Bağışıklık sistemi verilen kemoterapik ilaçları antijen olarak görür ve antikor üretir. Bu arada T hücreleri ve makrofajlar duyarlı hale gelir, kompleman sistem aktive olabilir. bağışıklık sisteminin zararsız çevresel antijenlere (alerjenlere) gösterdiği bu aşırı reaksiyonların neden olduğu doku hasarları ve ciddi hastalıklar tablosuna “ Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi ” denir. Hipersentive reaksiyonlarında, kaşıntı gibi lokal belirtiler olabileceği gibi anaflaktik şok gibi ciddi durumlarda ortaya çıkabilir.
Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Belirtileri
- Nefes darlığı
- Göğüste sıkışma hissi
- Hipotansiyon
- Kaşıntı, döküntü
- Yüzde ve göz çevresinde ödem
- Karın ağrısı, kramp
- Bulantı-kusma
- İshal
- Göz kararması, baş dönmesi
Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Risk Faktörleri
- Uygulanan ajanların hipersensitive reaksiyonlarına neden olması
- Hastda alerji öyküsü
- İlacın yapılmaması ya da eksik doz uygulanması sonucu etkisiz premedikasyon
Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksiyi Önlemek İçin Alınabilecek Önlemler
- Uygulama öncesinde hastanın aşam bulguları gözlemlenmeli
- Hastanın alerji öyküsü alınmalı
- Premedikasyon uygulanmalı
- Acil durumda kullanılacak ilaç ve malzemeler hazırda bulundurulmalı
- Hipersensitive belirtileri yönünden hasta gözlemlenir ve belirtiler hastaya da öğretilir.
- Belirtiler ilk 30 dk. İçinde oluşmaya başlar. Uygulama sonrasında hasta izlenir.
Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi Ve Hemşirelik Bakımı
- İnfüzyon durdurulur.
- Serum fizyolojik ve türevi sıvılar takılarak damar yolu açıklığı devam ettirilir.
- Hastanın yanında mutlaka bir refakatçi bulunmalıdır, kişi yalnız bırakılmaz.
- Hastanın durumu normale dönünceye kadar 2 dakikada bir, düzeldikten sonra 30 dakikada bir ve daha sonrasında 15 dakikada bir vital bulguları takip edilir.
- Hava yolunun açıklığı sağlanır.
- Gerekiyorsa ileri durumlarda doktor istemiyle acil ilaçlar kullanılır.
- Hasta ve ailesine destek olunarak rahatlamaları sağlanır.
- Hasta ve ailesine gerekli bilgiler verilerek durumun önemi anlatılır.
- Yapılan tüm girişim ve değerlendirmeler kayıt altına alınır.
Büşra YAĞCI
