Gebeliğin ikinci dönemiyle birlikte, gebelik, kadın ve ailesi için artık daha gerçek bir olay olmaya başlar. Anne karnındaki bebeğin, uultrasonografide (USG) görülmesi, kalp sesinin duyulması, cinsiyetinin öğrenilmesi ve bebeğin hareketlerin anne tarafından hissedilmesi bu kabulde oldukça önemlidir. Kadın gebeliği ve bebeği daha gerçek olarak algılar. Bebeği bir birey olarak kabul eder. Bu dönemde, gebeliğe bağlı rahatsızlık veren gebelik belirtiler (bulantı, kusma vb) azaldığı ya da geçtiği için. Kadın daha mutlu ve rahattır. Ailesi ve kendisi gebelik gerçeğini kabul edebilir. Kadın kendini beğenmeye (narsizm) başlar. Kadının hareketleri yavaştır, yavaş giyinir ve gebeliğini göstermeye başlar. Bu dönemde, bebeği ile ilgili bilgi toplamaya başlar. Gebeliğin son aylarında psikolojik değişiklikler
Gebeliğin Fiziksel Olarak Doğrulanması
Gebeliğin son aylarında psikolojik değişiklikler den biri kadının bebeği vücudunun bir parçası olarak değil, kendisinden ayrı bir varlık olarak algılamasıdır.
Gebeliğin son aylarında psikolojik değişiklikler Narsizm ve İçe Dönme
Kadının gebeliğe tepkisi birçok şekilde olabilir. Ben merkezlilik genellikle erken reaksiyondur. Daha önce bedeninden habersiz olan, sabahları kısa bir düşünce zamanından sonra ne giyeceğine karar veren, duruşu ya da kilosundan habersiz olan kadın, giyindiğinde gebeliğini fark eder etmez, giyinmek onun için artık ayna karşısında zaman harcayıcı bir uğraş olur. Öğünler dışında yemek yemeye başlar. Düşünmeden söylenen sözlere alınır.
İkinci trimesterde kadınlar fetüsü koruma yetenekleri hakkında endişelenir. Bu endişe sıklıkla narsizm ve içe dönme şeklinde kendini gösterir. Kadın tamamen kendine ve bebeğine dönük yaşadığı için kendisine hayran ( narsist ) ve içe dönük tanımlanır. Kıyafetleri, yediği besinler ve yaşadığı çevre öncesine göre daha önemlidir. Çevresel olayların fetüsü etkileyip etkilemediğini değerlendirir. Bundan dolayı bazı kadınlar işlerine ve çevresindeki diğer bireylere, daha az ilgi gösterirler.
Gebeliğin son aylarında psikolojik değişiklikler Beden İmajındaki Değişikliklere Tepki
Beden imajı ile ilgili değişimler, gebelik süresince ve doğumdan bir süre sonra devam edebilir. İkinci trimesterde gebenin bedeninde değişimler başlar. Gebelikte oluşan bu değişimler yavaş yavaş gelişerek, gebenin imaj algılayışını olumlu ya da olumsuz yönde etkiler. Bazı gebeler meydana gelen değişikliklerin kendisine yakıştığını, doğurganlıklarını ve dişiliklerini ortaya çıkardığını düşünürler. Bazı gebelerde ise bu algılayış olumsuz yönde etkilenir.
Üçüncü Trimesterdeki Psikolojik Değişiklikler
İkinci trimesterde başlayan içe dönüklük bu dönemde de sürer. Duygusal dalgalanmalar olur. Kadın gebeliği ile gurur duyar, hem de doğum ile ilgili korkuları vardır.
Bu dönemde gebenin doğum ve bebek için hazırlıkları artmıştır. Bu trimester de beden imajı daha fazla değiştiği ve doğumdan önce ki son hali olduğu için kendini daha farklı hisseder eşinin tepkilerine önem verir.
Duyarlılık; Bu dönemde kadın daha duyarlı hale gelir. Bebeğini kaybedebileceği ya da ona zarar verebileceği duygusu yaşar. Bu nedenle de kendine çok dikkat eder. Birçok kadının bu konu ile fantezileri ve korkulu rüyaları vardır.
Bağımlılığın Artması; Anne adayı gebeliğin son aylarında fiziksel ve ruhsal destek için başkalarına, özellikle eşine daha bağımlı olmaya başlar. Bağımlığın belirtileri değişebilir. Doğum Korkuları; Birçok kadın doğum zamanının tam belirleyememe endişesi yaşar. Doğum için hastaneye yetişemeyeceğinden korkar. Aynı zamanda doğum sürecine ilişkin korkuları vardır. Primipar kadınlar genellikle bilinmeyen korkusu, multiparlar ise bazı şeylerin yanlış gidebileceği korkusu yaşarlar. Bunların dışında duygusal fiziksel olarak kontrol kaybı yaşayabilirler. Bunlar, doğum ağrılarına nasıl tepki verecekleri, doğumdan sonra bebeğinin ve kendisinin yaşayıp yaşamadığı hakkında endişelidirler. Bu korkuları sağlık personelinin bilgilendirmesi ile bir dereceye kadar azaltılabilir. Destekleyici bir eş de kadının baş etmesine yardımcı olabilir.
Gebelikteki Psikolojik Değişimlere Yaklaşım; Gebenin psikolojik durumu ile ilgili veriler anamnez alınırken elde edilir. Bunun içinde gebe ile güven verici bir ilişki kurulmalı, sözel olmayan mesajlarda, dikkatle değerlendirilmelidir. Gebelik süresince kadında görülen psikolojik tepkilerin başında kararsızlık, ambivalans, anksiyete ve beden imajına tepki gelir. Ebe/hemşireler gebelikte görülen psikolojik tepkileri bilmeli ve bunları gebe ile tartışmalıdır. Bu duyguların sadece kendisinde olmadığını bilmek, gebeyi rahatlatacak ve sorunlarını çözmeye yöneltecektir. Ebe/hemşirenin diğer önemli görevi de gebe ve eşine duygusal destek sağlamak ve danışmanlık yapmaktır. Gebeliğin bir kriz değil, rol geçişi evresi ve normal bir olay olduğu anlatılmalıdır. Danışmanlık sürecinde en önemli unsur gebe ile danışman hemşire arasında empatik, güven verici ve anlayışlı bir yaklaşım ortamının sağlanmasıdır. Ancak bu şekilde gebe aldığı sağlık hizmetlerinden faydalanacak ve daha fazla doyum sağlayacaktır (10).
