2 Aylık Gebelik (4.-8. Haftalar Arası)

Hamileliğin ikinci ayında bebeğiniz değişmekte ve gelişmektedir. Bebeğinizin hücreleri gebeliğin 5-8. haftalarında özel işlevler üstlenmeye başlamaktadır. Diferansiasyon (farklılaşma) olarak adlandırılan bu özelleşme süreci çeşitli hücrelerin oluşumu açısından önemlidir. 2 Aylık Gebelik ;

İçindekiler

5 haftalık hamilelik

5. gebelik haftasına kadar hücre kümesinden oluşan bebeğiniz bundan sonra embriyo olarak adlandırılır. Vücut yapısının ana hatlarıyla oluşması 5. haftadan itibaren başlar. Tüm organ ve dokular embriyonun tabakalarından gelişir. Üç tabakaya ayrılan embriyonun en üst tabakasında bir oluk oluşur ve daha sonra bu oluk bebeğinizin omurilik sinirleri, omurilik, omurga ve beyninin gelişeceği nöral tüpü meydana getirmek üzere kapanır.

Embriyonun orta tabakasından kalp ve dolaşım sistemi şekillenir. Embriyonun merkezindeki çıkıntıdan kalp gelişir. Hem plasenta hem de embriyoda 5. haftanın sonunda kan damarları ve erken kan elemanları oluşur. Döllenmenin 21-22 gün sonrasında bebeğinizin ilk kalp atımları başlar. Ancak bu kalp atımlarının duyulması mümkün değildir. Kalp atımları duyulmasa da ultrasonla atımların hareketleri izlenebilir. Bebeğinizin dolaşımı bu değişikliklerle birlikte başlar. İlk işlev gören organ sistemi dolaşım sistemidir. Embriyonun iç tabakasından bağırsaklar, akciğerler ve mesane (idrar torbası) gelişir. İç tabakadan 5. haftada sadece bu yapılar şekillenir. Bu yapıların gelişiminden sonra diğer organlar gelişecektir.

Bebeğiniz döllenmenin hemen sonrasında tek hücrelidir ve mikroskopik durumdadır. Bebeğiniz döllenmeden 3 hafta sonra yani gebeliğin 5. haftasında yaklaşık 1.5 mm’dir, kalem ucu büyüklüğünde diyebiliriz.

6 haftalık hamilelik

6. gebelik haftasında hızla gelişme devam eder. Yaklaşık üç kat bebeğinizin boyutları artar ve yüz yapılarını temel olarak göstermeye başlar. Optik kesecikler daha sonra gözlere dönüşmek için oluşurlar. İç kulağın öncü yapıları da oluşur. Dudaklar, yüzün yan ve üst tarafındaki dokuların meydana getirdiği açıklıktan oluşacaktır. Bebeğinizin alt çenesi ve boynu dudak açıklığının alt tarafındaki katlantıdan gelişecektir.

Hamileliğinizin 6. haftasında bebeğinizin sırt kısmına konumlanan nöral tüp büsbütün kapanır. Beyin hızla büyüyerek henüz oluşan başı doldurur. Aynı zamanda beynin bazı özel sinirleri görünmeye başlar ve beynin özel bölümleri de gelişir. Bebeğin kaslarını, omurlarını ve bağ dokuyu oluşturan 40 küçük doku bloğu bebeğin orta hattında gelişir. Bebeğinizin bacak ve kollarındaki küçük kemikler artık görülebilmektedir. 6 haftalık gebelikte (döllenmeden 4 hafta sonra) bebeğiniz yaklaşık 3 mm’dir.

7 haftalık hamilelik

7. gebelik haftasında bebeğin tutunduğu rahim bölgesinde, plasenta (bebeğin eşi) ile bebeğiniz arasındaki hayat bağı olan göbek kordonu açıkça görülebilir. Oksijen ve besin yönünden zengin kan plasentadan bebeğe toplardamarla geçiş yapar ve atardamarlarla geri plasentaya döner. Göbek kordonunda bir toplardamar ve iki atardamar bulunur. Plasenta ile bebek arasında gerçekleşen bu dolaşımda tek bir kan hücresinin dolaşımı yaklaşık 30 saniye sürer.

