Bacaklarda besin ve oksijen yönünden fakir kanı yukarı taşımak üzere görev alan iki ana toplardamar (ven) sistemi bulunmaktadır. Yüzeyel ve derin toplardamar sistemi olarak adlandırılan sistemler birbirine perforan adı verilen damarlarla bağlantılıdır. Atardamarlarda (Arter) kanın ilerlemesini sağlayan kuvvetli bir etki (kalbin basıncı) varken, toplardamarlarda böyle bir basınç desteği yoktur. Toplardamarlardaki kan, kasların hareketi ve damarlarda bulunan kapakçıklar sayesinde yerçekimine karşı kalbin vakum etkisiyle de sağ kalbe ulaşır. Çeşitli faktörlerle toplardamarların (venlerin) yapısı bozulduğunda damarlarda esneme olur, genişlerler ve varis oluşur. Varis nedir? Varisler, toplardamarların geri döndürülemez şekilde anormal genişlemesi durumudur.
Varis Belirtileri nelerdir?
- Ayak ve bacaklarda cilt altında mavi ve kıvrılmış şişlikler halinde görülen mavilikler.
- Ayakta kalma ve uzun süre oturmayla şikâyetlerde artma.
- Varisler ilerledikçe ayaklarda ağrı ve basınç şikâyetleri artar.
- Tedavi edilmemiş son evredeki varisler ayak bileklerinde yara açılmasına yol açabilir.
Varis kimlerde daha fazla görülür?
- Kadınların %30-35’inde hayatın değişik evrelerinde görülebilir
- Genetik: Ailesinde varis olanlarda varis oluşma ihtimali yüksektir.
- Gebelik: Gebelikte olan hormonal değişiklikler, aşırı su tutulumu ve bebeğin bası yapması sonucu varisler oluşabilir. Gebelikten sonra geri dönüş olabilir ya da kalıcı olabilir. Tekrarlayan gebelikler de kalıcı varisler oluşabilir.
- Yaş: Yaş ilerledikçe varislerin görülme oranı artar.
- Kadınlarda varisler menstruasyon (adet) ile birlikte ortaya çıkabildiği gibi sadece bu durumda şikâyete neden olabilir.
- Uzun süre ayakta kalmak,
- Aşırı kilo,
- Doğum kontrol hapları,
- Sigara içmek de risk faktörleridir.
Varisin neden olduğu sorunlar?
- Kozmetik olarak (görüntü yönünden) rahatsızlık oluştururlar.
- Ödem: Hastalığın derecesine göre geçici ya da kalıcı ödem olabilir.
- Enfeksiyon: Ağrı, kızarıklık, hassasiyet artar. Yüzeyel tromboflebit gelişebilir.
- Genişleyen damarlarda pıhtı olma riski artar; bu da akciğer embolisine (akciğerlerdeki damarlarda tıkanıklığa neden olma) neden olabilir.
- Ağrı, yanma: Uzun süre ayakta kalındığında ya da oturulduğunda ağrı artar.
