Kadınların genital organlarında, vajina girişini her iki yanında yer alan küçük bezlere bartolin bezleri denir. Bartholin bezleri vajina girişinin yanında hem sağ hem de sol tarafta yer alır. Bezlerin görevi cinsel ilişki sırasında salgı üretmek ve cinsel ilişkiyi kolaylaştıracak kayganlığı sağlamaktır. Cinsel ilişki sırasında bartholin bezlerinden salgı üretimi artar.
Bazen çeşitli mikroorganizmalar nedeniyle bu bezler iltihaplanır. İltihaba sıklıkla klamidya, gonore, e.coli, stafilakok vb. mikroorganizmalar yol açar. İltihaplanan bezler bazentıkanabilir ve içinde iltihap birikmeye başlar. Bartolin bezinin iltihaplanmasına bartolinitis denir. Bartolinitis nedeniyle bartolin bezinde iltihap oluşumu başlar. Oluşan apseye bartolin apsesi denir. Bartolin apsesinin dışarıya akamadığı ve bartolin bezinin tıkandığı durumlarda, biriken iltihap bazen dışarıya akamaz ve kesenin içinde birikmeye başlar. Bir müddet sonraburada kistik bir yapı oluşur. Bu yapıya bartholin kisti meydana gelir.
Bartholin kistleri çeşitli büyüklüklerde olabilir ve kadınlar tarafından kolayca fark edilebilir. Bazen mercimek tanesi kadar olan kist bazen bir yumurta büyüklüğünde olabilir.
Bartholin Kisti / Apsesi Neden Olur ?
Çoğunlukla cinsel deneyim yaşayan kadınlarda cinsel yolla bulaşan hastalıklar nedeniyle (klamidya,gonore, gardenalla vajinalis vb.) meydana gelen bartolin apsesi. Bazen cinsel deneyimi olmayan kadınlarda kötü tuvalet hijyeni, yanlış iç çamaşırı tercihi ve tuvaletlerden bulaşabilir üreme sistemi enfeksiyonları nedeniyle meydana gelebilir. Doğum yapmış kadınlarda doğum sonrası da karşılaşılabilen bir durumdur. Tuvalet sonrası hijyenin yanlış yapılması, özellikle büyük tuvaletin yapıldığı alandaki mikropların vajina girişine bulaştırılması da bartolin bezinde iltihaplanmaya neden olabilir.
Obez, diyabet hastası ve sentetik iç çamaşırları giyen kadınlarda perine bölgesinin nemli kalması nedeniyle bartolin kesesi iltihabı oluşabilir.
Bartholin Kisti Belirtileri
Bartolin kistinin en sık perine bölgesinde kitle ile belirti verir. Şişlik sıklıkla dış dudaklarda belirgin bir şekilde gözlenebilir. Ağrının olmadığı şişlikler bartolin kisti, ağrının olduğu şişlikler bartolin apsesi olarak adlandırılır. Bartolin apselerinde ağrı, kızarıklık, ateş, cinsel ilişki sırasında ağrı, yürüme ve oturmada zorluk gibi belirtilerde görülür. Bazı kızarıklık vajene doğru görülebilir. Bartolin apsesi kendiliğinden geçmez tedavi edilmesi gerekir. Eğer kadın doktora gidilmez kendiliğinden geçmesini beklerse hastalık ilerler, ağrısı şiddetlenir.
Bartholin Kisti Tedavisi
Bartholin kisti erken tespit edilen vakalarda, öncelikle apseden örnek alınarak incelenmeli ve iltihabı oluşturan organizmaya yönelik ilaç tedavisi başlanmalıdır. Eğer ilaç tedavisine rağmen apse büyümeye devam ediyor kızarıklık ve ağrı artıyorsa, hekim tarafından kist üzerinde küçük bir cerrahi kesi oluşturularak apsenin dışarıya akması ve kesenin boşalması sağlanır. Steril koşullarda gerçekleştirilmesi gereken bu işlemin hastane ortamında yapılması gerekmektedir. Kadınlar kendileri sıkarak boşaltmaya çalışmamalıdırlar.
