Kemik bütünlüğünün bozulmasına kırık denir. Tüm kırıklarda kırığın tedavisinin planının oluşturulmasında meydana gelen kırığın eklem yüzeyine uzanıp uzanmaması, kırığın ayrışma miktarı, birlikte meydana gelen bağ problemlerinin olup olmaması etkin olur.
İyileşmesinin 3 fazı vardır. Bunlar hematom, iyileşme ve remodelizasyon dönemidir. İlk önce kanama dönemi ile başlar, devamında ölü dokuların temizlenmesi ve yeniden kemiğin şekillenmesi ile son bulur.
Kırık Rehabilitasyonu
Rehabilitasyon programının planlanmasına yardımcı olan önemli faktörlerden birisi de kırığın ameliyatlı ya da ameliyatsız yani alçılama yöntemi ile tedavi edilmesidir. Alçılama yöntemi ile tedavisi yapılan kırıklarda kırığın tipine göre 2-6 haftalık kırık üstüne yük vermeme durumu olur. Fakat ameliyatlı durumlarda bu süre hemen hemen 4 haftadır. Ameliyatlı vakalarda tam fonksiyona dönüş yaklaşık 6 aya kadar uzayabilirken ameliyatsızlarda bu 3 aydır.
Kırık tedavisinde kırık fragmanları birbiri ucuna getirilir. Ardından redüksiyon yapılır ve kırığın durumuna göre internal (içeriden) ya da eksternal (dışarıdan) fiksasyon malzemeleri kullanılarak kırığın bulunduğu bölge hareket etmeyecek halde sabitlenir. Minimal kaynama genelde 6 haftadır.
Kırıklarda fizik tedavi ve rehabilitasyon programı ; önce immobilizasyon (hareketsizlik) ve ardından immobilizasyon dönemi nedeniyle yitirilen eklem hareket açıklığını tekrardan kazandırmak için kasların güçlendirilmesi döneminden oluşur.
İmmobilizasyon döneminde
- Ödem / ağrı azaltılması için ; TENS, masaj yapılabilir. Fakat TENS uygulamasını ağrı amaçlı yaparken akımın şiddetine dikkat edilmelidir. Eğer fazla akım verirsek bu NMES ‘ e dönebilir ve kontraksiyon açığa çıkar.
- Kasın fonksiyonlarını artırmak için izometrik çalışabiliriz.
- Bölgenin dolaşımını sağlamak için aktif-pasif kasılmalar çalışabiliriz.
Fiksasyon çıkarıldıktan sonraki dönemde
- Ağrı azaltılması için ; TENS kullanılır.
- Kasların yeniden eğitimi için alçak frekanslı faradik akımı kullanabiliriz.
- Dokunun yumuşaması ve iyileşme hızlanması için kesikli ultrason yapılabilir.
- Egzersizlerden önce kasların elastikiyeti ve performanslarını artırmak için Hotpack uygulaması yararlıdır.
- Eklem hareket açıklığını artırmak için etkilenen bölgedeki kaslara yönelik fizyoterapist eşliği ve kontrolünde egzersizler yapılmalı. İlerleyen dönemlere aktif yapılır ve güçlendirmelere geçilir.
Stj. Fzt. Burcu Dereli
