2019 hem\u015firelik de\u011ferleri konusunda sosyalle\u015ftirme ve benzeri gibi m\u00fcfredata ve e\u011fitime ili\u015fkin sorunlar makalelerin % 7,9\u2019unda g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr. Bu alan daha sonra b\u00fcy\u00fcyerek \u00f6zellikle \u00f6\u011frencilerde \u201cnezaketsizlik\u201d konusunda literat\u00fcrde biraz daha farkl\u0131la\u015fma ile sonu\u00e7lanm\u0131\u015ft\u0131r. Makalelerin %5,8\u2019i zorbal\u0131k, mobbing, sayg\u0131\/sayg\u0131s\u0131zl\u0131k ve kaba veya istismarc\u0131 ileti\u015fimle (ki literat\u00fcrde daha sonra b\u00fcy\u00fcme g\u00f6r\u00fclen bir ba\u015fka aland\u0131r) ilgilidir. Makalelerin sadece % 4,7\u2019si \u00f6\u011fretim \u00fcyelerinin akademik \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc ele alm\u0131\u015ft\u0131r. Makalelerin % 4,7\u2019si k\u00fcresel i\u015fbirli\u011fi, uzaktan e\u011fitim, yaz\u0131l\u0131m korsanl\u0131\u011f\u0131, ilerlemenin \u00f6n\u00fcndeki k\u00fclt\u00fcrel engeller, teknolojik yenilikler ve hem\u015fire eksikli\u011fi dahil de\u011fi\u015fen e\u011fitim ortam\u0131na odaklanm\u0131\u015ft\u0131r; bu da en yeni literat\u00fcrde b\u00fcy\u00fcme g\u00f6r\u00fclen alanlardand\u0131r. Kalan makalelerin sadece % 1\u20132,1\u2019i kalan kategorilerle ilgilidir. Bu kategoriler aras\u0131nda ise \u2018meslek ve toplum\u2019\u2019 ve bu ba\u011flamda \u2018\u2018k\u00fclt\u00fcrler aras\u0131 e\u011fitim\u2019\u2019, hem\u015firelikte siyasete kat\u0131l\u0131m ve \u2018bilgi ekonomisi\u201d yer alm\u0131\u015ft\u0131r. Yetkin olmayan \u00f6\u011frenciler, \u00f6\u011fretim g\u00f6revlileri i\u00e7in performans kriterleri, \u00f6\u011frencilere not verilmesi, \u00f6\u011fretim \u00fcyelerine \u00fcst\u00fcn performans i\u00e7in ek \u00f6deme yap\u0131lmas\u0131 ve g\u00f6rev s\u00fcresi sonunda de\u011ferlendirme (hem \u00f6\u011frencilerin hem de \u00f6\u011fretim \u00fcyelerinin de\u011ferlendirilmesini i\u00e7eren k\u00fc\u00e7\u00fck bir kategori) dahil olmak \u00fczere de\u011ferlendirmeyle ilgili konulara \u00e7ok az dikkat \u00e7ekilmi\u015ftir. Di\u011fer ek kategoriler aras\u0131nda ise \u00f6\u011fretim \u00fcyelerinde \u00e7\u0131kar \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131 ve \u00f6\u011fretim \u00fcyeleri ile \u00f6\u011frenciler aras\u0131ndaki etkile\u015fim yer alm\u0131\u015ft\u0131r. Kalan makalelerin sadece %1\u2019I genel olarak \u00f6\u011fretim \u00fcyelerince g\u00f6revin suistimali ve \u00f6zel olarak cinsel suistimal (di\u011fer deyi\u015fle \u00f6\u011frencilerin hastalarla cinsel ili\u015fki kurmas\u0131) sorunlar\u0131yla ve hem\u015firelik e\u011fitimi verenler i\u00e7in bir etik kodu geli\u015ftirilmesiyle ilgilidir.<\/p>\n\n\n\n
Hem\u015firelik e\u011fitiminde ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlar\u0131n \u00e7o\u011fu hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcnde ele al\u0131nmazken, bu ayn\u0131 sorunlar\u0131n hem\u015firelik uygulamas\u0131na at\u0131fla ele al\u0131nd\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. \u00d6rne\u011fin, \u201cbilinci k\u00f6relmi\u015f hem\u015fire\u201d konusuna, yani uyu\u015fturucu veya alkol etkisi alt\u0131ndayken klinik \u00e7al\u0131\u015fma yapan hem\u015firelere ayr\u0131lm\u0131\u015f y\u00fczlerce makale bulunmaktad\u0131r. Bu makaleler ayr\u0131ca madde etkisi alt\u0131nda \u00e7al\u0131\u015fan hem\u015firelere y\u00f6nelik \u201crehabilitasyon programlar\u0131na\u201d de\u011finmekte, b\u00f6ylece hem\u015firenin ceza hukuku sisteminde kovu\u015fturmaya u\u011framadan rehabilite olup mesle\u011fine geri d\u00f6nmesinin sa\u011flanmas\u0131na odaklanmaktad\u0131r. Oysa madde etkisi alt\u0131ndaki hem\u015fire e\u011fitimcilerinden hi\u00e7 s\u00f6z edilmemekte, madde etkisi alt\u0131ndaki \u00f6\u011frenciler hi\u00e7 ele al\u0131nmamaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Buna ek olarak, genel y\u00fcksek\u00f6\u011frenim literat\u00fcr\u00fcnde geni\u015f yer bulan baz\u0131 etik