Bartholin kistinin içindeki apse boşaltılmasına ve antibiyotik tedavisine rağmen bazen tedavide tam başarı sağlanmaz ve kist yeniden oluşabilir. Böyle durumlarda apsenin yeniden boşatılması gerekebilir. Bartolin apsesinin boşaltılmasına malsupializasyon işlemi denir.
Eğer birkaç kez apse boşaltılmasına rağmen tam tedavi sağlanamadıysa cerrahi olarak bartolin bezi çıkarılabilir.
Bartholin Kisti Ameliyatı
Çeşitli tedavilere rağmen, kist tekrarlıyorsa kist genel cerrahi altında cerrahi olarak çıkarılır. Bu ameliyatlar sonrası kadınlarda cinsel ilişki sırasında kuruluk şikâyeti görülebilir. Kuruluk şikayeti olanlara cinsel ilişki sırasında steril vajinal kayganlaştırıcıların kullanımı önerilir.
Bartholin Kistinde Lazer Tedavisi
Bartolin kistinde lazer, kisti ağızlaştımak ve içindeki apsenin boşalmasını sağlamak amacıyla uygulanır.
Bartolin Kisti Ameliyatı Sonrası İyileşme ve Bakım
- Ameliyat sonrası hasta aynı gün içinde taburcu edilebilir. Eğer işlem bölgesel anestezi ile yapıldıysa bir saat içinde evine gidebilir. .
- Hasta evde ayakta duş ile banyo yapabilir.
- Ameliyat sonrası birkaç gün hafif bir ağrı ve sıkıntı şeklinde akıntı olması normaldir.
- Hasta verilen ilaçları düzenli kullanmalıdır.
- Dikişlere bağlı şişlik ve ödem olabilir. Uygun oturma banyoları ile oturma banyosu yapabilir.
- 3 hafta süre ile cinsel ilişkiye girmemesi gerekir.
- 3 hafta boyunca denize girmek, hamama gitmek, küvette banyo yapmak yasaklanır.
- Dikişlerin nemli kalmaması gerekir.
- Ameliyat sonrası tuvalet temizliği önemlidir. Birkaç gün büyük tuvalet sonrası dikişlere batikon ile pansuman yapılabilir.
- Dikişler birkaç hafta sonra ortadan kaybolur. Alınmasına gerek yoktur.
Bartolin Kistinin Oluşumunu Önlenebilir Mi?
En önemli korunma genital temizliğe özen gösterilmelidir. Özellikle tuvalet temizliği çok önemlidir. Tuvalete girmeden önce elleri yıkamak. Tuvalet temizliğinin önden arkaya doğru yapılması ve genital bölgenin kuru tutulması apse oluşumunu önlemek için önemlidir. Ayrıca adet dönemlerinde pedlerin sık değiştirilmesi, ellerin sık sık yıkanması gereklidir. Cinsel ilişki sırasında kondom kullanılması, tek eşlilik, gonore vb. bulaşıcı hastalıkları olan bireylerle cinsel ilişki yaşanmaması da korunmada çok etkilidir.
Kullanılan ortak tuvaletlerde alaturka tuvaletlerin tercih edilmesi de genital enfeksiyonların bulaşmasını önleyebilir.
Bartholin Kisti Hamile Kalmaya Engel Midir?
Bartolin kisti hamile kalmaya engel bir durum değildir. Çünkü bartolin bezleri dış üreme organlarındandır. Cinsel ilişkinin gerçekleştiği hazne ve gebeliğin oluştuğu rahimle herhangi bir ilgisi yoktur. Bu nedenle gebe / hamile kalmayı etkilemez.
Bartholin Kisti Ameliyatı Kızlık Zarına Zarar Verir Mi?
Bartolin kisti ameliyatı kızlık zarına zarar vermez. Hastaların bu konuda endişelenmelerine gerek yoktur. Çünkü kızlık zarı vajina girişinden yaklaşık 1-2 cm yukarıda yer alan bir yapıdır. Apsenin boşaltılması sırasında kızlık zarı zarar görmez.
Bakirelerde Bartholin Kisti Meydana Gelir Mi?
Sıklıkla cinsel ilişki yaşayanlarda meydana gelmesine rağmen bakirlerde de bartolin kisti oluşabilir. Tedavi için kadın doğum uzmanına başvurulması gerekir.
Sağlıklı günler dilerim
