Anoreksiya Nervoza ve Hemşirelik Bakımı

Anoreksiya nervoza bir çeşit yeme bozukluğudur. Anoreksiya nevroza hastalarında yoğun bir şekilde kilo alma korkusu, sürekli hale gelen bir zayıflama isteği oluşur. Bu durum sağlık sorunlarına hatta ölüme bile neden olabilir.

Anoreksiya Nervoza Nedenleri

• Ailede anoreksiya nevroza öyküsü olan kişilerin bulunması
• Depresyon
• Düşük benlik saygısı
• Cinsiyet (kadınlarda daha sık görülür)
• Fiziksel travma
• Psikolojik travma

Anoreksiya Nervoza Belirtileri

• Aşırı kilo verme derdinden dolayı zaman içinde oldukça zayıflamış görünürler.
• Kilo vermek için gereğinden fazla egzersiz yaparlar.
• Adet sorunları yaşayabilirler. ( adet görememe ve adetten kesilme )
• Anoreksiya nevroza sorununun olduğunu asla kabul etmezler.
• İlerleyen zamanlarda kilo almamak için yediklerini kusarlar.
• Laksatif veya diüretik (idrar sökücü) ilaçlar kullanmaya başlarlar.
• Kilo alma konusunda tedirginlik ve korku hissederler.
• Zayıf olmalarına rağmen kilolu olduklarını düşünerek yine az yemeye devam ederler.
• Yüksek kalorili besinlerin tüketiminden uzaklaşırlar.
• Vücut görünümünden asla memnun olmazlar. Kendilerini sürekli çirkin ve kilolu hissederler.
• Kısa sürede çok fazla kilo verirler. ( bu birkaç hafta olabileceği gibi 1 ay da olabilir )
• Beslenme düzeninde anormal değişiklikler yaparlar.
• Depresyon ve anksiyete baş gösterir.
• Bağışıklık zayıfladığı için sık sık hastalanırlar.
• Kendilerini değersiz ve umutsuz hissederler.
• Kendilerini asla sevmezler.
• Agresif ve sinirlilerdir.
• İlgisiz, içe kapanıklardır.
• Kansızlık, dişlerde çürüme, ciltte sararma ve kuruma, tırnaklarda kolay kırılma gibi sorunlar da görülebilir.
• Sosyal izolasyon olasıdır.
• Cinsellikten kaçarlar, zevk almazlar.
• Evlilikte sorunlar yaşarlar.
• Kusma, kabızlık, baş ağrısı, uyku bozukluğu sık görülür.
• Cilt kuru ve solgundur.
• Elektrolit bozuklukları görülür.
• Glikoz metabolizması ve insülin salgısı bozulur.
• Hipoglisemi gelişebilir.
• Dehidratasyon görülebilir.

Anoreksiya Nervoza Hastalarının Kişilik Özellikleri

• Anoreksiya nevrozalı kişilerin mükemmelliyetçi kişiliğe sahip olduğu düşünülmektedir.
• İş yaşamında başarıyı oldukça önem eserler.
• Benlik saygıları düşüktür. Bu sebeple kendilerini iyi hissetmek adına sürekli zayıflamak isterler.

Anoreksiyalı Nervoza Hastalarında Tanı Nasıl Konur?

• Anoreksia nevroza tanısı koyarken ilk olarak fiziksel muayene yapılır. Kişinin kilo vermesine neden olabilecek bir fiziksel veya psikolojik (anksiyete, depresyon, madde kullanımı gibi) durumun varlığı saptanmaya çalışılır.
• Kişinin yeme alışkanlıkları sorgulanmalıdır.
• Kişinin zayıflığı normal zayıflıkla karıştırılmamalıdır.
• Anoreksia nevroz hastalarının % 50’si bulimiktir yani yediklerini kusarlar. Bu hususa özel olarak bakılmalıdır.
• Tanı konulabilmesi için kişinin normal kilosunun % 15 aşağısında olması gerekir.

Anoreksiya Nervoza Tedavisi Nasıl İlerler?

• Anoreksia nevroza ilk başta fark edilmez. Hastalığın başlangıcından birkaç yıl sonra ortaya çıkar. İlk aşamada tıbbi tedavi önemlidir. Kilo kaybının önlenmesi, verilen kiloların alınması, sağlıklı beslenmeyi alışkanlık haline getirmesi tedavinin ilk amacıdır.
• Ağır vakalarda yani kısa sürede kilo kaybı, hipokalemi, kusma, yememe, ağır metabolik bozukluk, bradikardi, ağır depresyon, intihar riski ve benzeri gibi durumda kişinin hastaneye yatırılması gerekir. Daha hafif vakalarda hastaneye yatışa gerek yoktur.
• Anoreksiya Nevroza hem fiziksel hem psikolojik bir sorundur. Yani kişi kilo almaktan korktuğu için motive edilmesi oldukça önemlidir. Kişinin psikoterapiye katılımı sağlanmalıdır. Bu terapiler ile kişinin otonomi ve iç görü kazanması, benlik saygısının arttırılması hedeflenir.
• Terapilerin yanı sıra kişinin ailesinin desteğini hissetmesi, kendini yalnız hissetmemesi, ailesinin her zaman yanında olduğunu ve onu her haliyle sevdiklerini hissetmesi tedaviye olumlu yönde etki sağlar.

Anoreksiya Nevrozada Hemşirelik Bakımı

• Anoreksiya nevroza hastalarında sık sık kilo takibi yapılmalıdır.
• Kişinin kalori ihtiyacına göre diyet programları oluşturulmalıdır.
• Anoreksiya nevroza hastaları yemek yeme zamanında yalnız bırakılmamalıdır. Çünkü kilo almaktan korktukları için yemeklerini yemeyebilirler ve karşısındaki kişileri yemek yediğine dair kolaylıkla ikna edebilirler.
• Elektrolit kontrolleri sık sık yapılmalı ve dengede tutulmalıdır.
• Hastanın kusma durumunu belirleyebilmek adına hasta sık sık gözlemlenir.
• Kişi suisid (intihar) riski açısından sık sık gözlemlenir.
• Kişinin laksatif veya diüretik kullanımı engellenmelidir.
• Eğer kişinin tedavisi ev ortamında devam edecek ise bakım verecek kişi veya kişiler hastalık ve tedavi aşamaları hakkında bilgilendirilir.
• Kişinin psikolojik destek alması istenir.
• Bakım verici açısında da zor bir durum olduğundan bu kişilerinde psikolojik destek almasında fayda vardır. Bu konu hakkında bakım veren kişilere bilgi verilmelidir.
• Anoreksiya nevroza hastalarının kendini yalnız hissetmemesi için karşılıklı güven ortamı sağlanır.
• Öz güven eksiliği yaşayan hastalara sevdiği ve kişide başarı hissi oluşturacak aktivite programları oluşturulur.