sorunlara hem\u015firelik e\u011fitimi literat\u00fcr\u00fcnde de\u011finilmemektedir. \u00d6rne\u011fin, y\u00fcksek\u00f6\u011frenim literat\u00fcr\u00fcnde \u00f6\u011fretim \u00fcyelerince ger\u00e7ekle\u015ftirilen cinsel suistimal davran\u0131\u015flar\u0131na (di\u011fer deyi\u015fle \u00f6\u011fretim g\u00f6revlileri ile \u00f6\u011frenciler aras\u0131nda cinsel ili\u015fkilere) kayda de\u011fer oranda dikkat \u00e7ekilmektedir. Oysa bu konu hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcnde ele al\u0131nmamaktad\u0131r, ancak \u00f6\u011frencilerin hastalarla cinsel ili\u015fki kurma potansiyelleri konusunda \u00f6\u011fretim \u00fcyelerini uyaran az say\u0131da makale mevcuttur.<\/p>\n\n\n\n
Spesifik sorunlara atfedilen dikkatin g\u00f6reli a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131n her iki literat\u00fcr incelemesinde de ayn\u0131 \u00e7\u0131kmas\u0131 ilgin\u00e7tir. Hala orant\u0131s\u0131z olsa da \u00f6zellikle ara\u015ft\u0131rma temelli dergi makaleleri i\u00e7in yazarlar\u0131n belirlenmesiyle ilgili sorunlar hakk\u0131nda kayg\u0131lar s\u00fcreklilik g\u00f6stermi\u015ftir. \u00d6\u011frencilerce kopya \u00e7ekilmesi de \u00f6n planda kalan konulardand\u0131r. Hem\u015firelik e\u011fitiminde etik hakk\u0131ndaki literat\u00fcr\u00fcn ba\u015fl\u0131ca devam eden odak noktalar\u0131ndan birinin hala a\u011f\u0131rl\u0131kl\u0131 olarak yazar\u0131n belirlenmesi ve \u00f6\u011frencilerce kopya \u00e7ekilmesiyle ilgili kayg\u0131lar olmas\u0131 bir nebze endi\u015fe uyand\u0131r\u0131c\u0131d\u0131r; zira g\u00f6rd\u00fcklerinden daha fazla dikkati hak eden etik sorunlar mevcut olmakla kalmay\u0131p hi\u00e7 ele al\u0131nmayan \u00f6nemli sorunlar da bulunmaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Etik ve hem\u015firelik e\u011fitimi anahtar kelimelerinin kodland\u0131\u011f\u0131 yakla\u015f\u0131k 1800 makale \u00fczerinde sonradan ger\u00e7ekle\u015ftirilen inceleme, yukar\u0131da da belirtildi\u011fi gibi, \u0130ngilizce dilindeki hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcnde biraz kayma ve biraz art\u0131\u015f oldu\u011funu g\u00f6stermektedir. S\u00f6z konusu makaleler hala hem\u015firelik etik m\u00fcfredat\u0131nda nelerin \u00f6\u011fretilmesi gerekti\u011fi \u00fczerine odaklanmaktad\u0131r. Ancak, hem\u015firelik e\u011fitimi ba\u011flam\u0131nda fiilen ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlarla ilgili olarak, hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcn\u00fcn art\u0131\u015f g\u00f6sterdi\u011fi alanlar \u015funlarla ili\u015fkili olmu\u015ftur: (a) \u201cilgisiz, alakas\u0131z, sayg\u0131s\u0131z, y\u0131k\u0131c\u0131, asi ve sorunlu davran\u0131\u015flar\u201d dahil \u00f6\u011frenci nezaketsizlikleri; 9 (b) kopya \u00e7ekme, intihal, veri uydurma ve kopyan\u0131n kolayla\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 ile ilgili kayg\u0131lar \u00f6zellikle \u201cteknolojik kopya \u00e7ekme\u201d veya \u201csiber kopya\u201d bi\u00e7imlerinde daha fazla dikkat \u00e7ekmi\u015ftir; (c) \u00f6\u011frenci g\u00f6\u00e7\u00fc veya k\u00fcresel g\u00f6\u00e7\u00fcn ve di\u011fer \u00fclkelerden \u00f6\u011fretim \u00fcyesi kapman\u0131n etkileri; (d) \u0131rk\u00e7\u0131l\u0131k, ba\u011fnazl\u0131k, \u00f6nyarg\u0131, ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fczl\u00fck, akademide adaletsizlik ve (e) akademik ortamlarda mobbing, zorbal\u0131k ve \u015fiddet. K\u00fcreselle\u015fmenin hem\u015firelik akademik alan\u0131nda ve \u00f6zellikle de k\u00fclt\u00fcrler aras\u0131 duyarl\u0131l\u0131k ve konukseverlik alan\u0131nda bir etki yaratt\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131kt\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Hem\u015firelik eti\u011fi literat\u00fcr\u00fcnde tabu olmaya devam eden baz\u0131 etik kayg\u0131 alanlar\u0131 hala vard\u0131r. Buna bir \u00f6rnek, ister madde kullan\u0131m\u0131 ister ak\u0131l hastal\u0131\u011f\u0131 nedeniyle ya da daha s\u0131k kar\u015f\u0131la\u015f\u0131lan \u015fekliyle ya\u015flanmaya ba\u011fl\u0131 olarak bilinci k\u00f6relen hem\u015fire e\u011fitimcileridir. Bilinci k\u00f6relmeye ba\u015flayan bir ebeveynin \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc k\u0131s\u0131tlama konusunda \u00e7o\u011fu zaman nas\u0131l isteksizsek, ya\u015flanan \u00f6\u011fretim \u00fcyelerini, \u00f6zellikle de \u00e7ok sevilen ya\u015fl\u0131 \u00f6\u011fretim \u00fcyelerini emekli etme konusunda da isteksiz davranabiliriz. Tabuya ikinci bir \u00f6rnek ise \u00f6\u011fretim g\u00f6revlileri, ara\u015ft\u0131rma g\u00f6revlileri ve \u00f6\u011frenciler aras\u0131ndaki cinsel ili\u015fkiler\/suistimallerdir. Daha a\u00e7\u0131k belirtmek gerekirse, hem\u015firelik eti\u011fi literat\u00fcr\u00fc, hem\u015firelik okullar\u0131nda farkl\u0131 ku\u015faklar aras\u0131ndaki lezbiyen cinsel suistimal olaylar\u0131n\u0131 hi\u00e7 ele almamaktad\u0131r. Bu konu ne hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcnde ne de y\u00fcksek\u00f6\u011fretim literat\u00fcr\u00fcnde ele al\u0131nmamaktad\u0131r. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc bir \u00f6rnek ise literat\u00fcr\u00fcn mesle\u011fe \u201cuygun\u201d olmayan ama y\u00fcksek akademik ba\u015far\u0131ya sahip \u00f6\u011frencileri ele almamas\u0131d\u0131r. Bu t\u00fcr sorunlar, ekonomik k\u00fc\u00e7\u00fclme ve i\u015f kayb\u0131 nedeniyle alakas\u0131z alanlardaki ki\u015filerin ikinci bir kariyer i\u00e7in \u00f6\u011frencili\u011fe geri d\u00f6n\u00fcp istihdam bulmak amac\u0131yla hem\u015firelik e\u011fitimine girmesiyle ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Bu \u00f6\u011frencilerin baz\u0131lar\u0131 hem\u015firelik de\u011ferlerini \u00f6zde\u015fle\u015ftirme konusunda bile ba\u015far\u0131s\u0131z olmakta, baz\u0131lar\u0131 ise s\u0131n\u0131fta ba\u015far\u0131 g\u00f6sterse bile mesle\u011fe kar\u015f\u0131 etkin bir nefret duymaktad\u0131r. Hem\u015fire k\u0131tl\u0131\u011f\u0131 olmas\u0131 da bu t\u00fcr vakalar\u0131 artt\u0131rmaktad\u0131r. Bu \u00fc\u00e7 konu kendi ba\u015flar\u0131na birer tabu olsalar bile belki de daha geni\u015f kapsaml\u0131 bir kayg\u0131ya, yani hem\u015firelik e\u011fitiminde etik alan\u0131n\u0131n tamam\u0131n\u0131n ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na tabu olabilece\u011fine i\u015faret etmektedir: Bu sorgulaman\u0131n pe\u015fini aramak ger\u00e7ekten de sanc\u0131l\u0131 bir \u00f6z d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcm, if\u015faat ve te\u015fhirdir, ama ayn\u0131 zamanda ahlaki \u00f6z denetimin de gerekli bir par\u00e7as\u0131d\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Buradaki kayg\u0131, literat\u00fcr\u00fc hangi sorunlar\u0131 ele al\u0131p hangilerini ele almad\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan de\u011ferlendirmek ya da ge\u00e7erlili\u011fini kaydetmemi\u015f olan literat\u00fcr\u00fcn veya belirli \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n kalitesini de\u011ferlendirmek de\u011fildir. Sorun, hem\u015firelik e\u011fitiminde ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlar\u0131n \u00e7izdi\u011fi manzaran\u0131n iki u\u00e7tan incelenmesidir. \u00d6ncelikle, bu konular hakk\u0131ndaki ahlaki d\u00fc\u015f\u00fcnce ve s\u00f6ylemleri zenginle\u015ftirecek sistematik ve derinlemesine bir \u00e7al\u0131\u015fmaya \u00f6n ayak olmay\u0131 umuyoruz. \u0130kinci olarak, bu sorunlara dair kapsaml\u0131 bir \u00e7al\u0131\u015fman\u0131n en nihayetinde hem\u015firelik e\u011fitimi i\u00e7in ve belirli konularla ba\u015fa \u00e7\u0131k\u0131lmas\u0131na y\u00f6nelik kapsaml\u0131 politika ve prosed\u00fcrlerin geli\u015ftirilip benimsenmesi i\u00e7in formal hale getirilmi\u015f ahlak standartlar\u0131yla sonu\u00e7lanaca\u011f\u0131 umulmaktad\u0131r. Bu amaca y\u00f6nelik ilk ad\u0131m, sorunlar\u0131n mahiyetini, kapsam\u0131n\u0131 ve yayg\u0131nl\u0131\u011f\u0131n\u0131 tespit etmek yoluyla ara\u015ft\u0131rma i\u00e7in temelleri atmak ve hem\u015firelik e\u011fitimi