Amenore, üreme çağındaki kadınların adet görememe durumudur. Kadınların gebelik döneminde, emzirme döneminde ve menopoz döneminde adet görmeme (amenore) durumu fizyolojik ve doğal bir süreçtir. Bu dönemlerin dışında adet görememe anormal bir durumdur ve iki şekilde ortaya çıkar. Bunlardan ilki kız çocuklarının adet olma yaşı gelmiş olmasına rağmen adet görmemiş olmaları buna primer amenore denir. Diğeri ise daha önce adet görmüş kadınların herhangi bir nedenle adet (menstruasyon) görememesidir. Buna da sekonder amenore denir.
İçindekiler
Adet görmeme (Amenore) nedenleri:
Kızlarda adet görmeme, hiç adet olmama (primer amenore): 14 yaşına gelmiş ve meme gelişimi, koltuk altında ve kasık bölgesinde kıllanması olmayan kız çocuklarında henüz adetlerin başlamaması durumudur. Meme gelişimi veya koltuk altı ve kasık bölgesinde kıllanma gibi belirtiler varsa primer amenore diyebilmek için 16 yaşına kadar beklenmelidir.
Kızlarda adet görmeme nedeni:
- Yapısal gecikme
- İmperfore hymen (kızlık zarının kapalıysa adet kanı dışarıya atılamaz).
- İç üreme organlarının (Vajen, yumurtalık veya rahim) doğuştan olmaması ya da gelişmemiş olması,
- Turner sendromu (genetik bir hastalıktır).
- Hipotalamus ve hipofize ait patolojiler ( tümörler)
- Ciddi beslenme bozukluğu
- Cushing sendromu
- Radyoterapi veya kemoterapi tedavisi alma
Önceden adet gören kadının adet görmemesi (Sekonder amenore): Daha önce adet görmüş bir kadının en az 3 ay adet görmemesi durumudur.
Nedenleri:
- Polikistik over sendromu
- Hipofizde meydana gelen değişiklikler
- Stres, depresyon
- Beslenme bozukluğu
- Prolaktin miktarında artış (süt hormonunun aşırı üretilmesi)
- Hiperandrojenemi (erkeklik hormonlarının artması)
- Kemoterapi ve radyoterapi
- Erken menopoz
- Rahim içi yapışıklıklar
- Diyabet olması ve tiroid ile ilgili metabolik hastalıklar
Adet görmeyen kadına ne yapılır?
- Kadından alınan kanda, FSH, LH, östrojen, prolaktin hormonlarının ve tiroid hormonlarına bakılır.
- Ultrason ile iç üreme organlarının değerlendirilir.
- Gebelik testleri yapılır.
Adet görmeme tedavisi
Kadında eğer gebelik yoksa adet görememe nedenine yönelik tedavi planlanmalıdır. Beslenme bozukluğu, aşırı zayıflık, yoğun stres, aşırı egzersiz gibi durumlar sorgulanmalı ve öncelikle bu durumlar düzeltilmelidir.
Polikistik over sendromu gibi durumlarda hormonal tedavi (progesteron içeren haplar ya da doğum kontrol hapları) kullanılır.
Kızlık zarı tamamen kapalıysa, kızlık zarı doktor tarafından cerrahi bir yöntemle açılır.
İç üreme organlarındaki yapısal bir problem nedeniyle adet görememe durumu varsa ameliyatla düzeltilmeye çalışılır. Her zaman başarılı sonuçlar elde edilmeyebilir.
Prolaktin hormonunun (süt hormonu) aşırı üretimine neden olan hipofiz bezinde oluşmuş bir tümör varsa tedavi tümöre yönelik tedavi planlanır.
Özellikle yumurtalıkları hiç olmayan kadınlarda tedavi başarısı yok denecek kadar azdır.
Adet görememe ya da adet gecikmesi gibi durumlarda paniğe kapılmadan önce mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır.
İlginizi çekebilir;
Adet ağrısı neden olur, nasıl geçer?
