Son yıllarda kadınlarda rahim ağzı kanseri, erkeklerde penis kanserine neden olduğundan şüphelenildiği için hastalığın önemi günden güne artmaktadır. Human papilloma virüs (HPV)’ün neden olduğu, kadında serviks (rahim ağzı), vajina (hazne), dış üreme organları (vulva, klitoris) ve anüs, erkekte cinsel organında ve anüste ortaya çıkan siğillerle belirti veren bir hastalıktır. HPV virüsünün 100’den fazla çeşidi olduğu bilinmektedir. Bunlardan en az 40 tanesi kadın ve erkekte hastalığa neden olur. Bazı HPV tipleri kadınlarda rahim ağzı (serviks) erkeklerde penis kanserine neden olabilir.
İçindekiler
Human Papilloma Virüs (HPV) Enfeksiyonu Nasıl Bulaşır?
Hastalığın bulaşma yolu cinsel ilişkidir (ter tür cinsel ilişki bulaşmaya neden olur). Hasta enfeksiyon, cinsel ilişkinin yanı sıra, travmatize olmuş cilt ya da müköz membrandan enfekte kişiye temasla ve vajinal doğum sırasına bebeğe geçebilir.
Human Papilloma Virüs (HPV) Enfeksiyonu Tedavi Edilebilir Mi?
Hastalık etkeni HPV virüsü vücuda girdikten sonra sürekli kalır ve kaybolmaz. Bu nedenle hastalık etkenini taşıyanlar belirti vermeseler bile sürekli bulaştırıcıdırlar. Bu nedenle kolay bulaşan ve sık görülen bir enfeksiyondur. Virüs vücuda girdikten aylar yıllar sonra hastalığa neden olabilir.
Human Papilloma Virüs (HPV) Enfeksiyonu İçin Riskli Gruplar
Erken yaşta (18 yaş altı cinsel yaşam) cinsel ilişki, birden fazla cinsel eşle cinsel ilişki, doğum kontrol hapları- aylık iğneler gibi hormon içeren doğum kontrol yöntemleri, yetersiz ya da bilinçsiz doğum kontrol yöntemi kullanma, sigara kullanımı, bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlarda risk artar.
Human Papilloma Virüs (Hpv) Enfeksiyonu Belirtileri
Hastalıkta ilk önce siğiller (kondilomlar) görülür. Siğiller kadın iç ve dış üreme organlarına yerleşebilir ve sayıları birden çoktur. Bunlar genellikle ≥1mm büyüktür. Karnabahar görünümünde, kuru, yumuşak, soluk, pembe et benzeri görünümde olabilirler. Genellikle ağrı yoktur. Bazı durumlarda kötü kokulu vajinal akıntı, ağrılı idrar, cinsel ilişki sonrası kaşıntı ve cinsel ilişki sonrası kanama görülebilir.
Gebelerde Human Papilloma Virüs (HPV)
Enfeksiyonu varsa siğillerin sayısı ve büyüklüğü artar. Bazen o kadar büyüyebilirler ki idrar yapmayı, dışkılamayı ve vajinal doğumu engeller. Vajinal doğumun gerçekleşemeyeceği durumlarda gebelere sezaryen önerilir.
Siğiller oluştuktan sonraki dönemde, hücrelerde değişiklikler görülebilir ve bu bazen kansere neden olabilir. Gizli evrede hastalık herhangi bir belirti vermez ancak bulaşma devam eder. Siğiller (Kondilomlar), değişmeden kalabilir bazen de kendiliğinden iyileşebilir
Human Papilloma Virüs (HPV) Enfeksiyonu Tanı
- Fiziksel muayenede siğillerin gözle görülmesi tanı koymada yardımcıdır.
- Siğillerden biyopsi alınarak tanı konulabilir.
- Pap-smear (rahim ağzından örnek alınması) Human Papilloma Virüs HPV Enfeksiyonunun neden olduğu rahim ağzı kanserlerinin taranmasında kullanılır.
- HPV DNA testi, tanıyı doğrulamak için kullanılmaz, HPV virüsünü taramak için kullanılır. Virüsü taşıyan kadın ya da erkekler risk grubundadır.
Human Papilloma Virüs (HPV) Enfeksiyonu Tedavi
- Enfeksiyonun kesin bir tedavisi yoktur.
- Hastalık etkeni HPV virüsünü taşıyanlar veya hastalık belirtileri gösterenlere farklı tedavi seçenekleri sunulur. Ancak tedavi siğilleri ortadan kaldırmayı amaçlar. Kriyoterapi (dondurma tekniği), lazer, elektrokoter (yakma tekniği) ve cerrahi ile çıkarma gibi yöntemler kullanılabilir.
Cinsel Eşin Tedavisi
HPV’li hastanın cinsel eşi değerlendirilmeli ve danışmanlık verilmelidir. Cinsel eş belirti veriyorsa değerlendirme ve tedavi HPV’li hastanın ki ile benzerdir. Belirti vermiyorsa HPV DNA testi önerilir.
Gebelikte siğiller (kondilomlar) daha hızlı büyürler ve kanayabilirler. Gebelik sırasında kodilomların çıkarılsa bile tamamen ortadan kaldırılamayabilir. Doğum kanalından bebeğe de HPV geçebilir.
Tedavi sırasında cinsel ilişkiden uzak durulmalıdır. Kondom-prezervatif, siğilleri tam olarak kapatamayacağı için, koruma sağlamayabilir.
Human Papilloma Virüs (HPV) Enfeksiyonu Tedavisi Sonrası Takip
HPV virüsü taşıyan ya da aktif olarak hasta olan kadınlar düzenli olarak pap- smear (rahim ağzı sürüntüsü) yaptırmalıdırlar. Virüs rahim ağzı kanserine neden olabileceği için erken tanıda çok önemlidir. Enfeksiyon 3 ay sonra tekrarlayabileceği için kontrol oldukça önemlidir.
Human Papilloma Virüs (HPV) Enfeksiyonundan Korunma
HPV aşısı; HPV’nin iki tip aşısı vardır. HPV aşısı, HPV’nin neden olduğu hastalıklardan ve kanserden önemli koruma sağlar. Aşı HPV virüsünün tip 6, 11, 16, 18’e karşı koruma sağlar. HPV aşısı genellikle 11-12 yaşındaki kızlara ve erkeklere (13-26 arasında eğer cinsel ilişki yaşanmamışsa önerilir) 3 doz şeklinde (ilk doz, 2.ay ve 3.ay) yapılır.
Kondom; kondom kullanmak HPV virüsünün direkt geçişini engelleyebilir, ancak siğiller (kondilomlar) varken, tam bir koruma sağlamayabilir.
Çok eşlilikten kaçınmak HPV’ye karşı korunmada en koruyucu yöntemdir.