ba\u011flam\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlar\u0131n ge\u00e7ici bir tipolojisini olu\u015fturmakt\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Hem\u015firelik etik literat\u00fcr\u00fcn\u00fcn bu alandaki zay\u0131fl\u0131\u011f\u0131, kendi bilgi ve deneyimlerimizle literat\u00fcr\u00fc ge\u00e7ici olarak geni\u015fletmemizi gerektirmektedir. B\u00f6yle yaparak literat\u00fcr\u00fcn \u00f6tesine ge\u00e7mi\u015f olur, do\u011frudan veya dolayl\u0131 olarak a\u015fina oldu\u011fumuz konular\u0131 da dahil etmi\u015f oluruz. Burada, hem\u015firelik e\u011fitimcileri olarak sahip oldu\u011fumuz toplam 80 y\u0131l\u0131 a\u015fk\u0131n deneyimden yararlan\u0131yoruz. Bu konular\u0131n \u00e7o\u011fu kons\u00fcltasyon i\u00e7in \u00f6n\u00fcm\u00fcze getirilmi\u015f konulard\u0131r, kalanlar\u0131n baz\u0131lar\u0131 do\u011frudan g\u00f6zlemledi\u011fimiz sorunlard\u0131r, baz\u0131lar\u0131 ise Amerika Birle\u015fik Devletleri i\u00e7inden ve d\u0131\u015f\u0131ndan \u00f6\u011fretim \u00fcyesi meslekta\u015flar\u0131m\u0131z taraf\u0131ndan dikkatimize sunulmu\u015ftur. A\u015fa\u011f\u0131da adland\u0131r\u0131lan konular\u0131n hepsi, s\u0131k s\u0131k olmasa bile deneyimlerimiz dahiline girmektedir. Hakk\u0131nda sadece kulaktan dolma dok\u00fcmantasyona sahip oldu\u011fumuz konular\u0131 ve belli bir ki\u015fi veya ba\u011flama \u00f6zel bir kereye mahsus oldu\u011funa kanaat getirdi\u011fimiz konular\u0131 \u00f6zellikle kapsam d\u0131\u015f\u0131nda b\u0131rakmay\u0131 se\u00e7tik. Bu liste, sisteme dayal\u0131 etik sorunlar\u0131 (\u00f6\u011fretim g\u00f6revlileri i\u00e7in hakkaniyetsiz maa\u015f\/\u00fccretler, hem\u015firelik \u00f6\u011fretim g\u00f6revlilerinin \u00fcniversitelerde ilerlemesi \u00f6n\u00fcndeki \u201ccam tavan\u201d, hem\u015firelik e\u011fitimin \u00f6n\u00fcndeki \u00f6nyarg\u0131ya dayal\u0131 engeller, geleneksel olmayan klinik ortamlar\/\u0130nternet tabanl\u0131 hem\u015firelik e\u011fitimi, siber uzay ara\u015ft\u0131rmalar\u0131 vb. gibi) i\u00e7ermemektedir. Bu konular hen\u00fcz tek tek incelenmemi\u015ftir ve burada da ele al\u0131nmamaktad\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
<\/span>\u00d6nerilen tipoloji <\/strong><\/span><\/h1>\n\n\n\nMevcut tipolojimiz alt\u0131 kategori i\u00e7ermektedir:<\/p>\n\n\n\n
\u00d6\u011fretim g\u00f6revlileri<\/li> \u00d6\u011frenciler<\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlisi- \u00f6\u011frenci rolleri ve etkile\u015fimi<\/li> Akademik ve bilimsel d\u00fcr\u00fcstl\u00fck<\/li> Hem\u015firelik e\u011fitimi idaresi<\/li> Meslek, toplum ve global ili\u015fkiler.<\/li><\/ul>\n\n\n\nHer kategoride, konular alt kategoriler halinde s\u0131ralanm\u0131\u015ft\u0131r. Bunun bir \u00f6n tipoloji oldu\u011fu kabul edilerek, konular\u0131n m\u00fcmk\u00fcn mertebe i\u00e7erilmesine \u00e7abalanm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
<\/span>Kategoriler ve konular <\/strong><\/span><\/h1>\n\n\n\n\u00d6\u011fretim g\u00f6revlileri\u00d6\u011fretim g\u00f6revlilerinin formasyonu, de\u011ferleri ve ahlaki \u00e7at\u0131\u015fmaAkademik sosyalle\u015fme ve ment\u00f6rl\u00fck<\/li> De\u011ferler\/ahlak \u00e7at\u0131\u015fmas\u0131<\/li> D\u00fcr\u00fcstl\u00fck, ahlaki duyarl\u0131l\u0131k ve fark\u0131ndal\u0131k<\/li><\/ol><\/li> Yeterlilikler ve de\u011ferlendirme\u00d6\u011fretim ve \u00f6\u011fretilen konuda yetkinlik ve g\u00fcncellik<\/li> Deneyim ve referanslar<\/li> Bili\u015fsel a\u00e7\u0131dan zay\u0131flayan ya da k\u00f6relen \u00f6\u011fretim g\u00f6revlileri<\/li> Emsal de\u011ferlendirmesi<\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlilerinin \u00f6\u011frencilerce de\u011ferlendirilmesi<\/li> Zaman\u0131nda uyar\u0131, hukuk usullerine uygunluk<\/li> E\u011fitimde uygulama hatas\u0131<\/li><\/ol><\/li> \u0130li\u015fkilerSayg\u0131 ve nezaket<\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlileri aras\u0131nda istismar ve s\u00f6m\u00fcr\u00fc<\/li> K\u00fclt\u00fcrler