Kontraksiyon Stres Test travayda olmayan gebeye standart uterus kontraksiyonları elde ederek Fetal kalp hızındaki değişimleri incelemek esasına dayanır. Fetal kayıp oluşmadan uteroplasental yetmezliği ortaya koymak ve hipoksik fetusları saptamak için önerilmiştir. Bu yöntemde fetüsün uterus kontraksiyonları ile oluşan strese karşı verdiği cevap değerlendirilir. 10 dakikalık bir süre içerisinde 3 kontraksiyon oluşturulur. Bunlar; 40-60 sn süren 30 mm/Hg ve üzeri şiddete sahip kasılmalardır. Eğer geç deselerasyon varlığında uteroplasental yetmezlikten söz edilir. Kontraksiyon Stres Test doğum için yeterli koşulların bulunduğu ortamda yapılır. İşlem uzun süreceğinden gebenin mesanesini boşaltması söylenir.
Kontraksiyon Stres Testin kontendike olduğu durumlar: Üçüncü trimester kanamaları (plasenta previa, ablasyo plasenta), preterm eylem ihtimali olan riskli durumlar, prematüre membrab rüptürü, serviks ytmezliği ve çoğul gebelikte kontendikedir.
Kontraksiyon Stres Test Hemşirelik Girişimleri
Kontraksiyon Stres Testin uygulanması sırasında;
- Ekternal Fetal Monitör gebeye uygulanır.
- Supin hipotansiyonu önlemek için gebe semi-fawler pozisyonunda ve sola doğru döndürür. Kalçanın altı bir yastıkla desteklenebilir.
- Başlangıçta bazal kalp hızı, periyodik değişimlerin varlığı ve uterin aktivite 10-30 dakikalık monitörüzasyonla değerlendirilir. İşlem öncesinde hafif kontraksiyonlar varsa ve geç deselerasyon oluşuyorsa oksitosin kullanılmaz.
- Kontraksiyon oluşturmak için ya meme ucu stimülasyonu ya da oksitosin uygulanır.
Oksitosin İndüksiyonu: Oksitosin 0.5mU/dak. hız ile verilmeye başlanır. Kontraksiyonlar başlayıncaya kadar 20 dakikada bir infüzyon hızı 2 katına çıkarılır. Kontraksiyonlar başladıktan sonra ise 10 dakikada 40-60 sn süren 3 adet kontraksiyon oluşuncaya kadar oksitosin hızı daha yavaş şekilde arttırılmaya devam edilir.
Meme Ucu Stimülasyonu: Gebe giysisi üzerinden bir meme ucunu yuvarlayarak ya da çekerek 2 dakika boyunca uyarır, 5 dakika beklenir. Kontraksiyonlar oluşmamışsa tekrar edilir. Yeterli uterus aktivitesi sağlanıncaya kadar bu uyarı döngüleri tekrarlanır.
Yeterli uterus aktivitesini takiben meme uyarısına ya da oksitosin infüzyonuna son verilir ve uterin aktivite azalıp yok oluncaya kadar monitörizasyona devam edilir.
Kontraksiyon Stres Testin Yorumlanması Sırasında;
Negatif: Kontraksiyonlara cevap olarak hiç geç deselerasyon görülmemesidir. Akselerasyon varlığı şart değildir. Deselerasyon gelişmemesi durumunda akselerasyonların yokluğu hipoksiye bağlı değildir.
Pozitif: Hiperstimülasyon olmadan maksimum stres durumunda kontraksiyonların en az %50’sinde geç deselerasyon görülmesidir. Yeterli kontraksiyon sıklığı sağlanmadan geç deselerasyon varlığında da sonuç pozitiftir ve teste son verilir. Pozitif test sonucu genellikle doğum kararını verdirir. Pozitif test akselerasyon yokluğu ile beraberse fetal asidoz olasılığı söz konusudur ve durum daha ciddidir.
Hiperstimülasyon: Geç deselerasyonlar aşırı uterin aktivite ile meydana gelir. Kontraksiyon sıklığının 2 dakikadan sık, süresinin 90 saniyeden uzun olduğu durumlarda deselerasyon görülmesidir.
Şüpheli: Uygun kontraksiyon paterni elde edildikten sonra kontraksiyonların %50’sinden azında geç deselerasyon görülmesidir. Geç deselerasyonların devamlı olup olmadığını anlamak için test süresini uzatılır ya da 24 saat sonra tekrarlanır.
Başarısız: Uterus kontraksiyon paterni yetersizdir veya trase değerlendirilemeyecek kadar kötüdür.
Yrd.Doç.Dr.Zübeyde Ekşi
MÜ SBF Hemşirelik Bölümü
