Doğuştan kalça çıkıklığı ve nanda hemşirelik bakımı, girişimleri, bakım planı örneği, belirti ve bulgular, tanılama, tedavi, hemşirelik tanıları gibi sorularınızın cevaplarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Femur başı ile asetabulum (uyluk kemiğinin başı ve kalça ile eklem yaptığı bölgedeki çukur) arasındaki uyumsuzluğu anlatan terimdir. Her zaman doğuşta var olan bir patoloji değildir ve gelişim sürecinde kalça eklemindeki uyumsuzluk sonucunda oluşan bir klinik tablodur. Bu sebeple Gelişimsel Kalça Çıkıklığı olarak adlandırmak daha doğru olabilir.
Gelişimsel kalça çıkıklığının pek çok etyolojisi olabilir.
Bunlar;
- Aile öyküsü
- Ligamantöz laksite (eklem gevşekliği)
- İlk doğum
- Makat gelişi
- Kız çocuk
- Oligohidroamniyoz
- Sezeryan
- Çoklu gebelik
- Kas iskelet sistemi konjenital anomalileri (Tortikollis, Skolyoz vb.)
- Kalçanın ekstansiyona getirildiği pozisyonlar (kundak katlaması)
- Yumuşak doku patolojileri (kalça kapsülünde uzama , kalça çevresi adelelerde konaktür,kum saati deformitesi)
- Kemik doku Patolojileri (Asetabular displazi, femoral anteversiyonun artması,koksa valga)dir.
Ayrıca boyunda eğrilik, başında yassılık ve ayakta eğrilik gibi görünen problemler ile birlikte doğan bebeklerde risk artar ve bu risk artışı 2 ila 8 kat arasında olarak farklılık gösterir.
Kalça gelişimini olumsuz etkileyen faktörlere bakacak olursak ; ülkemizde oldukça yaygın olarak kullanılan kundaklama kültürünün kalça gelişimini olumsuz etkilediği bilimsel olarak kanıtlanmış en önemli faktörlerdendir. Kundaklama dışında yapılan bir diğer hata ise yanlış bezlemedir. Bebeğe uygun olmayan küçük boyutta bir bezin kullanılması ve kasık hizasında bağlanması kalça gelişimini engelleyen diğer bir faktördür. Tıpkı yanlış bezleme gibi yanlış kıyafet giydirme aynı etkiye sahiptir.
Doğuştan kalça çıkıklığı tanılama
Fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle tanılanan kalça çıkıklığında her yaş dönemine ait farklı bulgular kontrol edilir.
Yenidoğan döneminde: Abdüksiyon kısıtlılığı, Pli Asimetrisi, Ortani Bulgusu(ilk 3 ay), Barlow Bulgusu(ilk 3 ay)
Süt çocuğu döneminde: Klisic Çizgisi
Yürüme yaşında: Yürümede gecikme, Ördekvari yürüyüş, Trendelenburg Bulgusu, Lomber Lordozda artış
Doğuştan kalça çıkıklığı tedavi yöntemleri
1-6 ay arası: Kundak ve ara bezleme yasaklanır ve 2-3 hafta içinde kendiğinden düzelebilir . Düzelme olmazsa kalçayı açık ve bükük tutmaya yarayan özel cihazkar kullanılır.
6-18 ay arası: Kapalı redüksiyon ve vücut alçısı kullanılır. Kapalı tedavinin mümkün olmadığı yerde yumuşa doku operasyonları tercih edilir.
18 ay sonrası dönemde: Kemik ameliyatları, kalça eklemi doldurması ve kalça protezi operasyonları uygulanmaktadır
Nelere Dikkat Edilmelidir ve Hangi Konularda Aile Eğitilmelidir
- Çocukları kundaklama ve beşiğe bağlanma!
- Çocukları doğru pozisyonda taşı!
- Çocuklara dar, kalın, kalça ve diz hareketini engelleyen giysiler giydirme!
- Boy ölçümünde bacaklar , kalça eklemini zorlayacak şekilde çekme!
- Doğum sonrası bacaklardan baş aşağıya sallama!
- Muhakkak muayene ve takip ettir!
Doğuştan kalça çıkıklığı Operasyon Sonrasında Bakımında Nelere Dikkat Etmeli
- Hastaya uygun pozisyon verilmeli ve ayak altı desteklenmelidir
- Yaşamsal bulguları takibi yapılmalıdır
- Operasyon bölgesi kontrolleri yapılmalıdır
- Sıvı tedavisi kontrol edilmelidir
- Kan tetkikleri takibi yapılmalıdır
- Ağrı kontrolü yapılmalıdır
- Hastaya dolaşım takibi yapılmalı; morarma , şişlik ve hareket edememe durumları konusunda dikkatli olunmalıdır
- Aile bakım konusunda bilgilendirilmelidir
