Normalde 4.000-10.000 mm3 değerleri arasında olması beklenen lökosit sayısının 1.109 L’nin altına düşmesi durumuna “ kemoterapide nötropeni/lökopeni ” denir. Bir başka deyişle kemoterapide lökopeni, akyuvar sayısının azlığıdır.
Nötropeni/lökopeni durumunda birey enfeksiyona daha yatkın hale gelir.
Kemoterapide Nötropeni/Lökopeni Kontrolünde Öncelikler Ve Hemşirelik Yaklaşımı
- İlk olarak hastanın başlangıç değerlendirmesi yapılır.
- Birey enfeksiyona yatkın olduğu için, enfeksiyon oluşmasını önlemeye ilişkin önlemler alınır.
- Sürekli olarak enfeksiyon kontrolü yapılarak enefeksiyon oluşumunun erken teşhisi sağlanır.
- Gerekli tıbbi girişimler uygulanır.
- Hasta ve ailesine gerekli konularda açık ve net bir şekilde eğitim verilir.
- Hasta ve ailesinin duygu, düşünce ve endişeleri paylaşılarak destek olunur.
Enfeksiyon Belirti Ve Bulguları
- Yüksek ateş ( 38 derece ve üzeri)
- Solunum ve nabız sayısının artması
- Nefes darlığı, öksürük, balgam
- Halsizlik, yorgunluk
- Eklem ve kas ağrıları
- Baş ağrısı
- Ense sertliği
- IV giriş bölgesinde kızarıklık, şişlik, ağrı
- İdrar yaparken yanma ve ağrı hissi
- Karın ağrısı
Kemoterapide Nötropeni/Lökopeni ve Hemşirelik Girişimleri
- Genellikle nötropenik kişilerin bireysel odalarda gözlem altında tutulmasına özen gösterilir.
- Hastanın kişisel hijyenine (el hijyeni, ağız bakımı, perine bakımı…) özen göstermesi sağlanır.
- Cilt ve mukoza travmalara karşı korunur.
- Bası yaralarını önlemek amacıyla düzenli aralıklarla pozisyon değişikliği yapılır.
- Vücut kıllarının temizliği yapılırken jilet gibi kesici ve yaralayıcı aletlerden kaçınılır, elektrikli traş makinesi kullanılır.
- Rektal derece, lavman, tampon kullanılmamasına özen gösterilir.
- Rektal basıncı önlemek amacıyla kabızlık önlenir.
- İleri derecede nötropeni durumlarında cinsel ilişkiden kaçınılır.
- Hastaya derin solunum ve öksürük egzersizleri öğretilir.
- Hastanın durumuna uygun olarak dinlenme periyotları içeren günlük egzersiz programı oluşturulur.
- Hasta ve yakınlarına enfeksiyonu önlemek ve enfeksiyondan korunmak için bilinmesi gereken önemli noktalar hakkında bilgi verilir.
- Enfeksiyon belirti ve bulguları hakkında hasta ve yakınlarına eğitim verilir ve herhangi bir şüpheli belirti görüldüğünde hemen hekimine başvurması gerektiği söylenir.
Büşra YAĞCI
