Bebeğin gelişimsel sürecini sağlıklı geçirebilmesi için ebeveynlere önemli roller düşmektedir. Öncelikle ebeveynlerin gelişimsel süreç konusunda bilinçli olmaları sürecin kolaylaşmasına katkı sağlar. Gelişimsel değişimlerin üstesinden soğukkanlılıkla gelinebilir. Örneğin bebeğin ne zaman ek gıdaya geçeceği, ne zaman yürümeye başlayacağı ve ne zaman desteksiz oturmaya başlayacağı gibi ayrıntılı konulara hâkim olmak anne babalara bu süreçte yardımcı olur. Yeni doğan emme refleksi dışında diğer fonksiyonlarda aktif değildir. Yeni doğanın belli bir süre yatay pozisyonda yaşamına devam eder.
Bebek ne zaman oturur /oturmaya başlar?
Bebeğin oturabilmesi için ilk olarak sırtını ve kafasını dik tutma hareketlerini yapabiliyor olması gerekir. Bu hareketleri henüz yapamayan bir bebekten oturması beklenemez. Kafasını ve sırtını dik tutabildiği zaman oturtulmaya başlanabilir. Halk arasında bebek bu özelliklere sahip değilse, beli eğrilir, beli incinir gibi düşüncelerle bebeği oturtmaz. Bunu yapan anne babalar, bebeklerinin gelişim sürecine müdahale etmiş olur ve bebeğin gelişim sürecini etkilerler. Kafayı ve sırtı dik tutabilene 4 aylık olana kadar anne babalar bebeği zorlayıcı hareketlere zorlamamalıdır. Tekrarlayacak olursak bebek, uygun gelişim sürecine geldiğinde oturmaya hazırdır ve kısa aralıklarla, yavaş yavaş, fazla zorlanmadan oturtulmalıdır.
6 aylık olan bebek artık vücudunu daha rahat kontrol etmeye başlar. Bebek yanlarına konulan destekler (yastık ya da katlanmış battaniye) yardımıyla çok uzun süre olmayacak şekilde oturtulabilir. Bebeğin öne, arkaya ve yanlara devrilebilme ihtimali olduğundan, onu olası darbelerden korumak için uygun boyutlarda yastıklarla desteklenmesi önerilir.
Bebek 8 aylık olduğunda artık desteksiz oturma için hazırdır. Oturan bir bebeğe dünya çok ilginç gelir ve etrafına ilgisi artar. Bu dönemde bebek oturarak oyuncaklarıyla birlikte keyifli vakit geçirir. İlgisi her şeye karşı fazlaca olduğundan, yüksek yerler onun için tehlike arz eder. Bebek, yüksek yerlere düşme potansiyeli yüksek olduğundan oturtulmamalıdır.
Bebeklerin gelişim süreçleri farklılık gösterir. Bir bebek, 6 aylık olduğunda oturmaya başlarken diğer bebek, 8 aylık olduğu halde oturamıyor olabilir. Bu normal karşılanmalıdır. Bebeklerin gelişim süreçleri farklı olabileceğinden aralarında kıyas yapmak yanlıştır. Bu durum sadece ebeveynin üzülmesine ve anksiyeteye neden olur.
NOT: Oturtulmaya başlanmayıp sürekli yatırılan bebeklerde bakış anomalileri görülebilir. Örneğin; Fazlaca yatırılmış ve bir nedenle tek tarafa bakmayı seçen bir bebekte, görme odaklanmasında bile değişim olabilir.
Hemşire Elif ŞAHİN
Marmara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
