Servikal Disk ve nanda hemşirelik bakımı, girişimleri, bakım planı örneği, belirti ve bulgular, tanılama, tedavi, hemşirelik tanıları gibi sorularınızın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Omurga hareket segmenti olarak adlandırılan yapı üç eklemden meydana gelmiştir. Bunlardan biri intervertebral disk, diğer ikisi de faset eklemdir. Bütüncül bir yapıya sahip oldukları için bir bölümde meydana gelen bozukluk diğer kısımları da etkilemektedir. Bu şekilde gelişen tabloya servikal disk hastalığı denilmektedir. Dejenerasyonun asıl sebebi intervebral disk oluşumundaki su oranının azalmasıdır.
İntervebral Disk Hangi Yapılardan Oluşur?
- Su (hacmin yaklaşık %90-95 ini oluşturur)
- Proteoglikanlar (özel glikoprotein)
- Kollejen
Servikal Disk Hastalığı Eşlik Eden Değişiklikler
- İntervertebral disk dejenerasyonu
- Faset eklem dejenerasyonu
- Ligament kıvrılması
- Ligament hipertrofisi
- Osteofit formasyonu
- Kıkırdak uç tablalarında spur
- Spondilolistezis (bel kayması)
Servikal Disk Hastalığı Sonucu Oluşan Durumlar
- Sevikal spondiloz
- Spinal sinir kökü tutulumu ile karakterize hastalıklar (radikülopati)
- Servikal myelopati
- Servikal disk hernisi
- Travmatik durumlar (travmalar nüksedebilir)
- Spinal kanal daralması
Servikal Disk Hastalığı Klinik İlerleyiş Nasıl Olur?
Yavaş ve belirti vermeden yani sinsi bir ilerleme gösterebilmektedir. Bunun yanı sıra ilerleme ani de olabilir.
Servikal Disk Hastalığı Belirti
- Myelopati (servikal spondiloza bağlı)
- Radikulopati
- Omurilik tutulması (kronik veya akut olabilir)
- Ağrı (hastaların en sık belirtikleri bulgudur)
- Eklemlerde spastisite (bu durumda çok şiddetli ağrıya sebep olabilmektedir)
- Disk hernisi
- Forominal darlık
- Derin duyu bozuklukları
- Patolojik refleksler
- Reflekslerde değişme (motor ve duyusal )
- Ekstremitelerde güçsüzlük ve sertlik (özellikle alt ekstremite)
- Yürümede bozulma ve dengesizlik
- Ellerde beceri kaybı veya azalması (kişi yazı yazmada, şekil çizmede güçlük çeker veya yazamaz)
- Üriner inkontinans
- Üst ekstremitelerde paralize
- Duyu kaybı (özellikle ısı duyu kaybı)
Servikal Disk Hastalığı Tanılarken Ayrıt Edilmesi Gereken Diğer Tanılar
- Multiple skleroz (MS)
- Amyotrofik lateral sklerozdur
- Hidrosefali
- Guilain-Barre Sendromu
- Metabolik myelopati
- Enfeksiyon
- Serebrovasküler patolojiler
- İntramedüller tümörler
- Siringomyeli
Servikal Disk Hastalığı Tanılama
- Manyetik rezonans görüntüleme (hernide önemli bir yöntemdir)
- Direk servikal grafi
- Bilgisayarlı tomografi
- Servikal myelografi
- Spurling testi
- L’hermitte testi
- Nurick ve JOA sınıflamaları (myelopati ve radikülopatiyi net bir şekilde değerlendirmek için kullanılır)
Servikal Disk Hastalığını Tedavi
- Konservatif tedavi (koruyucu)
- Boyun korsesi kullanmak (kontrollü hareket kısıtlığı sağlayabilmek için)
- Boyun egzersizleri
- Non-steroid antienflamatuar ilaçlar
- Kas gevşetici (ankaiyolitikler)
- Analjezik (ağrı için)
- Cerrahi tedavi (sinir köklerinde ve omurilikte meydana gelen basıyı ortadan kaldırmak için)
Servikal Disk Hastalığında Hemşirelik Bakım Planı
- Hastanın ağrıları öncelikle non-farmakolojik yöntemler ile azaltılmaya çalışılır. (dikkati başka yöne çekme, sıcak uygulama, soğuk uygulama, masaj, aktivite kısıtlama gibi)
- Dindirilemeyen ağrılarda hekim istemine göre analjezik uygulaması yapılır.
- Hastaya uygun aktivite programları düzenlenir.
- Hastanın anksiyete durumu azaltılır.
- Hastanın kendisini ifade edilmesine fırsat verilir.
- Hastaya cerrahi bir girişim uygulanırsa, işlem sonrası dinlenmesi için hasta yatağa alınır. (supine pozisyonunda)
- Hastada kontrollü boyun hareketi kısıtlaması yapılması için boyunluk takılır.
- Hastanın oral alım durumu değerlendirilir.
- Kişiye özel diyet programı uygulanır.
- Hastaya ve hasta yakınlarına hastaya uygulanan işlem ve bakımı hakkında eğitim verilir.
- Taburculuk esnasında taburcu eğitimi verilmelidir.
- Hastaya taburculuk eğitiminde kullanması gereken ilaçlar, pansuman günleri, boyunluk kullanma süresi ve yapabileceği aktiviteleri anlatılmalıdır.
- Hastanın kontrol günlerini aksatmaması hastadan önemle rica edilir.
