Gebeliğin oluşumu, kadının yumurta hücresi ovum ile erkeğin yumurta hücresi spermin, kadının tüplerinde birleşmesi sonucunda döllenme (fertilizasyons) meydana gelir. Sperm ve ovumun birleşmesi sonucunda ortaya çıkan yapıya zigot denir. Sperm ve ovumun birleşmesi kadının tüplerinde (tubalarda) meydana gelir. Gebeliğin oluşumu zigotun bu aşamadan sonraki bölünmeleriyle devam eder. Bölünmeler devam ederken zigot rahim içine doğru yuvarlanmaya devam eder. Ortalama 7. günde rahim içine yerleşir. Rahim içine yerleştikten sonra hücreler ikiye ayrılır bir grup hücre bebeği (embriyoblast hücreler), bir grup hücrede (bebeğin eşini (plasentayı) trofoblast hücreler) meydana getirir.
Gebeliğin Oluşumu Ve Devamını Sağlayan Yapılar
Plasenta (bebeğin eşi)
Bebeğin beslenmesini, bebeğe oksijen gitmesini, bebeğin büyüme ve gelişmesi için gerekli hormonların salgılanmasını sağlar.
Amniyotik Kese ( bebeğin içinde bulunduğu su dolu kese)
Kesenin içinde sıvı bulunur bu sıvıya amnion sıvısı denir. Bu sıvının önemli bir kısmı anneden gelir. Gebeliğin geç dönemlerinde fetüsün idrarı, sıvının önemli bir bölümünü yapar. Doğuma yakın bu sıvının miktarı 500-1000 ml kadardır. 5. Aydan itibaren fetüs bu sıvıyı yutmaya başlar.
Doğuma yakın fetüs her gün 400 ml amniyotik mayi yutar. Bu sıvı gebelikte bebeği darbelerden korur. Bebeğin anne karnında ısı kaybını önler. Bebeğin anne karnında rahat haraketini sağlayarak, kas iskelet sisteminin gelişmesine yardım eder. Bebeğin simetrik büyümesini sağlar. Doğum eyleminde, zarlarının açılması ile doğum kanalını temizler. Bebeğin boşaltım için kullandığı sudur.
Fetüs (Bebek) Haftalara Göre Gelişimi
- 4-8.haftalar arasında; uzuvlar ileri doğru uzar, parmaklar belirginleşir, kollarda sinir iletimi başlar, başta yüzeyel damar ağı belirmeye başlar, sinir sistemi gelişir, böbrekler oluşmaya başlar, kemikler sertleşmeye başlar, genital organlar belirginleşir ama cinsiyeti belirlemek için yeterli değildir, kulak, göz ve burun belirginleşir. 8. hafta sonunda boyu 2,5-3cm, ağılığı 2gr, kadardır.
- 9-12. haftalar arasında; ilk kas hareketleri başlar, gövdenin dışında gelişmiş olan barsaklar abdominal kaviteye doğru iyice hareketlenir, kalp gelişimini büyük ölçüde tamamlar, idrar ve safra üretilmeye başlar, dış cinsel organlarda cinsiyet ayrımı yapılabilir, tırnaklar ortaya çıkar.
- 12. hafta sonunda boyu 6-9cm, ağırlığı 19g kadardır.
- 13-16. haftalar arasında; yüzü insana benzemeye başlar, gözler kafanın yan taraflarından ortaya doğru kaymaya başlar, kulaklar normal pozisyonuna doğru hareketlenir, göz kırpma, ışığa tepki gibi basit refleksler gelişmeye başlar, el tırnakları iyice gelişmiştir, başta lanugo belirir. 16. hafta sonunda boyu 11.5-13.5cm, ağırlığı 100g kadardır.
- 17-20. haftalar arasında; deride vernix kazeoza birikmeye başlar, koku, tat, işitme, görme ve dokunma duyuları aktif olmaya başlar, miyelinizasyon başlar, fetüs hareketleri anne tarafından rahatlıkla hissedilecek kadar güçlüdür. 20. hafta sonunda boyu 16-18,5cm, ağırlığı 300g kadardır.
- 21-24. haftalar arasında; deri pembe ve buruşuktur, kemik iliğinde kan yapımı artar, dalakta azalır, fetüs duymaya başlar, tırnaklar oluşur.
- 24. hafta sonunda boyu 23cm, ağırlığı 600g kadardır.
- 25-28. haftalar arasında; akciğerler ve akciğerdeki damarlar gaz değişimine uygun yeterli gelişime sahiptir. Akciğer gelişimi tamamdır. Tat duyusu büyük ölçüde gelişir, deri altı yağ dokusu artmıştır. 28. hafta sonunda boyu 27 cm, ağırlığı 1100 g kadardır.
- 29-32. haftalar arasında; dalakta kan yapımı durmak üzeredir, başını yanlara çevirebilir, merkezi sinir sistemi, ritmik solunum hareketlerini ve vücut sıcaklığını düzenleyebilecek olgunluğa sahiptir, testisler (yumurtalıklar) inmeye başlar. 32. hafta sonunda boyu 31cm, ağırlığı 1800-2100 g kadardır.
- 33-36. haftalar arasında; cildi pembedir, gözlerde refleks vardır. Erkek bebekte yumurtalıklar yumurtalık kesesine inmiştir. 36. hafta sonunda boyu 35 cm, ağırlığı 2200–2900 g kadardır.
- 37-40. haftalar arasında; deri yapışkan koyu beyaz bir yapı mile kaplıdır. 40. hafta sonunda boyu 40 cm, ağırlığı 3200+ kadardır.
