Basilli dizanteri Shigella denilen bakterilerin neden olduğu şiddetli ishalle seyreden sindirim sistemi hastalığıdır. Ülkeler arasında yayılım göstermekte ve ülkemizde de çoğu ülkeye göre fazla görülmektedir. Hastalık insandan insana oral-fekal yolla besinler ve içme suyu ile bulaşır. Yani dışkıda bulunur ve çeşitli yollarla ağız yoluyla tekrar vücuda girer. Ağızdan alınan mikroorganizma mide asidine dirençli olduğu için kalın bağırsağa kadar ulaşır, buraya yerleşir ve iltihaplanma ve nekrozlara neden olur.
Basilli Dizanteride (Kanlı İshal) Risk Faktörleri Nelerdir?
- Düşük sosyoekonomik düzey. Yeterli ekonomik düzeye sahip olamayan yani az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde özellikle su kirliliği, suyun sanitasyonunda yetersizlikler , toplumsal alanların hijyeninde eksiklikler ve aşırı kalabalık toplumlar dizanteride olduğu gibi çoğu enfeksiyon hastalıklarının topluma yayılımını ve görülme sıklığını kolaylaştırır.
- Yetersiz sağlık hizmeti. Özellikle hastanelerin ve sağlık çalışanlarının ekipman ve tedavi gücü olarak yetersizliği toplumda diğer hastalıkların görülme olasılığını da arttırdığı gibi dizanterinin tedavi edilmesinde ve yayılımının önlenmesinde yetersiz kalmakta ve hastalık toplumdan sıyrılamamaktadır.
- Kişisel hijyen koşulları. Dizanteri gibi bulaşıcı hastalıklar aile bireyleri arasında yayılım göstermektedir. Aileye bu hastalıkların bulaşmasında tüm aile bireylerinin sorumluluğu vardır. El hijyenine dikkat etmeme, sebze-meyveleri iyi yıkamama, yetersiz ve dengesiz beslenme ve hasta olan bireyin eşyalarının ortak kullanımı dizanteride risk faktörüdür. Basilli dizanteriye yakalanan birey ve eşyaları diğer aile bireylerinden izole edilmelidir.
- Basilli dizanteri yaz ve sonbahar mevsimlerinde daha sık görülür.
- Basilli dizanteri 5 yaş altı çocuklarda diğerlerine göre daha sık görülür.
Basilli Dizanteri (Kanlı İshal) Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler mikroorganizmanın bulaşmasından 2-7 gün civarlarında ortaya çıkar.
- Halsizlik , iştahsızlık
- Kas ağrısı, baş ağrısı
- Bulantı-kusma
- Bol miktarda kanlı ve sümüksü dışkılama
- Karın ağrısı
- Ateş (37.5-40 derece)
Basilli Dizanteriden (Kanlı İshal) Korunma Yolları?
Korunma risk faktörlerine yöneliktir.
- Yeterli çevre, su ve tuvalet hijyeninin sağlanması
- Yeterli beslenme ve yeterli bağışıklanmaya önem verilmesi
- El yıkamanın doğru ve yeterli şekilde yapılması
- Sebze ve meyvelerin iyi yıkanıp tüketilmesi
- Hasta olan kişinin izole edilmesi
- Hasta olan kişinin eşyalarının kullanılmaması vb.
Basilli Dizanteride Tanı Nasıl Konulur ?
Basilli dizanteride en temel tanı yöntemleri gaita testi ve gaita kültürünün alınmasıdır. Buna ek olarak kan tahlilide(kan lökositi, albumin vb.) yapılır. Ayrıca hastada sıvı kaybı (dehidratasyon) belirti bulguları fizik muayene ile saptanmalıdır.
Basilli Dizanteri Tedavisi Nasıl Yapılır ?
Basilli dizanteride diyare sebebiyle çok miktarda sıvı ve enerji kaybedilir. Tedavide kaybedilen sıvı serumlarla ve normal yoldan yerine konulmalı, hastaya bol kalorili ve protein değeri yüksek besinler verilmelidir. Hekim tarafından önerilen uygun antibiyotikler kullanılmalıdır.
Basilli Dizanteriye Hangi Bölüm/Uzman Bakar?
- Gastroenteroloji uzmanı ve enfeksiyon hastalıkları uzmanı tarafından tedavi edilebilir.
