Derin Solunum ve Öksürme Egzersizleri
Derin solunum ve öksürme egzersizleri pre-op dönemde (cerrahi işlem öncesi) hastalara verilmesi gereken bir eğitim konusudur. Derin solunum ve öksürme egzersizleri post-op dönemde kişide görülebilecek komplikasyonların azalmasını sağlayacaktır. Derin solunum ve öksürme egzersizleri günde 4 kez tekrarlanmalı ve 1 egzersiz 20 dakikayı geçmemelidir.
Post-op Dönemde Kişide Görülebilecek Komplikasyonlar
- ARDS (akut respiratuar distres sendromu)
- Atelektazi (akciğerin büzüşmesi)
- Pnömoni
- Akciğerde emboli
- Akciğer enfarktüsü (akciğer atardamarının kan pıhtısı nedeni ile tıkanması)
- Akciğer ödemi
- Aspirasyon
Derin Solunum ve Öksürme Egzersizleri Eğitimi Hangi Dönemde Verilmelidir?
Derin solunum ve öksürme egzersizleri eğitimi pre-op dönemde (cerrahi işlem öncesi) hastaya verilmelidir. Çünkü post-op dönemde (cerrahi işlem sonrası) ağrıya veya anesteziye bağlı kişi kendinde eğitimi alabilecek yeterli gücü bulamayabilir ve eğitimi reddedebilir. Üstelik post-op dönemde kişiden zaman kaybetmeden solunum ve öksürme egzersizlerini yapmasını beklediğimiz için eğitimin kesinlikle pre-op dönemde verilmesi gerekir.
Derin Solunum Ve Öksürme Egzersizlerinin Amacı
- Öksürmenin niteliğini arttırmak
- Sekresyon birikimini önlemek
- Havayollarını açık tutmak
- Soluk alıp vermeyi düzenlemek
- Oksijenlenmeyi artırmak
- Post-op dönemde gelişebilecek komplikasyonları önlemek
- Kişiyi enfeksiyondan korumak
- Kişinin kendini daha hızlı toparlamasını sağlamak
- Kişiyi rahatlatmak
Derin Solunum ve Öksürme Egzersizleri İçin Gerekli Malzemeler
- Eldiven
- Maske
- Böbrek küvet (balgam çıkardığında atması için)
- Havlu kâğıt
- Nebülizatör (gerekli görüldüğü durumlarda)
- Ağız bakım seti
Solunum Egzersizleri Çeşitleri
- Segmental solunum egzersizi
- Kontrollü öksürük egzersizi
- Diyafragmatik solunum egzersizi
- Büzük dudak solunum egzersizi
- Relaksasyon egzersizi
Solunum ve Öksürük Egzersizi İşlem Basamakları
- Her işlem öncesinde olduğu gibi eller muhakkak yıkanır ve eldiven giyilir.
- İşlem için kullanılacak tüm malzemeler işlem öncesinde hazırlanır.
- Egzersizi doğru kişiye yaptırmak adına hasta bilekliğinden kimlik kontrolü yapılır. Kişiye de ismi sorularak doğruluk teyit edilebilir.
- Kişiye uygulanacak işlemler hakkında bilgi verilir.
- Ortamın uygunluğu değerlendirilir ve uyaranlar minimum düzeyde tutulur.
- Kişiye egzersiz için uygun pozisyon verilir.
- Kişiden sakin bir biçimde soluk alıp vermesi istenir.
- Kişiden sağ elini karın bölgesine sol elini de göğsünün üstüne koyması istenir.
- Kişiden nefesini burnundan alması istenir.
- Kişiden nefes aldıkça göğüs üzerindeki elinin yükseldiğini gözlemlemesi beklenir. (diyafragmatik solunum)
- Kişiden nefesini verirken dudaklarını büzmesini ve nefesini yavaş yavaş vermesi istenir.
- Kişiden bu egzersizi otururken, yürürken ve ayakta da tekrarlaması istenir.
- Öksürük egzersizi için hastadan öne doğru eğilmesini ve nefes alıp nefesini tutması istenir.
- Nefesini tutan hastadan nefesini vermeden birkaç kez öksürmesi istenir.
- Kişiden öksürme esnasında ameliyat bölgesini eli ile veya yastık ile muhakkak desteklemesi gerektiği anlatılır.
- Balgam çıkarmış ise böbrek küvete atması söylenir.
- Egzersiz sonunda kullanılan malzemeler tıbbı atık kutusuna atılır.
- Eller tekrar yıkanır.
- Yapılan tüm işlemler kayıt edilir.
Solunum ve Öksürük Egzersizleri Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Kişiye yapılacak işlemler hakkında bilgi verilmelidir.
- Ortamın sessiz ve sakin olmasına özen gösterilmelidir.
- Kişinin eğitime hazır olmalıdır.
- Gerekli görülürse egzersiz öncesi hastaya gevşeme egzersizleri yaptırılmalıdır.
- Hastanın kıyafetleri egzersize uygun olmalıdır.
- Öksürme sırasında kişiden muhakkak ameliyat bölgesini desteklemesi istenir.
