Tıp dilinde “Diabetes Mellitus (DM)”, halk dilinde ise “Şeker Hastalığı” olarak bilinen; pankreasın yeterli insülin salgılamaması veya salgılanan insülinin kullanımında sorun olması (insülin direnci) sonucu oluşan ve yaşam boyunca devam eden kronik bir hastalıktır. Fazla kilolu bireylerin sayısının artması ile diyabet görülme sıklığı ülkemizde günden güne artmaktadır.
Şeker vücutta enerji kaynağı olarak kullanılıyor olsa da, şekerin vücutta fazla oranda olması ciddi problemlere yol açar.
Sağlıklı kişilerde alınan besinler ile kana geçen glikoz miktarı artar ve kişinin şekeri yükselir. Pankreas insülini salgılar. Kana karışan insülin dolaşımdaki şekeri (glikozu) hücrelere taşır ve hücrelerin enerji ihtiyacını karşılar. Bu mekanizma kandaki fazla şekerin dengelenmesini sağlar.
Ancak şeker hastalarında durum böyle değildir. Eğer insülin yeterli salgılanmazsa veya salgılanan insilünin kullanımında bir sıkıntı varsa. İnsülin kandaki şekeri hücrelere taşıyamayacağı için kandaki şekerin miktarı artar. Bu durum şeker hastalığı olarak tanımlanır. Kan şeker seviyesinin artması “Hiperglisemi” olarak adlandırılır.
Kan şeker seviyesinin yüksek kalması ve sürekli yüksek seyretmesi hayati organlarda (Sinir sistemi, gözler, kalp vb.) hasarlar meydana gelmesine neden olur.
Diyabet (DM);
- Tip1 Diyabet
- Tip2 Diyabet
- Gestasyonel Diyabet (gebelik şekeri) olmak üzere 3 grupta incelenir.
Tip1 Diyabet
“İnsüline bağımlı diyabet” veya “çocukluk yaşlarında ortaya çıkan şeker hastalığı” şeklinde de isimlendirilen hastalıkta insülin üreten pankreas hücrelerindeki hasar nedeniyle meydana gelir.
Bu hastalarda tedavi insülin eksiliğinin enjeksiyonlar ile tamamlanması ile sürdürülür.
Diyabet hastalarında görülen belirtiler
- Ağız kuruluğu
- Sürekli susama ve sık sık su içme
- Sık sık idrar yapma
- Çok sık acıkma
- Nedensiz kilo verme
- Görme bozukluğu (Bulanık-görme)
- Yorgunluk-Halsizlik
Tip1 diyabet bebeklik çağında da başlayabilir. Bu nedenle bebeklerin yakından takip edilmesi gerekir. Bebeğin büyüme ve gelişmesi olumsuz etkilenebileceği için dikkatli izlemek gerekir.
Tip2 Diyabet
“İnsüline bağımlı olmayan diyabet” veya “erişkin diyabet” olarak adlandırılan tip en sık görülen tipidir.
Tip2 diyabet sıklıkla, kötü beslenme, fazla kilo ve yeterli egzersiz yapmama ile ilişkilidir. Hastalığın seyrini yaşam tarzı değişiklikleri büyük ölçüde etkilemektedir. (spor, beslenme değişiklikleri vb.)
Gestasyonel Diyabet ( Gebelikte Şeker Hastalığı)
Gebelikte ortaya çıkan diyabete “Gestasyonel Diabetes” veya “Gebelik Şekeri” denir. Gebelikte şeker hastalığı tanısı şeker yüklemesi yapılarak tanılanır. Şeker yüklemesi ilk önce 50 gr glikoz ile yapılır. 50 gr glikoz verilen hastanın 1 saat sonra kan şekerine bakılır. Eğer şeker seviyesi yüksekse 75 gr glikoz ile test tekrarlanır. Glikoz verildikten sonraki 1. ve 2. saatte gebe kadının kan şekerine bakılır. Sonuçta yüksek değerler elde edilmişse tanı hekimin değerlendirmesi ile konur.
Gebelik şekeri tanısı alan kadınlar gebelik sürecinde dikkatli takip edilmelidirler. Gebelik şekeri anne ve çocuk sağlığını olumsuz etkileyebilir. Belirti vermese de gebelik sırasında yapılan tarama testlerinde ortaya çıkabilir. Detaylı bilgi için tıklayınız. Gebelikte şeker yükleme testi
