Memenin iyi huylu hastalıkları en sık rastlananları; fibrokistik değişiklikler, fibroadenom, duktal ektazi, intraduktal papillom ve mastit olarak sıralanır. Bu hastalıklarda en sık rastalanan bulgular; kişinin eline memede kitle ve sertlik gelmesidir. Daha az görülse de diğer belirtiler meme başında akıntı ve memede ağrıdır.
Fibrokistik Değişimler:
Genel olarak doğurganlık çağındaki kadınlarda rastlanan fibrokistik değişimlerin belirtileri; memede sert alanların olması, memelerde yoğunluk artışı, meme muayene edildiğinde, miskete benzer nodüllerin hissedilmesi, kistlerdir.
Fibroadenom:
En sık 20’li ve 30’lu yaşlarda görülen genellikle yuvarlak hatlı, çevresindeki dokulardan kesin sınırlarla ayrılan ve düzgün yüzeyli olan oluşumlara fibroadenom denir.Bazıları mikroskop altında görülebilecek kadar küçük olduğu gibi bazıları da 5-10 cm büyüklüğünde olabilir. Her iki memede ve birden çok olabilir. Bu oluşumlar bazen ileri yaşlarda ya da menopoz sonrasında küçülüp kaybolabilmektedirler. Memede deformasyona neden olmuyorsa ve fibroadenom olduğu kesinse bunlar için cerrahi işleme gerek yoktur. Aksi bir durum olduğunda hekim uygun görürse cerrahi işlemle alınırlar.
Duktal Ektazi:
Meme başından siyah-yeşil renkli, yapışkan ve koyu kıvamlı bir akıntının geldiği bir hastalıktır. Bunun yanında meme başı ve çevre meme dokularında kızarıklık ve ağrı görülebilir. Bu durum sıklıkla 40-50 yaş grubu kadınlarda görülür. Hiçbir şey yapılmadan geçebilir. Belirtiler düzelmezse ve tekrarlarsa cerrahi işlem uygulanır ve sorunlu bölgedeki süt kanalları çıkartılır.
İntraduktal Papillom:
Kanlı meme başı akıntısı yakınmasının olduğu, genellikle meme başına yakın olan büyük süt kanallarını tutan hastalığa intraduktal papillom denir. Papillom meme başının uzağındaki küçük süt kanallarını da tutabilir. Bu durumun, kanser riski arttığından takibi önemlidir. Tanı meme başındaki akıntının mikroskop altında incelenmesiyle konulur. Bu inceleme kesin tanı değildir. Bu nedenle kesin tanı konması ve tedavi için papillomun geliştiği bölge ve çevresinin çıkartılması esastır.
Mastit:
Genellikle emziren kadınlarda görülen meme iltihabıdır. Meme başında ve çevresinde oluşan çatlaklardan mikroorganizmaların süt kanallarına ulaşarak buraları enfekte etmesi sonucu oluşur. İlerlerse abseye dönüşebilir. Bu ilerlemiş tablonun tedavisi absenin direne edilmesi şeklinde gerçekleşir.
Memenin iyi Huylu Hatalıkları Hemşirelik Bakımı
Bakım hastada görülen belirtilere göre yapılır. Genel olarak memede ağrı, hassasiyet, memede çatlak, meme başı akıntısı şeklinde yakınmalar görülür. Hemşire bu yakınmaların azaltılması ya da ortadan kaldırılması için aşağıdaki girişimleri belirtiye göre uygular.
- Fibrokistik değişimlerle kahve çikolata gibi gıdaların tüketimi arasında bir ilşkinin olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle bu değişimlerin artışını önlemek için hastalarda kahve çikolata gibi gıdaların kısıtlaması yapılabilir.
- Mestrasyon öncesinde ya da periyot sonu bazı hastalarda memelerde şişmeye bağlı yakınmalar artar. Bu durumlarda hekim de uygun görürse tuz kısıtlaması yapılabilir.
- Mastit ve duktal ektazide başlanmışsa antibiyotik tedavisi uygulanır.
- Ağrıya yönelik yakınmaları azaltmak için memeye sıcak kompres uygulanabilir.
- Emziren kadınlarda olan mastitlerdeki çatlaklar için anneye çatlakların etrafına kendi sütünü sürmesi önerilebilir.
- Memeleri sıkmayan uygun sütyen kullanılması tavsiye edilir.
- Tüm enfeksiyonlarda olduğu gibi memenin iyi huylu hastalıklarının enfeksiyonla birlikte gelişenlerinde hastaya bol su tüketmesi önerilir.
- Bu oluşumların iyi huylu olduğu hastaya anlatılır ve değişimleri kontrol etmesi için kendi kendine meme muayenesi yapıyorsa yapmaya devam etmesi söylenir. Bilmiyorsa hastaya kendi kendine meme muayenesi öğretilir.
Elif ŞAHİN