aras\u0131 anlay\u0131\u015f, fark\u0131ndal\u0131k ve duyarl\u0131l\u0131k<\/li> \u0130\u015fyerinde mobbing, zorbal\u0131k ve istismar<\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlileri aras\u0131nda uygunsuz cinsel davran\u0131\u015flar<\/li><\/ol><\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlilerinin \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc ve bu \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn s\u0131n\u0131rlar\u0131Akademik \u00f6zg\u00fcrl\u00fck<\/li> D\u0131\u015far\u0131da istihdam<\/li> Hibe idaresinde veya b\u00fct\u00e7elerde k\u00f6t\u00fcye kullanma\/mali sahtekarl\u0131k<\/li> \u00c7\u0131kar \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131<\/li> Birbiriyle rekabet eden ba\u011fl\u0131l\u0131klar: meslek, okul, \u00f6\u011frenci, hasta ve ki\u015finin kendisi<\/li> Dini\/inanca dayal\u0131 kurumlar<\/li> M\u00fcfredatta yanl\u0131l\u0131k<\/li><\/ol><\/li> Yazarl\u0131k ve yay\u0131nlarFikir eserlerinin \u2018\u2018m\u00fclkiyeti\u2019\u2019<\/li> Tezler ve bitirme \u00f6devleri<\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlisi ara\u015ft\u0131rma\/\u00f6\u011frenci asistanlar\u0131<\/li> \u00c7oklu yazarl\u0131k<\/li><\/ol><\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlilerinin \u00f6\u011frencileri de\u011ferlendirmesi\u0130ltimas yap\u0131lmamas\u0131<\/li> Not \u015fi\u015firme<\/li> \u00d6\u011frenci dan\u0131\u015fmanl\u0131\u011f\u0131<\/li> Mahremiyet ve gizlilik<\/li> Zaman\u0131nda uyar\u0131 verilmesi ve hukuk usullerine uygunluk<\/li> \u00d6\u011frenim harc\u0131na veya \u00f6\u011frenci eksikli\u011fine dayal\u0131 \u00f6\u011frenci tutma<\/li> Hediye ve r\u00fc\u015fvetler<\/li><\/ol><\/li> \u00d6\u011frencilerKi\u015filere sayg\u0131Sayg\u0131 ve nezaket<\/li> \u00d6\u011frencilerce nezaketsiz davran\u0131\u015flar ve s\u0131n\u0131f d\u00fczeninin bozulmas\u0131<\/li> \u00d6\u011frenciler aras\u0131nda zorbal\u0131k, mobbing ve siber zorbal\u0131k<\/li> \u00d6\u011frenci \u015fiddeti<\/li> \u00d6\u011frenciler aras\u0131nda \u0131rk\u00e7\u0131l\u0131k, ba\u011fnazl\u0131k ve ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fczl\u00fck<\/li> Mahremiyet ve gizlilik: \u00d6\u011frencilerin ge\u00e7mi\u015flerinin ara\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 – veri biriktirme, veri izleme ve uyu\u015fturucu testi<\/li> De\u011fi\u015fim \u00f6\u011frencilerinin deneyimleri: Uluslararas\u0131 deneyimler<\/li><\/ol><\/li> Uygulama ortam\u0131nda klinik e\u011fitimKat\u0131l\u0131ma ahlaki itiraz<\/li> Klinik risk<\/li> Klinik tesislerde \u00f6\u011frencilere zorbal\u0131k<\/li> Klinik tesislerde \u0131rk\u00e7\u0131l\u0131k, ba\u011fnazl\u0131k ve ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fczl\u00fck<\/li> Hizmet i\u00e7in \u00f6\u011frencilerin kullan\u0131lmas\u0131<\/li><\/ol><\/li> \u00d6\u011frenci de\u011ferlendirmeZaman\u0131nda uyar\u0131 verilmesi ve hukuk usullerine uygunluk<\/li> \u015eikayetler<\/li> \u0130yi notlar ve hem\u015fireli\u011fe uygunsuzluk<\/li> Kopya \u00e7ekme, intihal, sahtekarl\u0131\u011f\u0131n kolayla\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 ve akademik sahtekarl\u0131k<\/li> G\u00fcvenli olmayan \u00f6\u011frenciler<\/li> \u00d6\u011frencilerin akademik \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc<\/li><\/ol><\/li><\/ol><\/li><\/ol><\/li><\/ol>\n\n\n\n\u00d6\u011fretim g\u00f6revlisi- \u00f6\u011frenci rolleri ve etkile\u015fimiRol s\u0131n\u0131rlar\u0131Arkada\u015fl\u0131k – ment\u00f6rl\u00fck<\/li> \u00d6\u011frenci dan\u0131\u015fmanl\u0131\u011f\u0131<\/li> Terapi veya e\u011fitim<\/li><\/ol><\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlilerinin yetki ve otoritesi\u201cStat\u00fc bireyleri\u201d (riske a\u00e7\u0131k) olarak \u00f6\u011frenciler<\/li> Uygunsuz etkileme ve zorlama<\/li> \u00d6\u011frenci eme\u011fi: \u00d6\u011fretim g\u00f6revlilerinin ama\u00e7lar\u0131 i\u00e7in \u00f6\u011frencilerin \u201ckullan\u0131lmas\u0131\u201d<\/li> Hem\u015firelik \u00f6\u011frencileri hakk\u0131nda \u00f6\u011fretim g\u00f6revlilerince ara\u015ft\u0131rma<\/li> Uygunsuz cinsel davran\u0131\u015f<\/li><\/ol><\/li> Ki\u015filere sayg\u0131Sayg\u0131 ve nezaket<\/li> Irk\u00e7\u0131l\u0131k, ba\u011fnazl\u0131k ve ho\u015fg\u00f6r\u00fcs\u00fczl\u00fck<\/li><\/ol><\/li> Akademik ve Bilimsel D\u00fcr\u00fcstl\u00fckSahtekarl\u0131k\u00d6\u011fretim g\u00f6revlilerince intihal<\/li> Ara\u015ft\u0131rma bulgular\u0131nda sahtecilik ya da uydurma<\/li> Ara\u015ft\u0131rma sahtecili\u011fi<\/li> Hibelerin k\u00f6t\u00fcye kullan\u0131lmas\u0131<\/li> Akademik kay\u0131tlar: Raporlarda sahtecilik\/oynama<\/li> : Sahtecilik ve yanl\u0131\u015f beyan<\/li><\/ol><\/li> D\u00fcr\u00fcstl\u00fckA\u00e7\u0131kl\u0131k, \u00f6z denetim ve emsal de\u011ferlendirmesi<\/li> \u0130spiyonculuk<\/li><\/ol><\/li> Hem\u015firelik E\u011fitimi \u0130daresiY\u00f6neti\u015fim\u00d6\u011fretim g\u00f6revlilerince ortak y\u00f6neti\u015fim<\/li> \u0130ltimas yap\u0131lmamas\u0131 ve kay\u0131rmac\u0131l\u0131k<\/li> Oligar\u015fik despotizm<\/li> \u00d6\u011fretim g\u00f6revlileri aras\u0131nda d\u00fcnya g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fc ve ili\u015fkiler<\/li><\/ol><\/li> \u00d6\u011fretim \u00fcyelerinin i\u015fe al\u0131nmas\u0131S\u00fcre\u00e7 ve kat\u0131l\u0131m<\/li> \u00d6\u011fretim \u00fcyesi \u00e7alma<\/li> Kay\u0131tl\u0131 \u00f6\u011frencilerin \u00f6\u011fretim \u00fcyesi olarak istihdam edilmesi<\/li> Kendi mezunlar\u0131n\u0131 \u00f6\u011fretim \u00fcyesi olarak istihdam etme<\/li><\/ol><\/li> \u0130dareci ili\u015fkileriSayg\u0131 ve nezaket<\/li> Zorbal\u0131k, zorlama ve mobbing<\/li><\/ol><\/li> \u0130dari rol\u00d6\u011fretim veya not verme s\u00fcre\u00e7lerine m\u00fcdahale<\/li> Usul, s\u00fcre\u00e7, politika ve t\u00fcz\u00fck ihlalleri<\/li> Akademik standartlar\u0131n ihlalleri<\/li> Yalan beyan, sahtecilik ve yasa d\u0131\u015f\u0131 edimler<\/li><\/ol><\/li> Kaynaklar\u0131n kullan\u0131m\u0131Fon ve kaynaklar\u0131n k\u00f6t\u00fc kullan\u0131m\u0131 veya suistimali<\/li> \u00c7\u0131kar \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131<\/li><\/ol><\/li> Meslek, Toplum ve K\u00fcresel \u0130li\u015fkiler (hem\u015firelik e\u011fitimiyle ilgili)E\u011fitim standartlar\u0131 ve akreditasyon<\/li> Mesleki standartlar ve etik<\/li> Ger\u00e7ek (realite) i\u00e7in e\u011fitim ve ideal i\u00e7in e\u011fitim<\/li> Sosyalle\u015fme – endoktrinasyon<\/li> Akademik hem\u015firelikte \u00f6nyarg\u0131, ayr\u0131mc\u0131l\u0131k ve adaletsizlikTopluma ula\u015fma ve toplum programlar\u0131<\/li> \u00d6\u011frenci kabul politikalar\u0131<\/li> Burslar ve mali yard\u0131m<\/li><\/ol><\/li> K\u00fclt\u00fcrel uyum – sosyal aktivizm<\/li> De\u011fi\u015fen e\u011fitim ortam\u0131<\/li> Ulus a\u015f\u0131r\u0131 hem\u015firelik e\u011fitimi, e\u011fitim emperyalizmi ve yeni s\u00f6m\u00fcrgecilik<\/li><\/ol><\/li><\/ol><\/li><\/ol><\/li><\/ol><\/li> Uluslararas\u0131 \u00f6\u011fretim g\u00f6revlisi \u00e7alma<\/li><\/ul>\n\n\n\nAlt\u0131nc\u0131 kategori, belli okullar b\u00fcnyesinde hem\u015firelik e\u011fitiminde ortaya \u00e7\u0131kan ama makro d\u00fczeyde i\u015fleyen sosyal etik kayg\u0131lar\u0131 temsil etmesi bak\u0131m\u0131ndan farkl\u0131l\u0131k g\u00f6stermektedir. Okullar\u0131n e\u011fitim ve uygulama i\u00e7in ulusal standartlara uygunlu\u011fu denetleyememesi, uzaktan veya k\u00fcresel e\u011fitimde \u201cimparatorlu\u011fun\u201d g\u00fc\u00e7lendirilmesi, \u201czengin \u00fclkelerdeki\u201d okullara \u00f6\u011fretim \u00fcyesi alabilmek i\u00e7in \u201cfakiri soyan\u201d okullar (refah d\u00fczeyi y\u00fcksek \u00fclkeler ulusal i\u015fg\u00fcc\u00fc s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilirli\u011fini geli\u015ftirmeyi reddetti\u011finde oldu\u011fu gibi) ve ticari de\u011ferlerin hem\u015firelik de\u011ferlerinin \u00f6n\u00fcne konmas\u0131, k\u00fcresel hem\u015firelik toplulu\u011fu \u00fczerinde derin etkileri olan yerel