Gebeliğin 7. haftasında bu gelişmelere ek olarak bebeğin beyni daha karmaşık hal alır. Beyin yollarının ve boşluklarının oluşumu, beyin omurilik sıvısının (BOS) dolaşımı için önemlidir. Gebeliğin 7. haftasında kafatası gelişmektedir ve şeffaftır, beynin düzgün yüzeyi büyüteç ile bakıldığında görülebilir.

7 haftalık hamilelikte bebeğin yüzünde daha fazla ayrıntılar oluşur. Artık burun delikleri, ağız açıklığı, kulak yapıları görülebilmektedir. Orta ve dış kulakla bağlanarak iç kulak dış dünyaya açılır. Hamileliğin 7. haftasında bebeğinizin el, kol, ayak ve bacakları şekillenirken ayak ve el parmakları henüz oluşmamıştır. Ön kol ve el bölümlerine ayrılan kol tomurcuğu küçük bir pençeye benzer. 7 haftalık gebelikte bebeğiniz yaklaşık 8.5 mm’dir.

8 haftalık hamilelik

Birbirine yapışık olsa da bebeğinizin el ve ayak parmakları şekillenmeye başlar. Bacaklar ve kollar tanınabilir ve daha uzun görünümdedirler. Ayaklar ve eller pençe şeklinde belirginleşir. Bilekler, dirsekler ve dizler açıkça görülebilir, dirseklerini ve dizlerini bükebilir de. Göz kapakları bu haftada oluşmaya başlar. Bebeğin gözleri göz kapakları oluşuncaya kadar açıktır. Burun, kulaklar ve üst dudak bu haftada belirginleşir. Özellikle bağırsaklar olmak üzere sindirim kanalı gelişimine devam eder. Artık dolaşım ve kalp işlevleri tam gelişim gösterir. Bebeğinizin kalbi bu dönemde dakikada 150 atım yapar ki bu da yetişkin bir bireyin normal kalp atımının yaklaşık iki katıdır. Bebeğiniz hamileliğin 8. haftasında yaklaşık 12.5 mm’dir.

Bu haftalardaki tehditler

Döllenmeden sonraki 3-8. haftalarda dış etkenlere karşı bebeğiniz oldukça hassastır ve bu hassas dönem hamileliğin 5-10. haftalarına denk gelir. Tüm organlar bu arada oluştuğundan dolayı bu süreçte embriyoda oluşan herhangi bir hasar ciddi doğum sakatlıklarına yol açabilir.

Bu dönemde bebeğinize zarar verebilecek etkenler;

Teratojenler: Belirli ilaçlar, alkol, uyuşturucu ilaçlar gibi gelişmekte olan bebeğe fiziksek olarak zarar oluşmasına neden olabilen maddelerdir. Bu maddelerden uzak durulmalıdır.
Enfeksiyonlar: Bakteriler ve virüsler erken gebelikte bebeğe ciddi zararlar verebilir. Anne kendini hasta hissetmese de geçirmekte olduğu enfeksiyonların bebeğe ciddi zararları dokunabilir. Toksoplazma, kızamıkçık, kızamık bu hastalıklardan bazılarıdır. Bu hastalıkları geçirmiş olmak doğal bağışıklık kazanmayı sağlar.
Radyasyon: Kanser tedavisinde kullanılan yüksek doz iyonize radyasyon bebeğe ciddi zarar verebilir. Fakat tanısal amaçlı kullanılan radyasyon (X ışınları-düşük doz) ciddi tehlike oluşturmaz. Düşük doz radyasyon da olsa çok gerekli olmadığı sürece maruz kalınmaması en iyisidir.
Yetersiz beslenme: Yetersiz beslenmenin ileri seviyede olması bebeğe ciddi zarar verebilir. Yetersiz beslenme sonucu hücrelerin gelişimi beklenen ve istenilen düzeyde olmayacaktır. Buna rağmen embriyo erken dönemlerde bulantı ve kusma sebebiyle az kalori alımından etkilenmez. Spina bifida ve diğer nöral tüp defektleri oluşma riskini günlük 400 mikrogram folik asit alımı azaltmaktadır.

