Yetişkinlerde görülebildiği gibi bebeklerde de sıkça rastlanan vücutta değişikliklere sebebiyet veren bir hastalıktır alerji.
Alerji Nedir?
Alerji, bağışıklık sisteminin bozulması sonucunda ortaya çıkan, kronik seyreden bir tablodur. Vücudumuzun, normalde insan vücuduna zararı olmayan maddelere karşı aşırı duyarlılık göstermesi durumu olarak tanımlanabilir. Vücut duyarlılık gösterdiği maddelere karşı tepki olarak aşırı reaksiyonlar gösterebilir. Bebeklerde görülen en önemli belirti kontrol edilemeyen aşırı ağlamalar olarak karşımıza çıkar. İyi bir tespit tıbbi olarak uygulanan testler sayesinde olur. Tanıya göre tedavi edilmesi gerekir. Bebeklerde alerji çeşitli nedenlerden kaynaklanır. Tedavi yöntemi ve belirtiler de değişiklik gösterir. Bebeklerde alerji yi etkilenilen madde, belirtiler ve tedavi yöntemini göz önüne alarak altı grupta kategorize edebiliriz.
Besin Alerjisi
Belirtisi: Burun tıkanması, egzama, kurdeşen veya kabızlık, diyare, kusma, midede şişme, yüzde şişme, isilik veya kızarıklık şeklinde belirtiler görülebilir.
Nedeni: Bebeklerde en yaygın görülen alerji türüdür. Süt gibi büyükbaş hayvan ürünleri, fıstık, yumurta, ceviz, balık, kabuklu deniz mahsulleri, soya, fıstık sıklıkla duyarlılık gösterilen besinler arasında yer alır. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde bile anne sütünün içeriğindeki bir maddeye duyarlılık ve reaksiyon gelişebilir.
Tedavi: İlk etapta yapmamız gereken, duyarlılığın olduğu besinleri bebeğin beslenmesinde kullanmamaktır. Eğer duyarlılık anne sütünden kaynaklanıyorsa; annenin reaksiyona neden olan gıdayı tüketmemesi gerekir. Bunun yanı sıra mutlaka hekim yardımı gerekir. En çok kullanılan tıbbi yöntem epinefrin oto-enjektörü olarak bilinir. Nefes almada zorluk, aşırı kusmalar ve diyare gibi durumlarda acil tıbbi müdahale gerekir.
Burunla İlgili Alerjiler
Belirtisi: Sulu veya kaşınan göz, aksırma, burun tıkanmaları, burun akması veya kaşınması olarak reaksiyon gösterebilir.
Nedeni: Nedenleri arasında sigara dumanı, hayvan kepeği, toz zerrecikleri yaygın olarak gösterilebilir.
Tedavi: Bazı vakalarda hekim tarafından burun spreyleri tavsiye edilebilir. Genel olarak tedavi antihistaminler ve dekonjestanlarla yapılır. Ciddi astım belirtileri gözlenirse nazal steroidler de tedavi için kullanılabilir.
Çevresel Alerjiler
Belirtisi: Bu alerji türü alerjene göre vücudun bazı bölgelerinde şişmeler, isilik, kızarıklık, kurdeşen, diyare, bulantı, baş dönmesi, nefes almada zorlanma, kalp atışında hızlanma gibi belirtiler gösterebilir.
Nedeni: En yaygın neden arı sokması olarak bilinir. Böcek zehri de reaksiyonlara sebep olabilir. Bazı ilaçların içerisinde olan kimyasal maddeler de duyarlılığa neden olarak gösterilebilir.
Tedavi: Arı sokması vakalarında ilk aşamada zarar gören bölge temizlenir. Arının iğnesi kalmışsa iğne derhal çıkartılır. Zarar gören bölgeye soğuk uygulama yapılır ve bu acil müdahalenin ardından hekime başvurulması gerekir.Diğer belirtilerde de şüpheli bir durumda hekime başvurulmalıdır.
Anafilaksi
Belirtisi: Bilinç kaybı, yüz, dil ya da hava yollarında oluşan şişme, solunum güçlükleri ve anjiyodema belirtiler arasında yer alır.
Nedeni: Belirli bir nedeni yoktur. Belli bir alerjene karşı aşırı reaksiyon gelişebilir ve tehlikelidir.
Tedavi: Acil tıbbi müdahale gerektirir. İlk etapta epinefrin verilir.
Sezonluk Alerjiler
Belirtisi: Burun akması, burun tıkanması, aksırma, öksürük, göz sulanması belirtileri gözlenir. Belirtiler sürekli ya da aralıklı seyredebilir.
Nedeni: En yaygın nedenleri polen, otlar ve çim olarak bilinir. İlkbahar, yaz ve sonbaharda olan alerjene göre kendisini gösterir.
Tedavi: Altı aydan büyük bebekler için hekim antihistaminleri önerir.
Evcil Hayvan Alerjisi
Belirtisi: Gözlerin sulanması, burun akıntısı, aksırma, astım bağlantılı öksürme ve hırıltılı solunum, kızarıklık, burun ve hava yollarında oluşan şişmeler belirtiler arasındadır.
Nedeni: Kuş, köpek, kedi, tavşan gibi evcillerin tüyleri ve kepekleri bu alerjiye neden olabilir.
Tedavi: Orta şiddetteki vakalarda burun spreyleri kullanılır. Ciddi durumlarda hekim cilt testi yaparak ilaç tedavisine başlar. Bebeğin alerjisi olan evcil hayvan ebeveynler tarafından bebekten uzaklaştırılmalıdır.
Hemşire Elif ŞAHİN
Marmara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
