Üreme organlarını etkileyen hastalıkların tümüne üreme sistemi hastalıkları (ÜSE) denir. ÜSE’ler içinde en önemli yeri, çok eski yıllardan beri bilinen cinsel yolla bulaşan hastalıklar oluşturur. Dünya sağlık örgütü, Bakteriyel vajinoz (BV) ve Vulva-vajinal kandidoz gibi cinsel ilişki olmaksızın da ortaya çıkan hastalıkları cinsel yolla bulaşan hastalıklarla birlikte ele almaktadır. Bu hastalıklar günümüzde kadınların sağlığını etkiler, sağlık sorunlarının yanı sıra, ekonomik ve sosyal sorunlara da neden olurlar.
Dünya sağlık örgütü;
* Her gün bir milyondan daha fazla insanın cinsel yolla bulaşan hastalıkların etkenlerine maruz kaldığını,
* Her yıl tahminen 500 milyon insanın enfeksiyon tanısı aldığını (Sifiliz, Klamidya, Gonore ve Trikomoniyaz vb),
* 530 milyondan fazla insanın Herpes Simplex Virüsü (HSV 2) taşıyıcısı olduğunu,
* 290 milyondan fazla insan Human Papilloma (HPV) virüsü taşıdığını,
* Hastalıkların büyük bir kısmı belirti vermemesi,
* İlaçlara karşı direnç gelişmesinin, özellikle cinsel yolla bulaşan hastalıkların dünya genelinde azalmasında önemli bir tehdit olduğunu,
* Hastalıkların anneden çocuğa geçerek ciddi sağlık sonuçlarına yol açtığını belirtmektedir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar neden önemlidir?
Cinsel ilişki yaşayan ve cinsel ilişki sırasında kondom kullanmayan herkes hastalıklar açısından risk altındadır. Enfeksiyon hastalıklar, tüm dünyada, her iki cinste de görülebilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar bazen semptom (belirti) vermemektedir. Bazen semptom verse de belirtiler kişiyi rahatsız etmeyecek kadar hafif olabilir. Belirti vermemesi hastalığın yayılmasına nende olur. Cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalananların, bu durumu gizleme eğilimi bulunması nedeniyle hastalık daha ciddi boyutlara ulaşabilmekte ve başkalarına da bulaştırılabilmektedir. Enfeksiyona yakalanan bireyin diğerine de yakalanma olasılığı yüksektir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar için kişi tedavi görmezse ne olur?
Tedavi edilmediği taktirde, hastalığın türüne göre farklı sorunlar ortaya çıkabilir. Bunlar sıklıkla;
- Kadınlarda-erkeklerde kısırlık yapabilir.
- Kişi gebe kalırsa dış gebelik riski artabilir.
- Bebeklere bulaşma olduğunda sakatlıklara ve ölüme neden olabilir.
- Kadınlarda rahim ağzı (serviks) kanseri riskinin artmasına neden olur.
- Hastalıklar sosyal sorunlara neden olabilir (boşanma, ekonomik yük gibi ).
- Hastalıklardan korunmak mümkündür, bazılarının tedavisi vardır.
Cinsel yolla bulaşan hastalık kimlere daha kolay bulaşır?
- Birden fazla cinsel eşi sahip olanlar ve cinsel ilişki sırasında kondom kullanmayanlar.
- Kendisinde veya cinsel eşinde enfeksiyon olanlar.
- Ortak alet (tıraş bıçağı, manikür, pedikür aletleri ve jilet gibi) kullananlar.
- Madde bağımlısı kişiler riskli gruptadır.
- Sık sık kan ve kan ürünleri nakli yapılanlar.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaş yolları
Başlıca bulaş yolu korunmasız (kondom kullanmadan) cinsel ilişkidir. Ancak korunmasız ilişki, tek bulaş yolu değildir. Enfeksiyon etkenini taşıyan kan, kan ürünleri ile temas etmek. Enfeksiyon etkeni ile kirlenmiş aletlerle yaralanmadır. Ayrıca bazı türler, doğum kanalından bebeğe, anneden bebeğe, doğum sırasında ve doğum sonrası emzirme ile de geçebilir
