Sıvı Volüm Eksikliği (Hipovolemi) Hemşirelik Bakımı
Yetişkin bir insanın vücudunun yaklaşık olarak %70’i sudur. Vücuttaki bu su oranı bebeklikte %80 i bulurken, yaşlılık döneminde %50 ye kadar düşmektedir. İnsanların yaşamlarını sürdürebilmesi ve yaşamlarını tehdit edebilecek durumun oluşmaması için korunan bir “iç denge” (homeostazis) vardır. Bu denge; vücut sıvıları ve elektrolitlerin (sodyum, potasyum vb.) dengede kalması ile sağlanır. Vücut sıvılarının fazla kaybı yada atılımı ile meydana gelen duruma “ sıvı volüm eksikliği (hipovolemi)” denilmektedir.
Sıvı volüm eksikliği (hipovolemi) ile özellikle ameliyat sonrası dönemde (post-op) çok sık karşılaşılmaktadır. Ama bu durum genel olarak tüm kliniklerde görülebildiği için tüm hemşirelerin sıvı volüm eksikliğinin erken belirtilerini iyi bilmesi gerekmektedir.
İçindekiler
Sıvı Volüm Eksikliği Belirtileri
- Aldığı –çıkardığı takibinde dengesizlik (Balansın -500 den fazla olması)
- Güçsüzlük
- Bulantı
- Durgunluk – Halsizlik
- Nadir olarak kusma
- Susuzluk hissi
- Taşikardi
- Filiform nabız (ipliksi – zor hissedilen nabız)
- Deride solukluk ve soğuma
- Hipotansiyon (düşük tansiyon – 90/60 ın altı)
- Saatlik idrar çıkışının 40 ml den az olması
- İdrar konsantrasyonunda artma
- İdrar renginde koyulaşma
- Deri turgorunun azalması
- Kapiller dolumun gecikmesi
- Dilde kuruluk
- Konuşma bozukluğu
- Gözlerde parlaklığın azalması ve çökme
- Apati (çevreye ve kişilere anormal derecede ilgisizlik, kayıtsızlık)
- Bilinç kaybı – Bilinç bulanıklılığı (konfüzyon)
- Koma
Sıvı Volüm Eksikliğinin Nedenleri
- Yutma güçlüğü
- Yeterli sıvı alınmaması
- Vücudun aşırı su kaybetmesi (katater ve drenler ile)
- Metabolik hızda artma
- Yüksek ateş
- Yanıklar
- Travma
- Kan kaybı
- Aşırı kusma
- Sürekli lavman kullanımı (sık sık laksatif kullanımı)
- Ciddi diyare (ishal)
- Diüretik kullanımın artması
- İdrar miktarında artma
- Diyabet
- Tüple beslenen hastaların içeriği yoğun mamalar ile beslenmesi
Sıvı Volüm Eksikliği Hemşirelik Bakımı
- Hasta belirti ve bulgular yönünden düzenli olarak gözlemlenir.
- Hastaya aldığı-çıkardığı takibi yapılır.
- Hastanın idrarı renk ve yoğunluğu bakımından gözlemlenir.
- Hastanın saatlik idrar çıkışı kaydedilir.
- Hastanın takipleri sık sık alınır. (hipotansiyon, taşikardi yönünden erken müdahale için)
- Hastanın ateşi kontrol edilir.
- Hastanın sıvı alımı desteklenir. Sıvı volüm eksikliğinin şiddetine göre IV sıvı tedavisine başlanır.
- Hastanın deri turgoru, kapiller dolumu kontrol edilir.
- Cilt kuruluk, solukluk ve soğukluk yönünden incelenir.
- Oral mukozanın (ağzın), dudak ve dilin kuruluğu kontrol edilir.
- Hastanın yorgunluk ve halsizlik durumu sorgulanır.
- Hastanın bulantı ve kusması engellenir.
- Hasta diyare olup olmadığı sorgulanır.
- Hastanın günlük kilo takibi yapılır.
- Hastada oluşan anormal durumlar hekime haber verilir.
- Hekim istemine göre laboratuvar testleri gerekli ise tekrarlanır.