Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi)

Plasenta gebelik boyunca bebeğin beslenmesini sağlayan bir oluşumdur. Bazı durumlarda rahmi döşeyen arter damarlar aşırı derecede daralır ve plasenta bebeği besleyemez. Bu duruma preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) adı verilir. Yani ilaç veya besin zehirlenmesindeki zehirlenme kavramı ile gebelik zehirlenmesindeki zehirlenme kavramının birbiriyle alakası yoktur. Gebelik zehirlenmesindeki tek çözüm yolu doğum eyleminin başlatılmasıdır. Çünkü gebelik zehirlenmesi anne bebek ölümüne sebebiyet verebilecek kadar ciddi bir durumdur. Gebe takibinde özellikle 20. haftadan sonra gebenin tansiyonun yükseldiği tespit ediliyorsa ve bu durumun yanında idrarla protein kaybı da görülüyorsa gebelik zehirlenmesinden şüphelenilmelidir. Tüm bu belirtilere birde konvülziyon yani sara nöbetleri eşlik ederse bu tablo eklampsiye dönüşür.

Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesinin) Nedenleri Nelerdir?

Gebelik zehirlenmesinin net bir sebebi yoktur. Konu hakkında uzman kişiler en önemli sorunun plasentada başladığını öne sürmektedirler. Fakat birkaç faktörün daha ön plana çıktığı bilinmektedir. Bu nedenler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Rahmin yatağındaki arterlerin daralması
• Kan damarlarında görülen hasarlar
• Yetersiz kan akışı
• Genetik yatkınlık
• Bağışıklık sisteminde yaşanan problemler

Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesinde) Risk Altında Olan Kişiler Kimlerdir?

• 18 yaşından küçük gebeler
• 35 yaş üstü gebeler
• Gebelik zehirlenmesinin aile öyküsünde olması
• Kronik böbrek hastalığı
• Gebelikte şeker ve gizli şeker problemi yaşayan anneler
• Otoimmün hastalığı olanlar (örneğin lupus hastalığı)
• Kronik hipertansiyon
• Obez anneler
• İlk gebelik
• İlk gebelik değilse bir önceki gebeliğinde yüksek tansiyon öyküsü olan anneler
• Çoğul gebelik
• 4 veya daha fazla gebelik öyküsü anne adayları
• Hidrops fetalis (bebeğin su toplaması)

Gebelik Zehirlenmesinin (Preeklampsi) Belirtileri

• Hipertansiyon (yüksek tansiyon)
• Özellikle el, ayak ve yüzde görülen ödem
• İdrar ile protein kaybında artış
• Gebenin az idrara çıkması
• Bulantı
• Kusma
• Ani bir şekilde gelişen kilo artışı
• Bilinçte bulanıklık
• Unutkanlık yaşama
• Halsizlik
• Karın ağrısı
• Karaciğerin olduğu bölgede ağrı hissi
• Görmede bozukluk
• Bebeğin hareketlerinde azalma görülmesi

Gebelik zehirlenmesinde görülebilecek belirtileri erken saptamak adına gebelik takipleri düzenli yaptırılmalıdır.

Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi) Ne Gibi Sorunlara Neden Olur?

Gebede beyin kanaması, akciğer ödemi, kalp yetmezliği, pıhtılaşma bozuklukları ve böbrek yetmezliği başlar. Damarlar daralır ve plasenta ile bebeğin beslenmesi bozulur. Bu durumda bebekte gelişme geriliğine neden olur. Gebelik erken doğumla sonlanabilir. Hatta gebelik zehirlenmesi geç tespit edilirse anne bebek ölümü bile mümkündür.

Gebelik Zehirlenmesinde
(Preeklampsi) Tedavi Nasıl İlerler?

Gebelik zehirlenmesindeki tek tedavi yöntemi doğum eyleminin başlatılmasıdır. Gebelik zehirlenmesinin hafif olduğu durumda gebe çok sık takip edilir ve takip boyunca gebenin tansiyonu düşürülür. Durumun ağırlaşmaması için gebeye magnezyum tedavisi başlatılır. Hekim bebeğin dış ortamda yaşamını sürdürebileceğine inanırsa doğum eylemi kesinlikle geciktirilmemelidir.Doğum sonrasında annenin takibi yoğun bakımda devam ettirilmelidir.

Preeklampside Anne – Bebek Ölümü

Damar hasarlarından dolayı anne bebek arasında kan ve besin alışverişi gerçekleşmez veya bozulur. Bu durumda hem anne hem bebek için büyük tehdit unsurudur. Çünkü kan ve oksijenin bebeğe az gitmesi bebeği sıkıntıya sokar. Plasenta yatağında basınç artar. Bu durum plasentanın erken ayrılmasına neden olur ve bebek anne karnında ölür.

Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi) Nasıl Önlenmektedir?

Gebelik zehirlenmesinden korunmak adına net bir bilgi yoktur. Fakat bu konuda bir çok çalışma yapılmaktadır. Yine de gebelik zehirlenmesinden korunmak için yapılan yöntemleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Doğum öncesinde sık takip ve gözlem yapılması
• Yaşan tarzında olumlu değişiklikler gerçekleştirmek
• Düzenli beslenme çizelgesi oluşturulması
• Farmakolojik tedavilere önem vermek ve tedavilere uymak
• Düzenli egzersiz programları oluşturmak
• Tuz kısıtlaması yapmak
• E ve C vitamin takviyesi almak

Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi) Bilinmesi Gereken Noktalar Nelerdir?

• Bir önceki gebeliğinde gebelik zehirlenmesi yaşayan bir annenin bir sonraki gebeliğinde de bu olayı yaşaması %10 ihtimaldir.
• Gebe bir önceki gebeliğinde ağır gebelik zehirlenmesi yaşamışsa bir sonraki gebeliğinde de bu olayı yaşaması %20 ihtimaldir.
• Gebeliklerde baba hep aynı ise gebelik zehirlenmesi ihtimali azalırken, babalar farklı ise gebelik zehirlenmesi riski artabilmektedir.
• Annenin kilo vermesi ve kilosunu koruması gebelik zehirlenmesi riskini azaltabilmektedir.
• İkiz gebelik yaşamak gebelik zehirlenmesi riskini arttırmaktadır.
• Gebeliğin ilk haftalarında gebenin kilo artışı yaşaması gebelik zehirlenmesinin tekrarlanması açısından bir risk faktörü değildir.
• Gebenin dengeli beslenmek, gebenin stresten uzak durması, gebenin normal kilo sınırları içerisinde olması gebelik zehirlenmesinin tekrarlanmasını önlemektedir.
• Önceki gebeliklerinde gebelik zehirlenmesi yaşayan bir gebenin gebe takiplerini sık ve düzenli yaptırması önemlidir.

Kaynaklar