Aşağıda sunulan oksitosin tedavisi protokolü doğumun başlatılması ya da doğumun aktif hale getirilmesi için oksitosin uygulanan travay hastaların hemşirelik (ebelik) bakımı için hazırlanmıştır.
Oksitosin Tedavi Protokolü
İlaç Hakkında Bilgi
Oksitosin doğumun indüksiyonu için kullanılan sentetik hormondur. ( Piyasa ismi synpitan’dır ve 5 ünitelik ampüller halinde bulunur )
Oksitosin vücutta hipofiz arka lobundan doğal olarak salgılanır.
Sentetik oksitosin uterusun düz kaslarında ritmik kontraksiyonlar oluşmasına neden olur.
Oksitosin Kullanımının Endikasyonları
- Gebeliğe bağlı hipertansiyon
- Gebelik sırasında kontrol edilemeyen diyabet
- Erken membran rüptürü
- Probleme neden olan Rh uygunsuzluğu
- Postmatürite ( Gebeliğin 42. gestasyon haftasının üzerinde olması )
- İntra uterin fetal ölüm
- Hipotonik uterus kontraksiyonları
- İrregüler ve yetersiz ağrı
Oksitosin Kullanımının Kontrendikasyonları
- Baş pelvis uygunsuzluğu
- Fetüsün prezentasyon anomalisi
- Fetal dissters
- Prematürite
- Hastanın uterus rüptürü riski taşıması
- Ciddi böbrek ve kalp hastalığı olan gebeler
İlaç Hazırlanması Ve Okstosin Uygulanması Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Uygulama Sırasında Gereken Araçlar
- 500 cc yada 1000 cc sıvı ( İzotonik ya da ringer laktat kullanımı sıvı intoksikasyonunu önlemek için tercih edilmelidir )
- 5 ünite ya da 10 ünite Oksitosin
- Pump ve pump seti
- 18 ya da 20 numara anjyiokat
- Elektronik fetal monitör
İlacın Hazırlanışı ve Uygulanması
- 1000 cc sıvı içine 10 ünite ya da 500 cc içine 5 ünite oksitosin eklenir ve hekim istemi ile dakikada 8-10 damla infüzyona başlanır.
- İnfüzyon (synpitan uygulaması) sırasında ilaç pump kullanılarak hastaya verilmelidir.
- İnfüzyonun gönderildiği setin iğnesi aynı anda gönderilen oksitosin içermeyen sıvının lastik kısmına iliştirilmelidir ve IV ilaç uygulamalarında bu oksitosinin gönderildiği set kullanılmamalıdır.
- Oksitosin dozu hekim istemi ile her 30-60 dakikada bir istenilen kontraksiyon sıklığına ( her 2-3 dakikada gelen ve 45-60 saniye süren ağrılar ) ulaşılıncaya ve en fazla dakikada 20/mü ( 40 damla ) olacak şekilde yavaş yavaş arttırılır.
İlaç Uygulamasından Önce Yapılacaklar
- Hastanın risklerini belirlemek için ayrıntılı anamnez alınır. Oksitosin uygulaması için risk faktörleri varsa tedaviye başlanmaz.
- İndüksiyon uygulama şekli ile ilgili hasta ve ailesi bilgilendirilir.
- Tedavinin neden gerekli olduğu,
- Tedavi sırasında dozun ne sıklıkla arttıralacağı
- Tedavi sırasında hangi takiplarin ne sıklıkla yapılacağı,
- Olası komplikasyonlar ( sıvı intoksikasyonu, hiperstimülasyon gibi)
- Hastaya infüzyonla oynamamasını ( Sıvı çabuk gitsin diye açabilir ) bunun hem bebeğin hem de kendi sağlığı için çok tehlikeli sonuçlar doğurabileceği açıklanır.
- Hasta uygulama öncesi 15-20 dakika Elektronik fetal monitör ile izlenir ve trase değerlendirilir.
- Fetüsün situsu, habitusu ve prezentasyonu leopold manevraları ile değerlendirilir.
- Servikal efasman, dilatasyon ve bebeğin başının inişi vajinal muayne ile değerlendirilir.
- Hastanın hayati belirtileri alınır ve kaydedilir.
- Değerlendirmeler sonucunda eğer anne ve fetüsün durumunu tehlikeye sokacak bir durum yoksa infüzyon protokole uygun hazırlanır ve uygulanır.
İlaç Uygulaması Sırasında Yapılacak Takipler
- Fetal kalp hızı her 15 dakikada bir değerlendirilir.
- Kontraksiyonların süresi, sıklığı ve şiddeti her 15 dakikada bir izlenir
- Mümkünse tedavi uygulama süresince fetal monitörizasyon aletine bağlı kalır ve sürekli izlenir
- Hastanın kan basıncı, nabız ve solunum hızı her yarım saatte bir değerlendirilir.
- İnfüzyonun damla sayısı ve sette tıkanıklık olup olmadığı her yarım saatte bir değerlendirilir.
- Hastanın saatlik aldığı çıkardığı takibi yapılır.
- Amniotik sıvı miktarı, rengi ve yoğunluğu her 15 dakikada bir değerlendirilir.
- Servikal effasman, dilatasyon ve bebeğin başının inişi saat başı değerlendirilir.
- Vajinal kanama olup olmadığı hastaya ped verilerek her 15 dakikada bir değerlendirilir.
Oksitosin Tedavisinin Yan Etkileri Hemşirelik (Ebelik) Bakımı hakkında bilgi edinmek için tıklayınız
