Kemoterapi (KMT) ve radyoterapi (RT) tedavisi gören kanser hastalarının ağız içinde görülen ülseratif ve inflamatuar belirtiler gösteren duruma“ kemoterapide oral mukozit ” denir.
- Mukozit, hasta ve yakınlarının yaşam kalitesini düşürür, bireyi enfeksiyon gelişimine daha yatkın hala getirir.
- Mukozit çiğneme, yutma ve konuşmada güçlüklere neden
- Mukozit nedeniyle inflamasyon, ödem ve ağız içinde lezyonlar oluşur.
- Mukozit anoreksiya, kaşeksi, dehidratasyon ve malnütrisyona neden olur, parenteral beslenmeye yol açar.
- Mukozitle ilişkili ağrı, hastaların en çok şikayet ettiği durumdur.
- Tüm bunlar hastanede kalış süresini ve hastane maliyetlerini kullanılan ilaçları ve parenteral beslenmeyi artırır.
- Aynı zamanda oral mukozit, kemoterapi veya radyoterapi tedavilerinin dozunun azaltılmasına neden olur. Bu nedenle tedavi dönemi uzar.
İçindekiler
Kemoterapide Oral Mukozit Nedenleri
- Lösemi, lenfoma
- Kemoterapi sınıfından olan ilaçlar kullanmak
- Biyoterapötik ajanlar
- Mukoz membranı değiştirebilen ilaç ya da tedaviler uygulanması
- Oksijen tedavisi (mukozayı kurutur)
- Baş-boyun kanseri
- Baş ve boyun bölgesine radyoterapi almak
- Diş hastalıkları ve kötü oral hijyen
- Dehidratasyon
- Alkol ve sigara kullanımı
- Kötü beslenme (Tahriş edici gıdalar tüketmek)
Kemoterapide Oral Mukozit Klinik Belirtiler
- Yutkunurken ya da konuşma sırasında ağrı
- Mukoza ülserasyonları (ağız içi yaralar)
- Ağız mukozası veya dilde ödem
- Ağız mukozasının nemliliğinde değişiklikler
- Ağız mukoza renginde değişiklikler (solukluk, değişen derecelerde eritem, beyaz plaklar, lezyon ya da ülser)
- Ses kısıklığı ya da kalınlaşma
- Tat değişikliği ve yutma güçlüğü
Kemoterapide Oral Mukozit ve Hemşirelik Bakımı
- Bu durumda en temel bakım ağız bakımını sağlamaktır. Bunun için tedaviye başlamadan önce ve kemoterapinin ilk günü oral tanılama yapılarak ağız içi durum incelenir ve lezyonların varlığı belirlenir.
- Bir sonraki adım, oral bakım planı geliştirmektir. Solüsyonlar vs. kullanarak bireyin kişisel ağız bakımı uygulamaları başlatılır.
- Oral bakımın verilmesine rağmen yine de mukozit gelişirse mukozite uygun tedavi başlatılır.
- Hasta sık sık gözlenir, ağız içi lezyonların durumu izlenir.
- Mukozitin önlenmesi ve yönetimi sağlanır, ağız bakım uygulamaları güçlendirilir.
- Tedavi sırasında ağız hijyenin tam olmasının önemi bireye anlatılır.
- Ağız bakım teknikleri bireye ve yakınlarına öğr
- Genel olarak mukozitin yönetiminde hemşirelerin üç önemli rolü vardır;
- Semptomlar yönünden ağız içinin etkili şekilde tanılanması ve izlemi
- Hastanın mevcut durumuna en uygun ve yeterli ağız bakımını yapma
- Hasta ve ailesinin eğitimi
Büşra YAĞCI