sorunlard\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Hem\u015firelik e\u011fitimindeki yakla\u015f\u0131k 100 ki\u015fi temelli etik sorunun %70\u2019i hi\u00e7 de ahlaki ikilem niteli\u011finde de\u011fildir; di\u011fer bir deyi\u015fle, bunlarda norm veya de\u011ferlerin herhangi bir \u00e7at\u0131\u015fmas\u0131 s\u00f6z konusu de\u011fildir. Daha ziyade, bu sorunlar ahlaki bozulmay\u0131 temsil etmektedir. S\u00f6z konusu vakalarda, neyin do\u011fru veya iyi oldu\u011fu zaten sorgusuz a\u00e7\u0131k\u00e7a ortadad\u0131r ve sorunlar daha ziyade genelin do\u011fru veya iyi olarak kabul etti\u011fi \u015feye uymada ya\u015fanan ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131\u011f\u0131 yans\u0131tmaktad\u0131r. Bu nedenle, bu etik sorunlar ahlaki karakterin bir ba\u015far\u0131s\u0131zl\u0131\u011f\u0131n\u0131, yani bir fazilet (erdem) noksanl\u0131\u011f\u0131n\u0131 temsil eder. Erken d\u00f6nemlerde (1870\u2019lerden 1950\u2019lere) ABD\u2019deki hem\u015firelik eti\u011fi, \u00f6zellikle hem\u015firelerin ahlaki formasyonunda faziletin g\u00f6revden daha \u00fcst\u00fcn oldu\u011funa vurgu yap\u0131yordu.10<\/sup> Amerikan k\u00fclt\u00fcr\u00fcnde, hem\u015firelik ve e\u011fitiminde fazilete dayal\u0131 etikten g\u00f6reve dayal\u0131 eti\u011fe do\u011fru ya\u015fanan kayma \u00e7ok iyi bir \u015fekilde belgelenmi\u015ftir. 11,12<\/sup> Ek olarak, kurumlar giderek artan oranlarda kurumsal vak\u0131f kaynaklar\u0131ndan finansman aray\u0131\u015f\u0131na girdik\u00e7e Amerika Birle\u015fik Devletleri\u2019ndeki e\u011fitim ortam\u0131 da de\u011fi\u015fmekte, ticari \u00f6nceliklerin ve ticari de\u011ferlerin hem\u015fireli\u011fe ve \u00fcniversite e\u011fitimine aktar\u0131lmas\u0131yla sonu\u00e7lanmaktad\u0131r. 13,14<\/sup> Bu de\u011ferler, hem\u015firelik de\u011ferleriyle z\u0131t olabilmektedir. Bu iki fakt\u00f6r bir araya gelerek hem\u015firelik de\u011ferleri ve faziletle ilgili hem\u015firelik alan\u0131nda geleneksel olarak duyulan kayg\u0131lar\u0131 azaltmaktad\u0131r ve hem\u015firelik e\u011fitimi ortamlar\u0131nda fazilet\/erdemlilikte g\u00f6r\u00fclen zay\u0131flama veya ihmalin devam\u0131 ya da y\u00fckseli\u015fi i\u00e7in uygun ortam\u0131 yaratabilir.<\/p>\n\n\n\n<\/span>Sonu\u00e7 ve etkiler<\/strong><\/span><\/h3>\n\n\n\nHem\u015firelik e\u011fitimi kapsam\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlar hakk\u0131nda d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyor olmam\u0131z ve bu sorunlarla ilgili olarak hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcnde g\u00f6r\u00fclen eksikli\u011fin bizde uyand\u0131rd\u0131\u011f\u0131 kayg\u0131, belirli etkilere sebep olmaktad\u0131r. Birincisi, burada ilerletilen \u015fey, hem\u015firelik e\u011fitimindeki etik sorunlar\u0131n listesi ve tipolojisine bir giri\u015ftir; daha geli\u015fmi\u015f bir tipoloji ve listenin ulusal ve uluslararas\u0131 boyutta i\u015fbirli\u011fi i\u00e7inde olu\u015fturulmas\u0131 gerekmektedir. \u00d6nerdi\u011fimiz tipolojinin sistem temelli sorunlar yelpazesini de i\u00e7ine alacak \u015fekilde geni\u015fletilmesi gerekmektedir. Ek olarak, veri tabanlar\u0131nda kullan\u0131lan s\u0131n\u0131fland\u0131rma ve anahtar kelimeler tutarl\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131ndan, tutarl\u0131 bir nomenklat\u00fcr (terim\/adlar dizini) olu\u015fturulmas\u0131 gerekmektedir. \u0130kincisi, \u00f6zellikle \u00f6\u011fretim \u00fcyesi olarak akademiye yeni giri\u015f yapanlar\u0131 yeterli d\u00fczeyde haz\u0131rlayabilmek i\u00e7in (ama sadece bu ama\u00e7la de\u011fil) hem ki\u015fiye dayal\u0131 hem de sisteme dayal\u0131 sorunlar\u0131 i\u00e7erecek \u015fekilde hem\u015firelik e\u011fitiminde ortaya \u00e7\u0131kan etik sorunlar hakk\u0131nda ara\u015ft\u0131rma ve burslara y\u00f6nelik akut bir ihtiya\u00e7 vard\u0131r. Hem\u015firelik e\u011fitimindeki etik sorunlar\u0131n sistematik ve kapsaml\u0131 bir analizine ve bu analiz sonu\u00e7lar\u0131n\u0131n hem\u015firelik alan\u0131ndaki genel hedef gruba da\u011f\u0131t\u0131lmas\u0131na olan ihtiya\u00e7 da e\u015fit derecede akuttur. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fcs\u00fc, \u201ctabu\u201d olanlar da dahil olmak \u00fczere, belirli etik sorunlara ara\u015ft\u0131rma ve burs programlar\u0131nda dikkat atfedilmesi gerekmektedir. D\u00f6rd\u00fcnc\u00fcs\u00fc, hem\u015firelik mesle\u011finin anlam\u0131 ve de\u011fer yap\u0131lar\u0131 ile yayg\u0131n sosyal de\u011ferler ve siyasi gereklilikler aras\u0131ndaki \u00e7at\u0131\u015fman\u0131n daha yak\u0131ndan incelenip de\u011ferlendirilmesi gerekmektedir. Be\u015finci olarak, faziletin \u00e7\u00f6k\u00fc\u015f\u00fc (hem\u015firelik e\u011fitiminde tespit edilebilen etik ikilemlerin de ortaya koydu\u011fu gibi) ciddi kayg\u0131 sebebidir ve daha uyumlu bir ahlaki dikkat gerektirmektedir. Bundan hareketle, alt\u0131nc\u0131 olarak, \u00f6\u011frenciler ve \u00f6\u011fretim \u00fcyeleri aras\u0131nda fazilet ve m\u00fckemmelliklerin yayg\u0131nla\u015fmas\u0131nda hem\u015firelik e\u011fitiminin ahlaki alan\u0131n\u0131n etkisinin acil bir \u015fekilde incelenmesi gerekmektedir. Son olarak, bu sorunlar\u0131n \u00f6nemli bir k\u0131sm\u0131 ABD i\u00e7inde ve d\u0131\u015f\u0131nda bir\u00e7ok hem\u015firelik okulunda yayg\u0131n olarak deneyimlenmektedir. Bu t\u00fcr \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n i\u015fbirli\u011fi i\u00e7inde Anglofon (\u0130ngilizce konu\u015fan) \u00fclkelerin \u00f6tesine ve \u00f6zellikle de Amerika Birle\u015fik Devletleri\u2019nin \u00f6tesine ula\u015facak \u015fekilde geni\u015fletilmesi gerekmektedir. \u00d6\u011fretim \u00fcyeleri, akademi d\u00fcnyas\u0131 i\u00e7in hem\u015firelik okullar\u0131 aras\u0131nda uluslararas\u0131 boyutta payla\u015f\u0131labilecek ve ara\u015ft\u0131rmalarla bilgilendirilmi\u015f ahlaki politika ve standartlar geli\u015ftirmek \u00fczere uluslararas\u0131 d\u00fczeyde ileti\u015fim ve i\u015fbirli\u011fi kurarsa, bu sorunlar\u0131n baz\u0131lar\u0131n\u0131 daha etkin bir \u015fekilde ele almaya ba\u015flayabiliriz. Ortak sorunlar ortak \u00e7\u00f6z\u00fcmlere olanak verebilir.<\/p>\n\n\n\n
<\/span>Finansman<\/strong><\/span><\/h3>\n\n\n\nBu ara\u015ft\u0131rma i\u00e7in kamu, ticaret veya sivil toplum (kar amac\u0131 g\u00fctmeyen) sekt\u00f6r\u00fcndeki herhangi bir finansman kurumundan \u00f6zel bir hibe al\u0131nmam\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
<\/span>\u00c7\u0131kar \u00e7at\u0131\u015fmalar\u0131 <\/strong><\/span><\/h3>\n\n\n\nYazarlar herhangi bir \u00e7\u0131kar \u00e7at\u0131\u015fmas\u0131n\u0131n s\u00f6z konusu olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 beyan ederler.<\/p>\n\n\n\n
Kaynak:\u00a0Turkhemsirelerdernegi.org.tr<\/p>\n\n\n\n
Marsha D Fowler \nAzusa Pacific University, ABDAnne J Davis \nUniversity of California, San Francisco, ABD<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
\u00d6zet \u201cHem\u015firelik e\u011fitiminde etik\u201d olarak adland\u0131r\u0131lan geni\u015f literat\u00fcr birikimi tamamen hem\u015firelik okullar\u0131ndaki etik e\u011fitimine ili\u015fkin m\u00fcfredat konular\u0131na, yani \u00f6\u011fretilen etik i\u00e7eri\u011finin ne olmas\u0131 gerekti\u011fine ve t\u00fcm hem\u015firelik m\u00fcfredat\u0131na hangi kuram veya konular\u0131n dahil edilmesi gerekti\u011fine ayr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Hem\u015firelik literat\u00fcr\u00fcn\u00fcn ger\u00e7ekten belli etik konular\u0131na odakland\u0131\u011f\u0131 yerlerde, sadece tekil konu ba\u015fl\u0131klar\u0131 ele al\u0131nmaktad\u0131r. Hem\u015firelik e\u011fitimi ba\u011flam\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan …<\/p>\n","protected":false},"author":48,"featured_media":15005,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[64],"tags":[],"yoast_head":"\n
Hem\u015firelik E\u011fitimindeki Etik Sorunlar | DaginikTopuz.Com<\/title>\n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n \n\t \n\t \n\t \n \n \n \n \n \n\t \n\t \n\t \n