Meme kanseri meme dokusundaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu meydana gelen bir kanserdir. Meme dokusunun her yerinden kaynaklanabilir. Kanserinin oluşumunda genetik değişikliklerin etkisi vardır.
Meme Kanseri Risk Faktörleri
- Cinsiyetin kadın olması
- Yaşlılık meme kanseri riskini arttırır.
- İlk adet yaşının erken olması riski arttırır. Çünkü ilk adetini erken görenler hayat boyu daha çok östrojene maruz kalacaklardır.
- İlk doğumunu 30 yaşından sonra yapmış olma kanser riskini arttırır.
- Doğum kontrol haplarının uzun süre kullanımı riski arttırmaktadır.
- En az bir yıl süreyle emzirmenin kanserden koruyucu etkisi yapılan araştırmalar sonucu söylenmiştir.
- Uzun süre östrojene maruziyetin olması sebebiyle ileri yaşlarda menopoza girme kanser riskini arttırmaktadır.
- Menopoz sonrası şikayetlerin ortadan kaldırılması ve azaltılması için hormon tedavisi uygulanır. Bu amaçla kullanılan ilaçlar östrojen ve progesteron ihtiva eder. Bunların 5 yıldan uzun süre kullanımı meme ve rahim kanseri riskini arttırmaktadır.
- Menopoz sonrası yağ ağırlıklı bir beslenmenin görülmesi kanser riskini arttırmaktadır.
- Nedeni bilinmemekle birlikte uzun boylu kadınlarda meme kanseri riski artmaktadır.
- Menopoz öncesi normalin altında kilo ve menopoz sonrası normalin üstünde kilo kanser riskini arttırmaktadır.
- Anne ve anne tarafından akrabalarda kanserinin olması kanser riskini arttırmaktadır.
- Günde bir bardaktan fazla alkol tüketimi östrojen seviyesini arttırmaktadır.. Bu nedenle kanser riski de artabilir
Meme Kanserinde Tanı
Diğer kanser çeşitlerinde olduğu gibi meme kanseri de erken dönemde belirti vermeyebilir. Erken tanıda esas olan kişinin bu konuda bilinçlendirilmesidir. Erken tanı tedavinin başarısını arttırmaktadır. Erken tanı için kontrol programlarına düzenli uygulanması önemlidir.
Erken tanı için kullanılan üç temel yöntem şu şekilde sıralanabilir:
- Evde bireyin düzenli olarak kendi kendine meme muayenesini yapması.
- Hekim tarafından yılda bir meme muayenesinin yapılması.
- Meme ultrasonu
- Mamografi
Tanı için;
- Galaktografi: Süt kanallarının, meme başından içeri ilaç verildikten sonra, filminin çekilmesidir
- Ultrasonografi: Var olan kitlenin içinde sıvı olup olmadığını anlamak için yapılır.
- Mamografi
Kesin tanı için;
- Cerrahi biopsi: Kitlenin ameliyathane ortamında tamamının çıkartılıp mikroskop altında incelenmesidir.
- Kalın iğne biopsisi: Kalın bir iğne yardımı ile memeden doku parçası alınması ve incelenmesidir.
- İnce ine biopsisi: İnce uçlu iğne yardımı ile meme dokusundan hücresel düzeyde örnek alınması ve mikroskop altında incelenmesidir.
- Stereotaksik işaretleme: Özel bir cihaz ile şüphelenilen bölgenin içine ince bir tel bırakılması işlemidir.
- Stereotaksik biopsi: Kitlenin yerinin cihazla tespit edilmesi ve o noktadan örnek alınması işlemine denir.
Meme Kanseri Tedavisi
Meme kanserinin temel tedavisi cerrahi olarak gerçekleşir. Genellikle yapılan cerrahi işlem meme dokusunun tamamen çıkartıldığı mastektomi ameliyatıdır. Erken evrede ve küçük tümör oluşumunda memeyi koruyacak şekilde cerrahi işlem uygulanmaktadır. Bu işlem lumpektomi olarak adlandırılır ve kanserli dokunun memeden sağlıklı meme dokusu bırakılarak çıkarılmasıdır. Bundan sonra radyoterapi uygulanması gereklidir. Tedavi kararı tümörün büyüklüğü, koltuk altı lenf bezlerine yayılım olup olmaması, tümörün hormon bağımlılık durumunun olup olmamasına bakılarak verilir.
Elif ŞAHİN