5-8. haftalarda anne adayında meydana gelen değişiklikler

Hamileliğin ikinci ayı anne vücudunda bazı değişiklikleri meydana getirir. Bu ayda sık görülen yakınmalar bulantı, kusma, halsizlik, sık idrara çıkma, mide yanması, uykusuzluk gibi yakınmalardır. Gebeliklerin %70’ini bulantı – kusma etkiler. Tipik olarak bu şikayet 5-8. haftalarda başlar ve 14. gebelik haftasına kadar sürebilir. Bu yakınmaların bedende artan hormon seviyeleriyle ilgili olduğu bilinmektedir. Normal hamileliğin işareti olan bu yakınmaların mevcut olduğu gebeliklerde daha az düşükle sonuçlanma göstermektedir.

Bebeğe gerekli ve yeterli olan oksijen ve kanı taşıyabilmek için annede daha fazla kan üretilir. Aynı zamanda kalp daha kuvvetli ve hızlı çalışır, kan damarları genişler. Bu değişimler yorgunluk, halsizlik ve baş ağrısına neden olabilir.

Progesteron ve östrojenin artmasıyla memeler büyür ve süt salgılayan bezler genişler. Meme uçları genişleyerek rengi de koyulaşır. Sonuçta memelerde hassasiyet, gerginlik ve dolgunluk hissedilebilir.

İlk hamilelik ise rahim yaklaşık olarak bir armut büyüklüğündedir. Bebeği taşımak üzere zamanla rahim büyüyerek normal hacminin 100 katına çıkacaktır. Rahim büyüyerek mesaneye baskı yaptığından sık idrara çıkma görülmektedir. Rahim ağzının hamilelik boyunca zamanla yumuşaması ile rahim ağzı doğum için gerekli incelme ve açılma için hazırlanır.

Tüm gebeliklerin %40’ında vajinal kanama görüldüğü bilinmektedir ve ilk 12 haftada görülebilir. Hamilelikte vajinal kanaması olanların yarısından azında düşükle karşılaşılmaktadır.

Hormonlar

Hamilelikle ilgili birçok düzenlemeyi yapan kimyasal haberciler hormonlardır. Rahim kasılmalarını önleyen progesteron hormonu aynı zamanda bebeğin gelişimi için gerekli olan rahim duvarlarındaki damarları olgunlaştırır. Östrojen hormonu ise vajina, rahim, rahim ağzı ve meme gelişimi açısından önemlidir.

Hamilelikte doktora ilk başvuru

Doktora ilk başvurunuzda sizden tıbbi geçmişinize yönelik bilgiler istenilecektir. Bunlar;

Adet düzeni
Daha önceki gebelikle ilgili bilgiler
Son adet tarihi (ilk günü)
Kullandığınız ilaçlar
Kullandığınız korunma yöntemi
Mevcut hastalıklar (astım, alerji, yüksek tansiyon, şeker hastalığı gibi)
Geçirilmiş ameliyatlar
İş çevreniz ve hayat tarzı (diyet, egzersiz, sigara, alkol vb)
Ailelerde doğumsal anomali öyküsü

Ayrıca bazı laboratuar testleri yapılacaktır: Kan grubu, tam kan sayımı, tam idrar tahlili, Rh (kan uyuşmazlığı), tiroid (guatr), hepatit B ve toksoplazma…

Doğuma kadar ayda bir kere kontroller yapılmaktadır.