Kırım kongo kanamalı ateşi (KKKA), kenenin insanları ısırmasıyla bulaşan ateşli ve kanamalı bir süreci olan bir enfeksiyondur.
Keneler; küçük omurgalılardan henüz olgunlaşmamış dönemlerinde iken kan emerek virüsleri alır, gelişme dönemlerinde muhafaza eder, olgunlaştıktan sonra insanları ısırıp kan emerken virüsü bulaştırırlar. Virüsün insanlara bulaşmasından itibaren kuluçka süresi yaklaşık 1-3 gündür.
KKKA’nın başlangıç belirtileri yüksek ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ve eklem ağrılarıdır. Yüz ve boyunda görülen kırmızı noktalar ise kanamanın başladığının işaretidir.
KKKA sonucu iyileşme hastalığın yaklaşık 9-10. günlerinde, ölüm ise yaklaşık 2. haftada görülmektedir.
KKKA hastalığı dört evrede seyir göstermektedir:
- İnkübasyon evresi: Kenenin insanı ısırması ile hastalık belirtilerinin ortaya çıkması sürecidir. Bu dönem yaklaşık 3-7 gün devam etmektedir.
- Prehemorajik dönem: ateşin ani olarak yükselmesi, baş ağrısı, baş dönmesi gibi belirtilerin görüldüğü dönemdir. Ayrıca bulantı-kusma, ishal, konjonktivit, yüz ve boyunda kırmızı lekeler gibi belirtiler de görülebilir.
- Hemorajik dönem: hızlı gelişen ve kısa süren bir dönemdir. Bu dönem yaklaşık olarak hastalığın 3-5. günlerinde görülmeye başlanır. En sık karşılaşılan kanama türleri; burun kanamaları, solunum yolu kanamaları, bağırsak kanamaları ve gastrointestinal kanamalardır.
- Konvelans dönem: hastalığın başlangıcından sonraki 10-20. günlerde başlayan dönemdir. Bu döenmde taşikardi, zayıf görme, saç dökülmesi gibi belirtiler görülebilir.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Belirtileri Nelerdir?
- Yüksek ateş (38 derece ve üzeri)
- Baş ağrısı
- Halsizlik
- Kas ve eklem ağrıları
- Bulantı-kusma
- İştahsızlık
- İshal
- Gözlerin kızarması
- Yüz ve boyun bölgesinde kırmızı noktalar
- Diş eti, burun, mide, bağırsak kanamaları
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) İçin Kimler Risk Altında?
- Tarla, bahçe, yeşillik alanda çalışanlar
- Hayvancılıkla uğraşan kişiler
- Sağlık çalışanları
- Veterinerler
- Piknik ve kamp yapanlar
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA)’nden Korunmak İçin Alınacak Önlemler
- Kenelerin bulunma ihtimalinin yüksek olabileceği yerlerden uzak durulmalı
- Yeşillik alanlarda çıplak ayakla dolaşılmamalı
- Gür otların bulunduğu yeşillik alanlarda pantolonların paçaları çorabın içine sokulmalı
- Hasta insanların vücut sıvıları vekanı ile temas etmekten kaçınılmalı
- Böcek kovucu ilaçlar dikkatli bir şekilde kullanlmalı
- Yeşillik alanlara gidildiği zaman vücut ara ara kontrol edilmeli kene ısırıkları var mı yok mu diye taranmalı
- Eğer kene vücudu ısırmış ve yapışmışsa bilinçsizce çekilip çıkarılmamalı, hemen bir sağlık kuruluşuna gidilmeli
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi ve Hemşirelik Bakımı
- Hasta tek kişilik odaya alınarak izole edilir, hasta odasının kapıları kapalı tutulur.
- Hasta odası düzenli olarak iyice havalandırılmalıdır.
- Hasta odasına ziyaretçi alımı kısıtlanır, gerekmedikçe odaya kimse sokulmaz.
- Odaya girecek kişiler için damlacık izolasyon önlemleri alınır.
- Hastanın bireyin vücut sıvıları ve kanı ile temas ederken gerekli önlemler alınır.
- Hasta bireyin kullandığı gereçler ayrılır.
- Hastanın vital bulguları özellikle de ateşi sık sık takip edilir ve kayıt altına alınır.
- Hasta kanamaya yatkın olduğu için kanama varlığı sık sık kontrol edilir.
- Hasta ve yakınları hastanın durumu ve dikkat etmeleri gereken noktalar hakkında bilgilendirilir.
