Öncelikle kardiyak (kalp) hastalıkları çeşitlidir ve kesinlikle kalp hastalıkları akciğerden ayrı düşünülmemelidir. Yani bir kalp hastasına değerlendirme yapılacaksa mutlaka akciğeri de değerlendirilmelidir. Ancak hangi kalp hastalığı olursa olsun bir kişi çok farklı bir durumla karşılaşılmadıkça genel olarak aynı değerlendirme uygulanır. Şimdi bir kalp hastasının ya da kalp hastalığından şüphe duyulan bir kişinin hastalığı hakkında bilgi almak için değerlendirmede dikkat edilmesi gereken hususları madde madde size anlatmaya çalışacağım.
1)Dosya Bilgileri
Yani hastanın tıbbi hikayesi öğrenilmeli. Daha önce bir operasyon ya da herhangi bir tedavi görmüş mü incelenmeli. Bunun yanında yaş, cinsiyet, boy, kilo vs. bakılmalı.
2)Semptomlar
Örneğin kalp krizi geçiren bir kişi kalbinde çok ağır bir yük hisseder ve şiddetli bir ağrı duyar. Nefes darlığı yaşar ya da sol kolunda uyuşma, karıncalanma vs gibi bulgular hisseder. Tabi bu her zaman böyle değildir örneğin bazı hafif krizler çok kısa ve şiddetsiz de hissedilebilir ancak bazı semptomlar vardır ki kişiye bir sorun olduğunu ve artık harekete geçmesi gerektiğini söyler. İşte bu nedenle vücudumuz bize ne diyor dinlemeliyiz ve onu dilinden anlayan bir hekime emanet etmeliyiz.
Şimdi birkaç semptomtan yani belirtiden bahsedeceğim. Ağrı düzeyleri önemli yani hangi şidette, nefes darlığı, çarpıntı, ritim bozukluğu, baş dönmesi, yorgunluk var mı dikkat edilmeli ve hasta bunları hangi sıklıkta hangi hareketle ya da istirahatte ne ölçüde bunları hissediyor incelenmeli.
3)Akciğer kapasitesi
Akciğer hacimleri bize kişinin solunumunun ne kadar sağlıkta olduğunu ya da bozukluğun hangi düzeyde olduğunu anlatan önemli bir bulgudur. Bunun yanında kalp hızı, kan basıncına (nabız) da bakılmalıdır.
4)Kalp risk faktörleri
Kişinin obez olması, hipertansiyon varlığı, diyabet, hareketsiz bir yaşam tarzı, sigara, alkol kullanımı vs. durumları varsa mutlaka bunlara çözüm bulunmaya çalışılmalı veya hastalık ya da sigara alkol kullanımı iyice irdelenmeli, sorgulanmalıdır. Özellikle kişi sigara kullanıyorsa öncelikle kendisini yavaş yavaş ölüme sürükleyen bu maddeyi bırakmalıdır.
5) Dinleme
Kişinin kalp sesleri aslında kalpte bulunan kapakçıkların kapanma sesleridir. Yani bir nevi dolaşımımızın sesidir. Eğer kişide anormal bir 3. ya da 4. ses duyulursa o zaman kalp bozuklukları düşünülmelidir. Bu konuda uzman hekimler elbetteki bunu fark edecektir.
6) Laboratuvar test sonuçları
7)Fiziksel Değerlendirme
Bu değerlendirmede biz fizyoterapistlere çok iş düşmektedir. Kalp-akciğer hastalıkları inceleme ekipi multidisipliner bir ekiptir. Yani tek bir meslek grubu bulunmaz. Hekim, fizyoterapist, hemşire ve daha birçok sağlık personeli bu ekibe dahil olabilir. Burada genel fiziksel görünümü incelemeden başlanabilir. Mesela kişide siyanoz dediğimiz deride mavi mor renk değişimi bize kalp yetmezliklerinin habercisi olabilir. Bu renk değişimi dudaklarda, parmak uçlarında görülebilir. Yine kişide anormal bir solunum paterni var mı bakılır. Dolaşım incelenir ve nabza bakılır.
8) Egzersiz Testleri
Yine bu testlerde de fizyoterapitlere çok iş düşmektedir. Bu testler çoğaltılabilir ancak ben birkaç tanesinden bahsetmek istiyorum. Örneğin yürüme bandında yapılan ya da 6dk süren yürüme testleri. Kişinin 10 metrelik kulvarda yürüme testi vs.
Değerlendirmeden bahsetmekteki amacım belki birkaç madde hariç aslında günlük yaşantımızda fark ettiğimiz bazı değişikliklerin aslında çok da basit olmadığını göstermektir. Nefesim daralıyor az sonra geçer gibi ifadeler bizi yanıltmasın. Bunun yanında derimizdeki renk değişiklikleri bize bunun mevsimsel olduğunu her zaman düşündürmesin. Kısaca vücudumuzu dinleyelim ve tedbirli olalım.
Fzt. Hatice Nur Çiftçi
