Beden Kitle İndeksi Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Ağırlık (kg cinsinden) ve boy uzunluğu (metre cinsinden) ile hesaplanan, kilolu ya da zayıf olma durumunun saptanmasında kullanılan bir ölçümdür. Doğru beden kitle indeksi(BKİ) için ağırlığınız ve boyunuzun doğru bir şekilde ölçülmüş olması gerekmektedir. BKİ, ağırlığın boyun karesine bölünmesi ile elde edilen sayısal ölçüttür

Bir örnek ile anlatmak gerekirse 1.72 metre boyunda ve 89 kg ağırlığında biri olsun. Beden kitle indeksini hesaplayalım:

BKİ: Kg/m²    89/(1.72×1.72) = 30.2 kg/m² bulunmuş olur. Peki bulunan bu değer ne ifade etmektedir?

Kilolu ya da obez olarak sınıflandırmada kullanılan bu yöntemin maliyeti yoktur. Erkek, kadın, yaşlı ya da yetişkin fark etmeksizin tek bir formülle hesaplama yapılabilir. Aşırı kilolu olmaktan kaynaklı oluşan risk faktörlerini düşünmede etkili bir yöntem olabilir. Standartların altında ya da üstünde olması çeşitli hastalıkların teşhisini koymada yararlanacağımız değer olabilir. Bir kişinin beden ağırlığı yalnızca var olan yağ kütlesinden ibaret değildir. Buna ek olarak kemik, kas ve su da bulunmaktadır. BKİ’nin >30 olması obez teşhisini koymada yeterli iken BKİ’nin 25-29 arasında çıkması obez teşhisini koymak için tek başına yeterli değildir.

Örneğin atletler kas kütlesinin fazla olması nedeniyle ağırlığı da yüksek çıkacağından bu sınıflamaya dahil olabilir ancak atletik birey için obez ifadesini kullanmak doğru bir tanım olmaz. Bu sebeple BKİ de birtakım sınırlamalar mevcuttur. Bunlar:

• Kaslı sporcularda yağ-kas-su oranı değiştiğinden yanlış sonuç verebilir.
• Ödeme neden olabilen çeşitli hastalığa sahip bireylerde kısıtlanır.
• Menopoz sonrası dönemde osteoporoz nedeniyle boylarında kısalma görülebilen kadınlarda bu hesaplama doğru sonuç vermeyebilir.
• Genel olarak boyları 152 cm den kısa olan bireylerde sınırlayıcıdır.
• Yaşlı kişilerde yaşla birlikte yağ dokusu artar, vücut kütlesi azalır. Yanlış sonuç verebilir.
• Etnik ve ırksal farklılıklarda sınırlıdır.
• Yağ dağılımını net bir şekilde karşılamaz, Bu sebeple yağ dağılımı farkından dolayı oluşabilecek hastalıkların tespitinde kullanılamaz.

BKİ(beden kitle indeksi) ile birlikte bel çevresinin ölçümü de sağlık sorunlarının saptanmasında kullanılan bir yöntemdir. BKİ’deki değerler çocuklar ve adölesanlar için olan normal standartlarla aynı değildir. Onların hesaplanma biçimi ve değerlendirme kriterleri farklıdır.

BEL ÇEVRESİ ÖLÇÜMÜ DEĞERLERİ

Bel/Kalça Oranı Risk Değerleri Nelerdir?

**Erkekte > 0.95

**Kadında >0.80 ise obezite söz konusudur.

Bel Çevresinin Fazla Olmasının Bir Önemi Var Mıdır?

Bel çevresi ölçümü santral obezite göstergesidir. Santral obezite, erkekte elma tipi kadında armut tipi yağ dokusu birikiminin fazla olduğu ve genelde karın çevresinde bulunduğu bir obezite türüdür. İnsülin direnci ile ilgisi olabileceği düşünülmektedir. Tip 2 Şeker hastalığı, hiperlipidemi (yağ fazlalığı), hipertansiyon ve koroner arter hastalığı ile yakından ilişkilidir. Bel çevresi bu değerlerden fazla olan kişilerde olası hastalık risklerini ortadan kaldırmak için gerekli önlemler en kısa sürede alınmalıdır.

Vücutta Yağ Dağılımı Nasıl Ölçülmektedir?

Birçok yolu vardır. Bel çevresi, kalça ölçümü, deri kıvrımı ölçümü ve biyoelektrik impedans yöntem ile pratikte ölçümler yapılabilmektedir. Dokulardan geçen düşük voltajlı alternatif akım etkisiyle yağ tabası ile karşı karşıya geldiğinde direnç gelişir, su ile ters orantılı olan impedans ölçülür. Su oranı kas dokusunda yüksek iken yağ dokusunda düşüktür ve ayrımı bu şekilde yapılmaktadır. Bunlara ek olarak DEXA, BT ve MR teknikleri de vardır.

Bki Normal Olduğu Halde Bel Çevresi Yüksek Olan Kişilerde Aynı Hastalık Riski Mevcut Mudur?

Evet, bel çevresi ölçümü BKİ’yle kıyaslandığında daha hassas sonuçlar verir. Yüksek olan gruba dikkatli yaklaşmak gerekir. Gerekli olan analizler detaylı bir biçimde mutlaka yapılmalıdır.

SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİM..